BSM 4v anatomie les 1

• Lichamelijke opvoeding
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Anatomie les 1

Het menselijk lichaam beschikte over *volgende dia

ANATOMIE

FYSIOLOGIE

Opbouw van het menselijk lichaam

Functioneren van het menselijk lichaam

Botten

Spieren

Gewrichten

FUNCTIE VAN BOTTEN

Botweefsel geeft het lichaam een ondersteunende structuur, letterlijk een ‘geraamte’. 

Botten beschermen de kwetsbare delen van het lichaam. Zo beschermt de schedel de hersens, de ruggengraat beschermt het ruggenmerg en de ribbenkast beschermt het hart en de longen. 

Botten zorgen er ook voor dat mensen kunnen staan en lopen. Botten vormen een aanhechtingspunt voor spieren en pezen waardoor het lichaam zich kan bewegen.

 

Hoeveel botten heeft een volwassene?

1. 501
2. 345
3. 125
4. 206

Een baby heeft meer botten dan een volwassene

1. waar
2. niet waar

Hoeveel botten heeft een pasgeboren baby?

1. 328
2. 300
3. 256
4. 206

FUNCTIE SPIEREN

Je spieren zorgen ervoor dat je kunt bewegen. De skeletspieren zijn belangrijk voor het bewegen van het skelet.

Spieren geven vorm aan ons lichaam samen met de botten en de huid.

Bij het zetten van één stap gebruik je maar liefst 200 spieren. Totaal hebben we meer dan 600 spieren die ieder een eigen functie hebben. Zo zijn sommige spieren betrokken bij de ademhaling, hartslag of spijsvertering en andere helpen weer bij het voortbewegen.

Werking van de spier

• Skeletspieren kun je bewust aanspreken
  
• Zenuwen sturen een elektrisch signaal naar de spieren. Dit zorgt ervoor dat je de spier aanspant of ontspant; spiervezels worden dikker of dunner.
  
• Bij veel kracht worden er meerdere spiervezels aangespannen
  
• Elke spiervezel bevat enkele honderden tot duizenden vezeltjes. Die zorgen ervoor dat de spier kan samentrekken. 

Dwarsgestreept spierweefsel

• Bevindt zich in de sketelspieren (is een spier die bevestigd is tussen twee delen van het skelet)
  
• Deze spieren kun je bewust aansturen en je bepaalt dan zelf hoe jij je lichaam beweegt.
  
• Dwarsgestreepte spieren zitten d.m.v. pezen vast aan je botten.

Gewrichten

Naast botten en spieren is er nog iets in het lichaam dat beweging mogelijk maakt, de gewrichten. Er zijn verschillende soorten gewrichten

Welke soorten gewrichten kennen we?

5 soorten gewrichten

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

zadelgewricht

ellipsvormig gewricht

Kogelgewricht

Een ronde knobbel in een diepe kom.

Je kan dit gewricht alle kanten op bewegen

Scharniergewricht

Dit gewricht kan je maar in één richting bewegen

Net als een scharnier in een deur.

Rolgewricht

Dankzij dit gewricht kan je de hand draaien

Zadelgewricht

tussen middenhandsbeentje van de duim en de handwortel

Ellipsvormig gewricht

Bovenste polsgewricht. Lijkt op een kogelgewricht, maar de bewegingsmogelijkheid is berperkter.

Zet het onderdeel bij het juiste gewrichtssoort

Kogelgewricht

Scharniergewricht

Rolgewricht

Overig

Heup

Knie

Schouder

Onderarm

Elleboog

Enkel

Vingers

Tenen

Hoofd

Pols

Duim

De gewrichtskogel

Deze wordt ook wel gewrichtskop genoemd en beweegt in de gewrichtskom. 

Als je bijvoorbeeld je schouder uit de komt hebt dan betekent dit dat de gewrichtskogel van je opperarmbeen niet meer in de kom zit. 

Gewrichtskapsel

Deze worden ook wel gewrichtsbanden genoemd en zorgen er voor dat het gewricht bij elkaar blijft. 

Als je bijvoorbeeld je schouder uit de kom hebt zijn je gewrichtsbanden opgerekt. 

Kraakbeen

Het kraakbeen zorgt er voor dat de botten minder snel slijten. 

Kraakbeen is wat zachter dan botweefsel. 

gewrichtssmeer

Tussen het kraakbeen van de kop en de kom van het gewricht zit gewrichtssmeer. Dit zorgt er voor dat de botten soepel over elkaar heen glijden. 

de gewrichtskom

Samen met de gewrichtskop of gewrichtskogel vormt de kom het gewricht. Dit zorgt er voor dat de botten kunnen bewegen ten opzichte van elkaar.

Een spier bestaat uit spiervezels die kunnen samentrekken. Spierweefsel zorgt dus voor de beweging.

Een pees zorgt er voor dat de spier aan het bot vast zit. 

Een spier bestaat uit spiervezels die kunnen samentrekken. Spierweefsel zorgt dus voor de beweging.

Een pees zorgt er voor dat de spier aan het bot vast zit. 

Hoe heet het
groene bot?

1. Sleutelbeen
2. Dijbeen
3. Schoudergordel
4. Schouderblad

Plaats het lichaamsdeel achter het gewricht

Heup

Duim

Knie

Spaakbeen

Pols

Nek

Kogelgewricht

Rolgewricht

Scharniergewricht

Eivormig gewricht

De vorm van de gewrichtskop en de gewrichtskom bepalen welke beweging gemaakt kan worden. 

Knie gewricht

Dit is een scharnier gewricht. Net als een deur kan de knie slechts 1 kant op.

Heupgewricht

Dit is een kogelgewricht. Een kogel is rond en kan dus zo goed als alle kanten op bewegen. 

Wat is het meest beweeglijke gewricht?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht
4. zadelgewricht