Les 1 Beenderstelsel

• uiterlijke verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 1 Beenderstelsel

Leerdoelen

• Je kan  de functies van het beenderstelsel benoemen.
• Je hebt kennis van de verschillende anatomische termen.
• Je kan benoemen uit welke 4 soorten beenderen het beenderstelsel bestaat.
• Je hebt kennis van de verschillende botverbindingen

Noem een functie van het beenderstelsel

Functies beenderstelsel

Botten = Beenderen           Skelet = Beenderstelsel

Functies beenderstelsel:

• Vorm en steun
• Beschermen belangrijke organen
• Zorgt voor beweging = Passief bewegen
• Aanhechting spieren
• Aanmaken bloedcellen
• Opslag calciumzouten

Beenmerg

Beenmerg bevindt zich in de holte van botten.

Rood beenmerg: aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg: bevat veel gelige vetcellen

Rond de geboorte komt rood beenmerg in bijna alle botten voor.

Als een kind 5 jaar is verandert dit bijna alle rode beenmerg wordt vervangen door geel beenmerg.

Bouwstoffen in botten

Calciumzout : Maakt het bot hard en stevig

Lijmstof: Zorgt ervoor dat het bot een beetje buigzaam blijft.

De botten van baby's bestaan voornamelijk uit kraakbeenweefsel. Ze bevatten veel lijmstof en zijn dus buigzaam. 

Als je ouder wordt gaan de botten meer calciumzouten bevatten waardoor ze steviger worden

Opdracht 1 

Zelfstandig opdracht 1 maken

(10 min)

Daarna klassikaal bespreken

Anatomische termen

Centraal = in het midden gelegen

Perifeer = aan de rand gelegen

Distaal = van de romp af

proximaal = naar de romp toe gelegen

Lateraal = aan de buitenzijde gelegen

Mediaal = aan de binnenzijde gelegen

Ventraal = aan de buikzijde (voorkant) gelegen

Dorsaal = aan de rugzijde (achterkant) gelegen

Palmair = aan de handpalmzijde gelegen

Plantair = aan de voetzoolzijdegelegen

Beschrijven hoe verschillende organen en structuren ten opzichte van elkaar liggen.

Anatomische stand = rechtopstaand, voeten licht gespreid, tenen wijzen naar voren, armen hangen naar beneden, handpalmen zijn naar voren gericht. 

Opbouw van botten

Beenvlies(periost): Zit om het been heen. 

Compact been: Buitenste laag van het bot.

Sponsachtig been: Zit in het compacte been, bevat rood beenmerg.

Mergholte: Holte in het bot gevuld met rood en geel beenmerg

Verschillende soorten beenderen

• Pijpbeenderen 
• Platte beenderen
• Sesambeentjes
• Onregelmatige beenderen 

Pijpbeenderen hol van bunnen gevuld met geel of rood beenmerg.

Maken grote beweging mogelijk.

Maken lengte groei mogelijk. vb Dijbeen, opperarmbeen, vingerkootje, middenhandsbeentje.

Platte beenderen gevuld met roodbeenmerg. Beschermen kwetsbare organen. Bloedcellen en bloedplaatjes aanmaken. vb ribben, schedel, borstbeen, schouderblad.

Sesambeentjes kleine botjes die in de pees liggen, geen verbinding met andere botten. Helpen de pezen bij beweging, zorgen ervoor dat de spier meer kracht kan uitoefenen op de pees.

vb kleinste handwortelbeentjes, knieschijf = grootste sesambeen.

