5.3 Variatie in genotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Biologie Hoofdstuk: 5.3
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen
3.	Arrangementen + Mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Pak je boek van biologie vanaf blz 122. 

Huiswerk controle

5.2 opdr 1 t/m 4

2. Lesdoel

Aan het einde van de les:

- Kun je omschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat

- kun je omschrijven wat mutatie is

Leergebied overstijgende doelen:

Plannen en organiseren

- Neem in je agenda op wat je de komende week moet leren

- Pas je planning aan (indien nodig) voor de andere helft van de week welke doelen nog geoefend moeten worden

3. Arrangementen + Mini-check

Verdiept arrangement (gemiddeld een 8 of hoger): niemand

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 125/126

De rest doet mee met de mini-check!

De informatie van twee chromosomen op een genenpaar kan verschillend zijn.

1. Juist
2. onjuist

Kan iemand een gen voor stijl haar hebben en een gen voor krullend haar?

1. ja
2. nee

Wat is een mutatie?

1. Een verandering in het fenotype
2. Een verandering in het genotype

Wat is GEEN voorbeeld van mutagene invloeden

1. Radioactieve straling
2. UV-straling
3. Asbest
4. CO2

Wie maakt wat

Had je 3/4 vragen van de mini-check goed, dan maak je de opdrachten zelfstandig.

Opdracht 1 t/m 4 op blz 125/126

De rest doet mee met de instructie. 

Genenpaar

- Chromosomen liggen in paren in een lichaamscel (dus genen ook)

- Chromosomen zijn enkelvoudig in geslachtscellen (dus genen ook)

- Je ouders hebben verschillende eigenschappen (bv vader bruine ogen, moeder blauwe ogen)

- Bij de bevruchting krijgt je van elke ouder één chromosoom.

- Daardoor kan informatie verschillend zijn.

Variatie in genotype

- Welk gen terecht komt in een geslachtscel is toeval.

- Er zijn veel verschillende combinaties. 

- Daardoor ontstaat bij geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen. 

- En dus verschillen in fenotype

Mutatie

• Foutje/ beschadiging door celdeling -> hierdoor verandert de informatie voor een erfelijke eigenschap. 
• Plotselinge verandering: mutatie  (gemuteerd = veranderd)

- Organisme waar je mutatie ziet is een mutant.

- Bv albino (geen pigment)

Mutagene invloeden

•  Sommige soorten straling kunnen zorgen voor mutaties. 
•  Bijvoorbeeld: radioactieve straling, uv-straling en röntgenstraling.

• Sommige chemische stoffen kunnen voor mutaties zorgen. 
• Bijvoorbeeld: asbest, stoffen in sigarettenrook.

Mutageen = kan mutaties veroorzaken en kunnen kankerverwekkend zijn

Kanker

• Soms vinden er mutaties plaats in genen die de celdeling in je lichaam regelen. Het gaat zich dan ongeremd delen, waardoor er een tumor/gezwel ontstaat. 
• Snelgroeiend gezwel en snelle deling van cellen: kanker
•  Uitzaaiing: wanneer cellen van tumor in je bloed terecht komen.

5. Begeleid inoefenen

Geen of 1 vraag goed bij de mini-check -->

Dan maak je samen met de leerkracht opdracht 1 en 2!

6. Zelfstandig werken

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz 125/126

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de inzichtsvragen op blz 126 t/m 129

7. Evaluatie 

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- Kun je omschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat?

- kun je omschrijven wat mutatie is?

Huiswerk & Toetsen

Huiswerk

Maandag 3 april 

5.3 opdracht 1 t/m 4

Toetsen 

Dinsdag 4 april 

SO paragraaf 5.1 t/m 5.4