3.5 Geleedpotigen en gewervelden

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

3.5 Geleedpotigen en gewervelden

Thema 3 Ordening

Wat weten we al?

Wat is een inwendig skelet?

1. Een skelet dat alleen uit zachte delen bestaat.
2. Een skelet dat helemaal geen bescherming biedt.
3. Een skelet aan de binnenkant van het lichaam.
4. Een skelet aan de buitenkant van het lichaam.

Begrippen 3.4

• Inwendig skelet
• Uitwendig skelet

Leerdoelen 3.5

• Je kunt geleedpotigen indelen door te kijken naar het aantal aantal poten.
• Je kunt geleedpotigen indelen in veelpotigen, kreeftachtigen, spinachtigen en insecten (zespotigen)
• Je kunt gewervelden indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten
• Je kunt gewervelden indelen in vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren.

Geleedpotigen

• De poten van geleedpotigen zijn geleed. Ze zijn opgebouwd uit kleine stukjes: de leden
• Ook het lichaam is opgebouwd uit stukjes: de segmenten.
• Geleedpotigen hebben een uitwendig skelet. Dit skelet zit als een stevig pantser om het lichaam. 
• Het skelet kan niet meegroeien, daarom vervellen geleedpotigen dus een paar keer. 
• Na de vervelling groeit het dier in korte tijd heel snel tot er weer een nieuw pantser is gegroeid.

Hoe zijn de poten van geleedpotigen opgebouwd?

1. Uit vleugels
2. Uit kleine stukjes: de leden
3. Uit grote stukken: de segmenten
4. Uit ongelede delen

Vier groepen

Geleedpotigen kun je indelen in vier groepen:

• Veelpotigen
• Kreeftachtigen
• Spinachtigen
• Insecten

Wat is het kenmerkende skelet van geleedpotigen?

1. Vloeibaar skelet
2. Geen skelet
3. Uitwendig skelet dat als een pantser om het lichaam zit
4. Inwendig skelet

Gewervelden

Gewervelden hebben een inwendig skelet.

Een onderdeel van dit skelet is de wervelkolom, die is opgebouwd uit wervels.

Welk type skelet hebben gewervelden?

1. Geen skelet
2. Uitwendig skelet
3. Inwendig skelet
4. Flexibel skelet

Gewervelden ordenen

Gewervelden kun je ordenen in vijf groepen:

• Vissen
• Amfibieën
• Reptielen
• Vogels
• Zoogdieren

Kenmerken orderen

Bij ordening gewervelden kijk je naar de volgende 4 kenmerken:

• Huid: Schubben, slijm, veren of haren
• Lichaamstemperatuur: Warmbloedig (lichaamstemperatuur is altijd hetzelfde) of koudbloedig (lichaamstemperatuur is gelijk aan de omgeving)
• Ademhalingsorganen: kieuwen, longen of huid
• Manier van voortplanten: levendbarend of eieren

Welk kenmerk van gewervelden heeft betrekking op kieuwen, longen of huid?

1. Huid
2. Lichaamstemperatuur
3. Ademhalingsorganen
4. Manier van voortplanten

Begrippen 3.5

• Wervelkolom 

Ik kan nu

• Je kunt geleedpotigen indelen door te kijken naar het aantal aantal poten.
  
• Je kunt geleedpotigen indelen in veelpotigen, kreeftachtigen, spinachtigen en insecten (zespotigen)
  
• Je kunt gewervelden indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten
  
• Je kunt gewervelden indelen in vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren.

Aan het werk!

Maken opdrachten 3.5: 1, 3, 6 en 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 3.5

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  3.5