Onregelmatige beenderen meestal massief, kunnen groeien in lengte, breedte en dikte, bevatten rood beenmerg. Beschermen kwetsbare organen. vb handwortelbeentjes, sommige schedelbeenderen,  wervels.

pijpbeenderen

Platte beenderen

Sesambeentjes

Onregelmatige beenderen

Ribben, borstbeen, schouderblad

handwortelbeentjes, voetwortelbeentjes, wervels 

Het kleinste handwortelbeentje, knieschijf 

dijbeen, opperarmbeen, vingerkootjes

Soorten beenderen

• Pijpbeenderen: hol van binnen, gevuld met geel en rood beenmerg, maken lengtegroei van het lichaam mogelijk
  vb. dijbeen(lang), opperarmbeen(lang), vingerkootje(kort), middenhandsbeentje(kort) 
• Platte beenderen: gevuld met rood beenmerg, beschermen kwetsbare organen, bloedcellen en bloedplaatjes worden aangemaakt door het rode beenmerg. vb. ribben, borstbeen, schouderblad, schedel, heupbeen.
• Sesambeentjes: Kleine botjes die in de pees liggen, zitten in knieën, handen en voeten, helpen de pezen bij beweging. vb. kleinste handwortelbeentje, knieschijf (grootste sesambeen)
• Onregelmatige beenderen: meestal massief niet hol, kunnen groeien in lengte, breedte en dikte, bevatten rood beenmerg. vb. handwortelbeentjes, voetwortelbeentjes, sommige schedelbeenderen, wervels. 

Opdracht 3

Zelfstandig opdracht 3 maken 

(10 min)

Daarna klassikaal bespreken

Gewrichten

• Straffe gewrichten = weinig beweging 

vb. handwortelbeentjes onderling, verbinding scheenbeen en kuitbeen.

• Beweeglijke gewrichten = veel beweging 

vb. ellenboog, knie, verbinding dijbeen en heupbeen.

Soorten gewrichten

• Scharniergewricht = buigen en strekken
• Rolgewricht = naar links of rechts draaien
• Draaigewricht = het bot draait in een ring gevormd door een ander bot.
• Kogelgewricht= kop en kom, meest bewegelijk.
• Ei gewricht =  lange kant ver draaien korte kant beperkt draaien.
• Zadelgewricht = maakt beweging mogelijk in twee vlakken die loodrecht op elkaar staan.

• SG = knie, elleboog, verbinding vingerkootjes
• RW= verbinding spaakbeen met de ellepijp
• DG= verbinding atlas bovenste halswervel met de draaier tweede halswervel.
• KG= schouder en heup
• EG= verbinding atlas met gewrichtsvlak achterhoofd
• ZG= verbinding duim met handwortel.

Zadelgewricht

Rolgewricht

eigewricht

draaigewricht

kogelgewricht

Scharniergewricht

Kniegewricht

ellebooggewricht

vingerkootjes onderling

verbinding spaakbeen met ellepijp

verbinding bovenste halswervel (atlas)  met tweede halswervel (draaier)

schoudergewricht, heupgewricht

verbinding tussen middenhandsbeetjes en vingers, verbinding tussen atlas en gewrichtsvlakjes achterhoofd.

verbinding van de duim met de handwortel

Andere botverbindingen

• Beenvergroeiingen = sterkste botverbinding,  niet bewegelijk. 
  vb. naden tussen botten van de schedel, heiligbeen, heupbeen, staartbeen.
• Bindweefselverbinding = niet of nauwelijks bewegelijk  
  vb. vlies tussen kuitbeen en scheenbeen, fontanellen.
• Kraakbeenverbinding = weinig bewegelijk
  vb. verbinding tussen beide schaambeenderen (schaambeenvoeg, symfyse), verbinding tussen wervels (tussenwervelschijven), verbinding tussen de ribben en het borstbeen.

Beenvergroeiing = Schedel, heiligbeen, staartbeen, heupbeen

Bindweefselverbinding = vlies kuit en scheenbeen, fontanellen 

Kraakbeenverbindingen = schaambeenderen, wervels, verbinding ribben en borstbeen.

Opdracht 2

Zelfstandig opdracht 2 maken 

(10 min) 

Daarna klassikaal bespreken

Beautylevel 

Klassikaal de boekcheck doen.

Hoofdstuk 2.1 Skelet 

beautylevel.nl

Wat hebben jullie vandaag geleerd?

Voorbereiding volgende les

Lezen hoofdstuk :

2.2  Schedel

2.3 Romp