1.3 Waar komen de grondstoffen vandaan?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

1.3 Waar komen de grondstoffen vandaan?

deel 1

1. Introductie

3. nakijken huiswerk

4. Uitleg

5. Werktijd

6. Afsluiting

Planning

2. leerdoelen

Leervragen

 uitleggen hoe de aardkorst en luchtlaag om de aarde zijn ontstaan. 

Aan het eind van de les kan je...

kun je de indeling van de geologische tijdschaal uitleggen en weet je welke perioden voor Nederland belangrijk zijn geweest

Herhaling vorige les

Welk werelddeel werd verdeeld op de conferentie van Berlijn?

1. Azië
2. Europa
3. Zuid-Amerika
4. Afrika

Hoe heten de mensen die streden voor afschaffing van de slavernij?

1. afschaffers
2. Abolieten
3. Abolitionisten
4. Patriotten

In welk jaar werd de slavernij in de Nederlandse kolonies afgeschaft?

1. 1804
2. 1814
3. 1863
4. 1878

Geologie

Geologie betekent de wetenschap over het ontstaan van de aarde. 

Over de geschiedenis van de aarde is er een geologische tijdschaal.

         Belangrijke perioden voor Nederland. Toen ontstonden er grondstoffen (bijv. aardolie).

Overgang nieuw tijdperk

•  Komst nieuwe levensvorm.
• Als eerst alleen bacteriën.
• Eerste leven was in de zee. 
• Daarna de andere dieren. 
• Uiteindelijk de mens. 

Afsluiting

Hoe is de aardkorst ontstaan?

1. In zes dagen schept God de aarde.
2. Zo'n 4,5 miljoen jaar geleden ontstond de aarde als gloeiend hete bol. Door afkoeling verhard de bovenste laag en ontstaat de aardkorst
3. Zo'n 4,5 miljoen jaar geleden ontstond de aarde als gloeiend hete bol van binnen maar de buitenste laag is verhard en dat is de aardkorst.
4. Zo'n 4,5 miljard jaar geleden ontstond de aarde als gloeiend hete bol. Door afkoeling verhard de bovenste laag en ontstaat de aardkorst

Hoe is de luchtlaag rond de aarde ontstaan?

1. Op de vijfde dag schiep God de luchtlaag rond de aarde.
2. In het begin zaten er nog gaten in de aardkorst waaruit gassen als CO2 en waterdamp ontsnappen, welke de luchtlaag vormden rond de aarde.
3. In het begin zaten er nog gaten in de aardkorst waaruit gassen als methaan en waterdamp ontsnappen, welke de luchtlaag vormden rond de aarde.
4. In aarde trekt als een magneet gassen als CO2 en waterdamp aan uit het heelal, waardoor de luchtlaag rond de aarde ontstaat.

Wat is een geologische tijdschaal?

1. Een indeling van de geschiedenis van de aarde in tijdperken.
2. Een indeling van de geschiedenis van de wereld in tijdperken.
3. Een indeling van hoe de aarde is in te schalen in het verleden en de toekomst.

Wat bepaald de overgang naar een nieuw geologisch tijdperk?

1. een verandering van de aardkorst
2. een nieuwe uitvinding die het leven verandert
3. Als nieuwe werelddelen ontstaan.
4. de komst van een nieuwe levensvorm

tijdperk van zoogdieren

tijdperk van bacteriën

tijdperk van dinosauriërs

tijdperk van de trilobieten

65 miljoen jaar geleden tot heden

250 miljoen jaar tot 65 miljoen jaar geleden

550 miljoen jaar tot 250 miljoen jaar geleden

4600 miljoen jaar tot 550 miljoen jaar geleden

Aan de slag

STAP 1

Huiswerk! 

Maken:

• BK: opdracht 1 t/m 5bladzijde 24-25-26
• KGT: opdracht 1 t/m 5 bladzijde 26-27-28
  

Hoe?

• fluisterend!
• Vraag? Steek je vinger op
  

Klaar?

lees alvast volgende blauwe stukje en maak alvast opdracht: 

BK:  6 en 7 blz 27

KGT:   6 en 7 blz 29

1.3 Waar komen de grondstoffen vandaan?

deel 2

Welkom

welkom, fijn dat je er bent

telefoons in de telefoontas

ga rustig zitten (volgens plattegrond)

pak alvast je laptop en boek op tafel, hou deze beiden dicht!

opgeven toets!

