Lesweek 7 Laaggeletterdheid en analfabetisme

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

BG1

Periode 4

MZ

leerjaar 1

Communicatie

Opzet Module BG1 Periode 4

	Lesinhoud	Opdracht in les
Week 1	Wat is communicatie? Verbale/non-verbale/Schema	Casus + oefenen informatief gesprek & helpend gesprek
Week 2	Feedback geven + ontvangen	casus + oefenen intake gesprek
Week 3	Gesprekstechnieken	Casus + Oefenen slecht nieuws gesprek & probleemoplossend
Week 4	Interculturele communicatie	casus + speeddaten / normen en waarden opdracht
Week 5	Communicatie met LVB/MVB/EMVB/ laag niveau	Casus+ documentaire
Week 6	omgaan met agressie & geweldloze communicatie	Casus + oefenen de-escaleren
Week 7	Analfabetisme/laaggeletterdheid	Casus + documentaire
week 8	Methodieken GGZ: Herstelgericht werken, Oplossingsgericht/ motiverende gesprekstechnieken	Casus + VR brillen?

Hoeveel % van de mensen zijn er laaggeletterd in Roosendaal?

1. 60%
2. 10%
3. 30%
4. 2%

Laaggeletterdheid

Laaggeletterdheid is een term voor mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij daardoor ook moeite met het gebruik van een computer of een smartphone

Waar denk je dat laaggeletterde mensen moeite mee hebben in het dagelijks leven?

Relevantie voor MZ4

In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen (Algemene Rekenkamer, 2016). Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden. Dat heeft grote impact op hun persoonlijke leven. Als je niet goed kunt lezen, schrijven en/of rekenen, vind je minder snel een baan, kun je minder gezond leven en heb je minder grip op je geldzaken. Onder de 2,5 miljoen laaggeletterden zijn 1,8 miljoen 16- tot 65-jarigen die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen.

Laaggeletterdheid is een maatschappelijk probleem dat terug kan komen bij allerlei verschillende specifieke doelgroepen in de maatschappij. Dit probleem behoort niet tot 1 doelgroep maar kan aanwezig zijn bij allerlei doelgroepen.  

Onder andere moeite met: 

• Formulieren invullen 
• Straatnaamborden lezen,
• Reizen met OV 
• Pinnen en digitaal betalen
  
• Werken met de computer, solliciteren
  
• Begrijpen van informatie over gezondheid en zorg
  

Gevolgen 

• Werk (baan vinden, behouden, digitale vaardigheden) 
• Gezondheid (bijsluiters, afspraken) 
• Geld (beheren geldzaken) 
• Gezin (voorlezen, boodschappen) 

Mensen die laaggeletterd zijn, zijn analfabeten

1. waar
2. niet waar

Antwoord 

Laaggeletterden kunnen wel lezen, schrijven en/of rekenen, maar beheersen niet het minimale niveau voor een startkwalificatie om te kunnen meedoen in de samenleving. Het minimale niveau is vastgesteld op 2F. Vanaf niveau 2F spreekt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van ‘geletterdheid’. Dit niveau komt overeen met het eindniveau van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) en mbo 2/3

Als je niet digitaal vaardig bent, ben je laaggeletterd

1. waar
2. niet waar

Antwoord

Mensen die wel kunnen lezen, schrijven en rekenen maar onvoldoende digitale vaardigheden hebben, behoren niet tot de doelgroep laaggeletterden. Een oudere die zijn geldzaken niet online kan doen of niet online kan werken met een DigiD, maar wel goed is in taal en rekenen is niet

laaggeletterd.

Kinderen met een te laag taal- of rekenniveau zijn laaggeletterd

1. waar
2. niet waar

Antwoord

Op kinderen is de term ‘laaggeletterdheid’ niet van toepassing. Tenslotte zijn

kinderen en jongeren nog bezig om het eindniveau van vaardigheden te

verwerven. Voor (jonge) kinderen kan het daarom volstrekt normaal zijn om

te functioneren op een niveau dat we voor volwassenen als laaggeletterd

beschouwen. Aan het eind van het basisonderwijs wordt van de leerling

verwacht dat deze minimaal het niveau 1F behaalt. Heeft de leerling dit

niveau niet behaald, dan beschouwen we dit als een achterstand. Deze

leerling heeft een verhoogde kans om later laaggeletterd te worden

Welke organisaties houden zich bezig met laaggeletterdheid?

Stichting lezen en schrijven
Bibliotheken

Voorlees express

Kinderzwerkboek

https:

Begeleiden: maak het bespreekbaar 

• Belangrijk is om het probleem te normaliseren. Veel laaggeletterden schamen zich voor hun probleem. 
• Normaliseer het probleem: 2,5 miljoen Nederlands hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen; 
• Sluit aan bij de beleving van de ander: ‘Wat moet het lastig zijn om…’. 

Opdracht MZ4: Signalen

Alleen kijken naar een tekst zonder de ogen te bewegen over de tekst.

Geen punten of komma’s gebruiken.

Geen e-mailadres hebben.

Moeite hebben met mobiel bankieren.

Een slecht leesbaar handschrift hebben.

Vaak of een lange periode werkloos zijn.

Niet verder groeien in het werk.

Een uur te vroeg of te laat zijn op een afspraak.

Negatief praten over schoolervaring.

Moeite hebben met navigatie.

Smoesjes gebruiken als ‘bril vergeten zijn’ of ‘zere hand hebben’ als gevraagd wordt iets te lezen of te schrijven

Wat is de boodschap van dit filmpje van Sire?

1. Je bent niet dom
2. De wereld ligt voor je open
3. Attendeer hen op een 2e kans
4. Ga hulp zoeken

Kijkvraag :

Welke manieren worden genoemd om analfabetisme te verbergen?

Welke manieren worden genoemd om analfabetisme te verbergen?

KIjkvraag: 

Wat is het verschil tussen ongeletterden en laaggeletterden?  

Uitspraak 1: Deze mensen kunnen wel lezen en schrijven, maar beheersen deze vaardigheden niet goed genoeg om gemakkelijk en zelfstandig te kunnen functioneren in de samenleving.

Uitspraak 2: Deze mensen kunnen helemaal niet lezen en schrijven.

1. Uitspraak 1 gaat over ongeletterden, Uitspraak 2 over laaggeletterden
2. Uitspraak 2 gaat over ongeletterden, Uitspraak 1 over laaggeletterden