H4 Bijvoeglijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Leerdoel

Je leert wat een bijvoeglijke bepaling is en hoe je deze kunt herkennen.

Bijvoeglijke bepaling

Een bijvoeglijke bepaling (bvb) geeft extra informatie over 

een zelfstandig naamwoord ook wel de kern van een zinsdeel.

Een bijvoeglijke bepaling is ALTIJD deel van een ander zinsdeel.

Een bijvoeglijke bepaling kan voor of achter 

het zelfstandig naamwoord staan. 

Voorbeelden bijvoeglijke bepaling

De bekende regisseur van deze thriller / heeft / tot mijn grote verrassing / al eerder / twee heel mooie films / gemaakt.

             

              Lidwoorden (de, het, een) en telwoorden, zoals                                    'twee', zijn geen bijvoeglijke bepalingen, maar kunnen er                wel deel van uit maken.

Bijstelling

• De bijstelling is een stukje zin dat extra uitleg geeft bij iets dat genoemd wordt.
  
  
• De bijstelling beschrijft de kern in andere woorden.
  
  
• Bijstelling is een deel van een zinsdeel.
  
  
• De bijstelling staat bijna altijd tussen komma’s.

Bijstelling

De bijstelling:

- Staat altijd direct achter het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. 

- Staat (bijan) altijd tussen komma's.

- Heeft GEEN persoonsvorm. 

- De bijstelling kan vaak van plaats wisselen met het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

Bijstelling

Tijdens de les Nederlands / zal / Monique, onze docent, / de bijstelling / uitleggen. 

onze docent = bijstelling en hoort hier bij het zinsdeel -> 

'Monique, onze docent'. 

Dit zinsdeel is het onderwerp van de zin. 

Nu jullie

Zet zinsdeel strepen en benoem de bijstelling in onderstaande zin:

De Maastoren, het hoogste gebouw van Nederland, staat in Rotterdam.

Nu jullie

Zet zinsdeel strepen en benoem de bijstelling in onderstaande zin:

De Maastoren, het hoogste gebouw van Nederland, / staat / in Rotterdam.

Bijvoeglijke bepaling versus  bijstelling

Een bijstelling staat direct achter een zelfstandig naamwoord (de kern van het zinsdeel) en geeft een verklarende toevoeging over het zelfstandig naamwoord.

Het verschil met een bijvoeglijke bepaling is dat:

- een bijstelling direct achter het zelfstandig naamwoord staat,

- een bijstelling nooit een werkwoordsvorm bevat,

- en daarbij staat een bijstelling vrijwel altijd tussen komma's.

Opschrijven van de bijvoeglijke bepaling

Een bijvoeglijke bepaling noteer je als volgt:

De bekende regisseur van deze thriller / heeft / tot mijn grote verrassing / al eerder / twee heel mooie films / gemaakt.

bijv. bep. = bekende -> regisseur (zelfstandig naamwoord)

bijv. bep. = van deze thriller -> regisseur

bijv. bep. = grote -> verrassing

bijv. bep. = heel mooie -> films

Zelf aan de slag

Maak in stilte (!) opdracht 1 en 2 op blz. 118 en 119.

Over 7 minuten bespreken we de opdrachten klassikaal.

Klaar? Maak dan opdracht 3 op blz. 119. Dit is tevens huiswerk!

Antwoorden opdracht 1 - blz. 118

1. allernieuwste → smartphone

2. hippe → telefoon, belangrijke → rol

3. van 12 → leerlingen, mooie → telefoon

4. lege → batterij, behoorlijk → drama

5. maandelijkse → zakgeld, groot → deel

6. onmisbaar → mobieltje

Antwoorden opdracht 2 - blz. 119

1. een Fiat

2. ongewenste mail

3. de uitvinder van de brandslang

4. een rode paddestoel met witte stippen

Antwoorden opdracht 3 - blz. 119

1a. pv = ligt

ow = De openbare bibliotheek in Den Haag

wg = ligt

bwb = in het hart van de stad

b. bleek = pv

ow = de Gorinchemse Merwedebrug

ng = bleek [onveilig] te zijn

bwb = Na grondige inspectie

Antwoorden opdracht 3 - blz. 119

c. pv = Gooi 

ow = x

wg = Gooi 

lv = je lege blikjes

bwb = niet, in deze ongerepte natuur

d. pv = luistert

ow = iedereen

vv = naar zijn eigen muziekje

bwb = Tegenwoordig, in de trein

Antwoorden opdracht 3 - blz. 119

2a. openbare → bibliotheek

in Den Haag → bibliotheek

van de stad → hart

b. grondige → inspectie

Gorinchemse → Merwedebrug

c. lege → blikjes

ongerepte → natuur