9.7 De Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

9.7 De Holocaust 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de vervolging van de Joden vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvond

Wat weet je al over de Holocaust?

Deel 1

Begrippen en fasen van de Holocaust. Neem deze slides goed door. Dit is kennis die je nodig hebt op toetsen.

Lees van tevoren par. 9.7

Holocaust

Holocaust: moord op Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog

De Holocaust wordt ook wel de Shoah genoemd (Hebreeuwse benaming)

Tijdens de Holocaust zijn er ong. 6 miljoen (Europese) Joden vermoord

Holocaustmonument in Berlijn

Antisemitisme

Antisemitisme: Jodenhaat

Antisemitisme bestaat al voordat Hitler aan de macht komt. Oorsprong ligt in de Middeleeuwen

Veel Europeanen hadden vooroordelen tegen Joden. De Nazi's maken gebruik van deze vooroordelen om de haat tegen de Joden aan te wakkeren.

Fase 1 en 2

Discriminatie:

Pesten en vernederen

Uitsluiten

Hitler wordt kanselier januari 1933

De economische crisis  én het verlies van de oorlog is de schuld van de Joden 

Hoe dacht Hitler over de Joden?

1. Jodendom was geen godsdienst, maar een ras

2. Joden konden geen Duitsers zijn

3. Het 'Joodse ras' wilde het 'Arische ras' verzwakken en vernietigen (rassenleer)

Door het gebruik van Nazipropaganda gingen veel Duitsers geloven dat de Joden niet deugden

Welk boek schrijft Hitler waarin hij (o.a.) zijn ideeën over de rassenleer beschrijft?

1. Mein kämpf
2. Mein Konflikt
3. Mein krieg
4. Mein Streit

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Vervolgingen vanaf 1933 (1)

Nadat Hitler aan de macht komt (1933) worden de Joodse Duitsers systematisch getreiterd, gediscrimineerd en geïsoleerd.

Het Duitse volk mag geen Joden meer in dienst nemen en niets meer bij Joden kopen.

De Joden worden ontslagen, mogen niet meer in parken, zwembaden, cafés en andere openbare gelegenheden komen

De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten 

van het openbare leven in Duitsland

Stelling:

'Vanaf 1933 mogen de Duitsers nog steeds winkelen in Joodse winkels'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 1

Pesten en vernederen

Joden worden gepest op straat

Op welke manier werden Joodse mensen in Duitsland door de Nazi's gediscrimineerd? Noem tenminste 3 voorbeelden:

Vervolgingen vanaf 1933 (2)

1935: De rassenwetten bepalen dat Joden geen Duitsers meer zijn en dat zij niet mogen trouwen met Duitsers

1938: De Kristallnacht is een keerpunt in de Joodse vervolgingen - startpunt van de Holocaust

Tijdens Kristallnacht vernielen de Duitsers Joodse eigendommen: 1400 synagogen en 7500 Joodse winkels, en nog veel meer

Synagoge in brand tijdens Kristallnacht

In 1938 leidt de discriminatie van de Duitse Joden tot de

1. Neurenberger wetten
2. Kristallnacht
3. Aanval op Polen
4. Aanval op Nederland

Kristallnacht 9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Ingegooide ruiten na Kristallnacht

Stelling:
'Kristallnacht is geen keerpunt in de Joodse vervolgingen'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 3

Concentreren:

Getto’s/Concentratiekampen

Vervolgingen vanaf 1939

In 1939 valt Duitsland Polen binnen

In Polen wonen 3,5 miljoen Joden

Duitse militairen schieten tienduizenden Joden dood tijdens de inval

Joodse Polen moeten verhuizen naar overvolle getto's

In de getto's was het leven zwaar: 

er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven.

Velen sterven door gebrek (voedsel)

en ziekte.

Stelling:
'De getto's ontstaan in alle landen waarin de Nazi's de macht hebben'

1. Waar
2. Niet waar

Vanaf 1941 moeten de Joden de zeskantige Davidster op hun kleding dragen

'Wie deze ster draagt, is een vijand van ons volk.'

Stelling:
'Alleen Poolse Joden moeten een Davidster dragen'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 4a

Vernietiging

Uitroeiing van de Joden

Volkenmoord (1)

De Nazi's wilden Europa 'Jodenvrij' maken en dachten na over een definitieve eindoplossing (Endlösung)

1941: de Duitsers besluiten om over te gaan op genocide

In Oost-Europa voerde de SS massa-executies uit op Joden: mannen en vrouwen, jong en oud

Een Joodse man wordt door de 

Einsatzgruppen doodgeschoten

Op de volgende slide staat een fragment van een massa-executie van de SS. Deze beelden kunnen kunnen schokkend zijn. Als je dit niet wil zien, sla dan de slide over.

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.

Fase 4b

Systematische uitroeiing van de Joden:

Endlösung (=eindoplossing)

Volkenmoord (2)

De Nazi's besluiten om vernietigingskampen te bouwen

1942: Joden vanuit heel Europa worden naar deze kampen gebracht (deporteren)

In de meeste kampen worden de Joden bij aankomst direct vergast. Bij sommige kampen moeten ze of dwangarbeid verrichten of naar de gaskamer

Aankomst in een vernietigingskamp

Geef een definitie van het begrip vernietigingskamp.

Auschwitz

Een van de grootste kampen

Bij aankomst worden de Joden in 2 groepen verdeeld:

1. Ouderen, zieken en kinderen worden naar de gaskamer gestuurd

2. Gezonde/sterke mannen en vrouwen moeten dwangarbeid verrichten

Bij de ingang stond: Arbeit macht Frei (werk maakt je vrij)

Vrouwen in een barak (kamp)

Kamp Auschwitz-Birkenau

Wat is een ander woord voor vernietigingskamp?

1. Werkkamp
2. Gevangenkamp
3. Concentratiekamp
4. Goelag

Welke functie hadden doorgangskampen?

Welke groep werd er niet vermoord in de vernietigingskampen?

1. Jehova's getuigen
2. De Roma en Sinti
3. Homoseksuelen
4. Criminelen

In 1935 werd de rassenleer in Nazi-Duitsland vastgelegd in

1. Rassenwetten
2. Propagandamateriaal
3. de Kristallnacht
4. Genocide

Een ander woord voor 'volkerenmoord' is

1. Holocaust
2. Shoah
3. Genocide
4. Massamoord

Op 20 januari 1942 werd door de Nazi's in de plaats Wannsee besloten tot

1. Het vermoorden van Joden
2. Verhuizing van Joden naar Madagaskar
3. Vernietigingskampen in Oost-Europa
4. Vernietigingskampen in heel Europa

Deel 2: bekijk de volgende clips

Bekijk Andere Tijden in de klas - Dodenmarsen

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-dodenmarsen/

Leg in eigen woorden uit wat de dodenmarsen zijn:

De fasen van de Jodenvervolging

Op de volgende pagina staat een sleepvraag.

Doel is om de verschillende fasen (=stappen) van de Jodenvervolging te koppelen aan bepaalde gebeurtenissen

Ariërverklaring

Voor Joden verboden

Joodse mensen worden ontslagen

Gele Davidster verplicht

Joods Getto

Deportatie naar Westerbork

Deportatie naar Auschwitz-Birkenau

Genocide

   Fase 1

  Fase 2

  Fase 3

   Fase 4

   Fase 5

   Fase 6

  Fase 7

Fase 8

6.000.000...

6 jaar oorlog

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het systematisch uitroeien begon pas in 1942

Maak de volgende opdrachten uit je werkboek (par. 9.7): 

Kernvragen: 1, 2 en 3

Historisch denken: 1, 3 en 4