5. Sociale zekerheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5. Verzorgingsstaat

5. Sociale zekerheid

Wat is het verplichte onderdeel van de zorgverzekering?

1. De basisverzekering met verplichte eigen risico
2. De verplichte verzekering en het aanvullende eigen risico
3. De basisverzekering met vrijwillige eigen risico
4. De aanvullende verzekering en het verplichte eigen risico

Welke stelling over zorgverzekeringen is juist?

1. Voor een basisverzekering betaal je maandelijks een bedrag aan de overheid.
2. Boven de 18 jaar ben je verplicht een zorgverzekering af te sluiten.
3. Een basisverzekering dekt alleen de kosten voor de huisarts en de tandarts.
4. Een aanvullende zorgverzekering geldt alleen voor ouderen.

Bij een zorgverzekering kun je je eigen risico verhogen.
Je betaalt dan:

1. meer premie
2. minder premie
3. evenveel premie

Voor een zorgverzekering geldt een eigen risico van een paar honderd euro. Een voordeel hiervan is dat mensen niet onnodig naar de dokter gaan. Een nadeel is dat:

1. je alle zorg aan het begin van het jaar zelf moet betalen.
2. mensen met weinig inkomen zich niet verzekeren.
3. mensen met weinig inkomen medische zorg vermijden.
4. medische zorg voor de meeste burgers onbetaalbaar wordt.

Welke groep wordt door de vergrijzing groter?

1. Het aantal schoolverlaters met een WW-uitkering.
2. De groep mensen met een baan.
3. Het aantal mensen dat premies betaalt voor werknemersverzekeringen.
4. De groep mensen met een AOW-uitkering.

Ontgroening en vergrijzing hebben gevolgen voor de verzorgingsstaat.
I. Door ontgroening en vergrijzing neemt de solidariteit tussen generaties toe.
II. Door de vergrijzing ontstaat er ook werkgelegenheid, bijvoorbeeld in de zorg.

1. I is juist, II is onjuist.
2. I is onjuist, II is juist
3. I en II zijn beide juist
4. I en II zijn beide onjuist

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen...

- hoe het Nederlandse socialezekerheidsstelsel geregeld is. 

Sociale verzekeringen

• betalen om je te verzekeren tegen een bepaald risico.  
• Zoals bijvoorbeeld verlies van inkomsten bij ziekte.

Twee categorieën: werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. 

Werknemersverzekeringen

• WULBZ (Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte) - kortdurend.
• WIA-uitkering (Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) - langdurend
• WW-uitkering (werkloosheidswet) - onvrijwillig werkloos. 

Duur is afhankelijk van het aantal jaar dat je hebt gewerkt en hoe veel je verdiende. Bedrag wordt door werkgevers + werknemers betaald. 

Volksverzekeringen

Geldt voor iedereen. 

• AOW (algemene ouderdomswet) - iedere burger krijgt vanaf de pensioenleeftijd een AOW-uitkering. 
• Meeste mensen die werken sparen via inhouding op het loon ook op de aanvulling op de AOW: hun pensioen. 
• AKW (Algemene Kinderbijslagwet) - ouders van kinderen onder 18 krijgen een tegemoetkoming in de kosten voor kinderen. 

Sociale voorzieningen

Worden betaald uit belastingopbrengsten en is bestemd voor mensen die geen aanspraak kunnen maken op de sociale verzekeringen (als je nooit gewerkt hebt). 

Bijstand: iedereen ouder dan 18 en zonder baan/inkomen kan dit krijgen. 

• Algemeen + Bijzondere bijstand.
• Wajong (wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten).

Betaalbare sociale zekerheid

Het socialezekerheidsstelsel is een grote kostenpost. De overheid probeert het op verschillende manieren betaalbaar te houden. 

• Uitkeringen: kortere periode, bedragen verlagen, verplicht solliciteren naar betaald baan, tegenprestatie. 
• Verhogen AOW-leeftijd: 67 jaar.
• Meer controle op misbruik van voorzieningen.
• Begeleiding zoals re-integratietrajecten en omscholing.

Positieve discriminatie en emancipatiebeleid

• Emancipatiebeleid: werkgevers krijgen extra geld (subsidie) of ondersteuning als ze mensen uit bepaalde groepen in dienst nemen (beperking etc.)
• Positieve discriminatie: vrouwenquotum, meer vrouwen aan de top van bedrijven ipv mannen. 

De Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte (WULBZ) en de Algemene Ouderdomswet (AOW) zijn voorbeelden van

1. werknemers-verzekeringen.
2. sociale verzekeringen.
3. sociale voorzieningen.
4. volksverzekeringen.

Esther werkt via een uitzendbureau op de administratie van een advocatenkantoor. Tijdens de wintersport breekt ze haar been. Ze kan 4 weken niet werken. Op welke soort uitkering heeft ze recht?

1. AOW
2. WW
3. AKW
4. WULBZ

Floor raakt haar baan kwijt nadat zij twee jaar heeft gewerkt bij een groot marketingbedrijf. Haar contract wordt helaas niet verlengd.
Van welke uitkering kan zij gebruik maken?

1. AOW
2. WW
3. WULBZ
4. AKW

Rian werkte als arts, maar kan na een ongeluk niet meer werken

1. WULBZ
2. Bijstand
3. WW
4. WIA

Als Teun deze uitkering wil krijgen, verplicht de gemeente waar hij woont hem vrijwilligerswerk te doen.

1. WW
2. AOW
3. WULBZ
4. Bijstand

Positieve discriminatie houdt in dat

1. Sommige groepen een voordeel krijgen.
2. Sommige groepen benadeeld worden
3. Sommige groepen benadelen hun omgeving
4. Sommige mensen beter zijn in hun werk