H2.1 (Oriëntatie)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hfd.2 | De Opstand

1568 - 1648

Programma van deze les

1. Leerdoelen 

2. Filmpje 'De Opstand'.

3. Huiswerk opschrijven

Leerdoel

Hoe ontstond er tussen circa 1550 en 1650 een Nederlandse staat?

De religieuze, en politieke en economische onrust in de Nederlanden leidde tot de Opstand. Uit die roerige, gewelddadige tijd (1568 en 1648) kwam de Republiek voort, die wordt beschouwd als voorloper van de huidige Nederlandse staat. De Nederlanden wilden hun eigen soevereiniteit hebben.

Oorzaken van de Opstand

Er zijn drie belangrijk oorzaken voor het uitbreken van 'de Opstand'.

1. Godsdienst - strijd tussen de katholieke heer der Nederlanden en het opkomende protestantisme. Iedereen moest katholiek moest zijn (Bloedplakkaten, inquisitie, brandstapel).
2. Politiek - De centralisatiepolitiek van Karel V en Filips II. De gewesten verloren hun privileges en invloed (= particularisme).
3. Economie : oorlog voeren kost geld, dus werd regelmatig de belasting verhoogd (= Tiende Penning). 

 

Waarom is de Opstand belangrijk voor ons?

Dat is een hele goede vraag!!

De Opstand begon als verzet tegen de vorst (= landsheer). Men vocht niet alleen tegen buitenlandse legers maar ook tegen elkaar! (katholieken tegen protestanten; fans van de Spanjaarden tegen fans van Willem van Oranje).

De Opstand: Spanje tegen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

 

Waarom is de Opstand belangrijk voor ons?

1568: De Beeldenstorm

1581: Acte van Verlating (Filips II wordt weggestuurd als heer der Nederlanden).

1584: Willem van Oranje wordt vermoord.

1588: de Republiek (der Zeven Verenigde Nederlanden)

1648: Spanje erkende de Republiek.

 

Huiswerk

H2.1 | Oriëntatie Tachtig jaar oorlog

Lees de paragraaf

Maken opdrachten 7 t/m 11

 

Opdracht-7

Veel mensen hadden kritiek. Vat achter elke groep de kritiek kort samen.

Edelen:

• De vorst en zijn raadgevers krijgen te veel macht.
  

Geleerden:

•  Veel ideeën en gebruiken van de kerk zijn niet oorspronkelijk.
  

Gewone gelovigen:

•  De leefwijze van de geestelijkheid is niet goed.
  

 

Opdracht-7

Veel mensen hadden kritiek. Vat achter elke groep de kritiek kort samen.

Burgers:

• De wetten van de koning brengen onze zelfstandigheid in gevaar.

 

Opdracht-8

De koning leest de troonrede voor aan de leden van de Eerste en Tweede Kamer. Zoek op hoe de Eerste en Tweede Kamer samen worden genoemd.

• De Eerste en Tweede Kamer noemen we de Staten-Generaal.
  

 

Opdracht-9

In ons land nemen de Eerste en Tweede Kamer de belangrijkste beslissingen. Anders dan in de tijd van de Republiek beslissen ze niet alleen over de buitenlandse politiek en de oorlogsvoering. Noem drie andere zaken waarover zij beslissen.

Er zijn veel zaken waarover de Eerste en de Tweede Kamer beslissen. Voorbeelden zijn:

• onderwijs
  
• belastingen
  
• Wetten
• aanleg van snelwegen en spoorwegen
  
• uitkeringen en lonen van ambtenaren

 

Opdracht-10

Leg met beide bronnen uit welk ander belangrijk verschil er bestaat tussen het bestuur van Nederland in de tijd van de Republiek en dat in onze eigen tijd.

• Op bron 3 is te zien dat Nederland nu een koning heeft. In de tijd van de Republiek was er geen koning.
  
• Republiek: een land waarin het staatshoofd gekozen wordt.

 

Opdracht-11

Waarom is de Opstand belangrijk voor ons?

Leg in eigen woorden het antwoord op de vraag uit het kopje uit.

• Door de Opstand ontstond de Republiek en uit de Republiek is de huidige Nederlandse staat voortgekomen.
  

 

Leerdoel 2.3

Waardoor ontstond er in de 16e eeuw grote onrust in de Nederlanden?

De onrust was een gevolg van het gevoerde politieke en religieuze beleid. De pogingen tot centralisatie en de daarmee nauw verbonden kettervervolging veroorzaakten onrust. Nadat Filips II zijn vader Karel V had opgevolgd als landsheer en hij naar Spanje was vertrokken, liepen de spanningen verder op. Met name zijn bevel om het zogenoemde Bloedplakkaat na te leven wekte ontevredenheid bij burgers en edelen. Tel daar de belastingverhoging bij en de Opstand is een feit.

 

Huiswerk

H2.3| Onrust in de Nederlanden

Lees de paragraaf

Maken opdrachten 34 t/m 39, 41 en 42