6.3 - C - Europese Wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

6.3 - Europese 

wereldrijken

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun je uitleggen hoe Nederland haar koloniale rijk uitbreidde. 

Planning

• Cultuurstelsel
• Gevolgen van cultuurstelsel
• Atjeh oorlog
• Huiswerk bespreken
• Afsluiten 

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• In 1799 gaat de VOC failliet. Indonesië wordt Nederlands-Indië. 
  
  
• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden.

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I).
  
  
• Cultuurstelsel is vooral winstgevend voor de Nederlanders. 

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie en thee.
  

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders, bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen.
  
  

De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Gevolgen voor Java

• Het beste land was voor het cultuurstelsel.
  
  
• Uitbuiting door Javaanse vorsten.
  
  
• Javanen kregen weinig loon.
  
  
• Hongersnoden.  
  
  
• De meeste winst ging naar De Nederlandse Handelsmaatschappij. 

Atjeh oorlog

• Om handelswaar te vervoeren kwamen de Nederlanders langs de moslimstaat Aceh. 
  
  
• Piraten maakten de weg onveilig dus besloot Nederland het gebied te onderwerpen met het KNIL. 
  
  
• Dit werd een bloedige guerrilla oorlog,  onder leiding van generaal Van Heutsz, die Nederland uiteindelijk won.  

Nederlands-Indië

• Het KNIL wordt niet alleen ingezet voor de Aceh-oorlog, maar om heel Indonesië onder Nederlands bewind te voeren. 
• Indonesische vorsten werden ingeschakeld om Nederland te helpen bij het koloniale bestuur.  
  Naast Nederlands-Indië had Nederland ook nog kolonies op de Antillen en is daarmee een imperialistische mogendheid. 

Huiswerk bespreken

• Bespreken van opdracht 1, 3, 4, 5, 6, 7, 9 en 10. 
  
  
• Heb je een antwoord fout, verbeter het. 
  
  
• Klaar? Maak de opdrachten van de herhaling van paragraaf 4.5.