26 september

1.1 t/m 1.3 + topo

ik zet de topo op magister en neem deze volgende week mee op papier!

1. nakijken controleren huiswerk

2. leerdoelen

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Leervragen

 uitleggen wat fossielen zijn en hoe ze ontstaan. 

Aan het eind van de les kan je...

 2 dingen noemen die geologen aanwijzingen geven over hoe het er vroeger  

 uitzag.

 uitleggen hoe kalksteen en zout in de bodemlaag is ontstaan. 

 uitleggen hoe steenkool, aardolie en aardgas zijn ontstaan. 

 uitleggen wat een delfstof is. 

Herhaling vorige les

Hoe is de luchtlaag rond de aarde ontstaan?

1. Op de vijfde dag schiep God de luchtlaag rond de aarde.
2. In het begin zaten er nog gaten in de aardkorst waaruit gassen als CO2 en waterdamp ontsnappen, welke de luchtlaag vormden rond de aarde.
3. In het begin zaten er nog gaten in de aardkorst waaruit gassen als methaan en waterdamp ontsnappen, welke de luchtlaag vormden rond de aarde.
4. In aarde trekt als een magneet gassen als CO2 en waterdamp aan uit het heelal, waardoor de luchtlaag rond de aarde ontstaat.

Wat is een geologische tijdschaal?

1. Een indeling van de geschiedenis van de aarde in tijdperken.
2. Een indeling van de geschiedenis van de wereld in tijdperken.
3. Een indeling van hoe de aarde is in te schalen in het verleden en de toekomst.

Wat bepaald de overgang naar een nieuw geologisch tijdperk?

1. een verandering van de aardkorst
2. een nieuwe uitvinding die het leven verandert
3. Als nieuwe werelddelen ontstaan.
4. de komst van een nieuwe levensvorm

De vorming van steenkool en aardolie

Afsluiting

Hoe zijn fossielen ontstaan?

1. Als een levend wezen verdrinkt in een meer of zee.
2. Als een levend wezen overlijd en door veen wordt bedekt.
3. Als een levend wezen in korte tijd wordt bedolven onder sneeuw.
4. Als een levend wezen in korte tijd wordt bedolven onder modder of zand.

Welke 2 dingen geven geologen aanwijzingen over hoe het er vroeger uitzag?

1. fossielen en kalksteen
2. bodemlagen en fossielen
3. bodemlagen en kalksteen
4. fossielen en geschreven bronnen

Hoe is zout in de bodemlaag ontstaan?

1. door het verdampen van zeeën.
2. door overstromingen hebben zeeën zout op de aardlaag achter gelaten.
3. Dinosauriërs aten heel veel zout voedsel en poepten dat uit over de aardlaag.
4. zout is met het ontstaan van de aardkorst in de bodemlaag terecht gekomen.

Hoe is kalksteen in de bodemlaag ontstaan?

1. Door langdurige regenval bleef er op de bodem kalk achter wat zich opstapelt tot kalksteen.
2. Toen in het krijt door een droogte veel dieren stierven, stapelden skeletjes zich op en vormden kalksteen.
3. Door het drinken van moedermelk bij jonge dieren, plassen jonge dieren urine met heel veel kalk uit, dit hoopt zich op in de bodemlaag.
4. Toen er in het krijt een tropische zee was in NL en op de bodem van de zee stapelden skeletjes van dode zeedieren zich op.

steenkool

aardgas

aardolie

Plankton sterft en zakt naar de zeebodem, waar het zich opstapelt. Het pakket plankton wordt bedekt door een laag zand en door de hoger druk verandert het in ..........

Als het plankton nog langer onder druk komt te staan veranderd het in .........

als een laag veen (ontstaan door doden planten en dierenresten op de bodem van een waterplas) onder een nieuwe bodemlaag komt te liggen, verandert het door de hoge druk in ...........

Wat is een delfstof?

1. grondstoffen voor de productie van fabrieken
2. grondstoffen die uit de bodem worden gehaald
3. grondstoffen die uit en op de bodem worden gewonnen.
4. Stoffen die in Delft worden gewonnen.

Aan de slag

STAP 1

Huiswerk! 

Maken:

• BK: opdracht 6 t/m 8 bladzijde 27 t/m 29
• KGT: opdracht 6 tm 10 blz 28 t/m 31
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Klaar?

Goed zo!

Laat het zien aan de docent.  

Daarna: maak de herhaling van paragraaf 3 

Vooruitblik