M2 13 Grammatica H75 bijvoeglijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom klas

Ga op je vaste plek zitten. 

Pak je leesboek. 

Laat de iPad in de tas. 

Geen tas op tafel.

Geen jas of kauwgom in het lokaal. 

Vandaag

Lezen

Herhaling voorzetselvoorwerp

Uitleg bijvoeglijke bepaling

Zelfstandig werken

Te behandelen grammatica Kern P3

H5 Taalkundig ontleden (ZN LW BVN VZ VNW (pers, bez, aanw) WW): afgerond

H6 Bijwoord en telwoord TO: afgerond

H19 Redekundig ontleden PV OW WG LV MV BWB: afgerond

H33 Werkwoorden herkennen

H34 Naamwoordelijk gezegde RO

H47 Voorzetselvoorwerp RO: mee bezig

H61 Samengestelde zinnen

H62 Voegwoorden

H75 Bijvoeglijke bepaling RO

Toetsen P3

Grammatica: 10 of 12 april (staat in SOM)

Leesvaardigheid: 15 of 17 mei (noteer in je agenda)

Lezen

Lesdoelen

Na deze les:

weet je hoe je de bijvoeglijke bepaling vindt in een zin.

Herhaling vorige les

Voorzetselvoorwerp.....

......vertel

Voorzetselvoorwerp

Klik hier voor het filmpje met uitleg. 

Voorzetselvoorwerp 

Je moet eerst weten wat voorzetsels zijn. Het voorzetsel is meestal eenvoudig te herkennen, de meeste voorzetsels zijn namelijk op de puntjes in te vullen

... de kast (of kooi)

in de kast

op de kast

achter de kooi

naast de kooi

onder het kleed

... het schoolfeest 

tijdens/na/voor het schoolfeest

Voorzetselvoorwerp

Meestal is het meteen duidelijk welk voorzetsel je moet gebruiken als je kijkt naar wat er precies gebeurt. De onderstaande zinnen zijn allemaal juist, je moet alleen goed naar de kat kijken en dan gebruik je het juiste voorzetsel.

De kat zit op de bank.

De kat zit naast de bank.

De kat zit onder de bank.

De kat zit achter de bank.

De kat zit tussen de kussens van de bank.

Vaste voorzetsels

Soms is het niet duidelijk welk voorzetsel je moet gebruiken, in sommige zinnen hoort een voorzetsel bij een werkwoord. 

Voorbeelden van vaste voorzetsels bij werkwoorden.

trouwen met

zich verbazen over

verliefd zijn op

Voorzetselvoorwerp

Het voorzetselvoorwerp begint met een voorzetsel en wordt vaak gevolgd door een voorwerp, bijvoorbeeld:

Ik hou van pindakaas.

werkwoord met vast voorzetsel: houden van 

voorzetselvoorwerp: van pindakaas

Voorzetselvoorwerp

In een zin met een voorzetselvoorwerp 'eist' het werkwoord eigenlijk een bepaald vast voorzetsel. Je kan het voorzetsel niet vervangen door een ander voorzetsel. Zoals:

houden van

denken aan

zoeken naar

snakken naar

zich verdiepen in

trouwen met

Opmerking: Soms heeft een werkwoord verschillende 'vaste' voorzetsels, maar dan is er vaak wel sprake van een betekenisverschil.

Voorzetselvoorwerp

Rapper Kanye West breekt na jaren een jarenlange samenwerking met zijn manager. 

Werkwoord? 

Hoort er een vast voorzetsel bij?

Rapper Kanye West breekt na jaren een jarenlange samenwerking met zijn manager. 

VZV: .................

Verschil voorzetselvoorwerp en lijdend voorwerp

Een voorzetselvoorwerp lijkt op een lijdend voorwerp. Toch zijn er erg belangrijke verschillen. 

Een lijdend voorwerp begint niet met een voorzetsel.

Ik zoek een nieuwe heggenschaar.

lijdend voorwerp: een nieuwe heggenschaar

Ik zoek naar een nieuwe heggenschaar.

voorzetselvoorwerp: naar een nieuwe heggenschaar

Uitleg bijvoeglijke bepaling

De bijvoeglijke bepaling is geen zinsdeel.

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Werkwoordelijk gezegde

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling

Zinsdelen

Zinsdeelstuk

De bijvoeglijke bepaling (bvb)

• GEEN zinsdeel, maar een deel van een andere zinsdeel.
• Zegt iets over het zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.
•  Kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.

Bijvoeglijke bepaling

- welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

Voorbeeld

De slimme jongen \is \ lid \ geworden \ bij onze voetbalclub.

slimme = bijvoeglijke bepaling bij jongen (welke/wat voor + jongen?) 

onze = bijvoeglijke bepaling bij voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

En ja! Het lijkt heel veel op een bijvoeglijk naamwoord als je de woordsoorten moet benoemen.

Bijvoeglijke bepaling BVB

Mijn sportieve buurvrouw heeft een mooie fiets.

ow: mijn sportieve buurvrouw 

lv: een mooie fiets 

Binnen deze voorwerpen zijn mijn en sportieve bijvoeglijke bepalingen bij buurvrouw en is mooie een bijvoeglijke bepaling bij fiets.

1. Zoek het onderwerp en lijdend voorwerp (als dit er is).

2. Bestaat het zinsdeel uit meer woorden? Kijk dan verder binnen dit zinsdeel.

3. Als een woord iets zegt over een zelfstandig naamwoord, is dat een bijvoeglijke bepaling.

Huiswerk nakijken

H47 maken opdr. 1, 2, 3, 5 en 6

Aan de slag

Huiswerk voor de volgende keer: H75 opdr. 1 t/m 4 maken

Hoe: je mag met je buur overleggen, maar doe dit zachtjes. 

Volgende les

We gaan verder met zinsontleding en de bijvoeglijke bepaling.

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan in een zin het volgende zinsdeel benoemen:

- bijvoeglijke bepaling

Fijne dag en tot de volgende les.

tot de volgende keer!