4.4 Hulp bij zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 4.4 Hulp bij zwangerschap

Voorkennisvragen:

1. Welk hormoon wordt gemaakt door het embryo?

2. Welke functie heeft dit hormoon?

3. Onder invloed van welk hormoon gaan follikels rijpen?

4. Hoe ontstaat een ééneiige tweeling?

Doel en begrippen 4.4

Je leert met wlke technieken een gyneacoloog het ontstaan van een zwangerschap kan stimuleren en de ontwikkeling van een embryo kan volgen

zwangerschap, ivf, tweelingen, ICSI, prenatale diagnostiek, DNA-test, vlokkentest, vruchtwaterpunctie, echoscopie, NIPT, abortus, ongeslachtelijke voortplanting, kloon, weefselkweek, voedingsstoffen, plantenhormonen, geslachtelijke voortplanting

Zwangerschaps-behandelingen

IVF:

1. Onder invloed van toegediende hormonen rijpen bij de vrouw meerdere eicellen. 
2. De eicellen worden ‘geoogst’ en overgebracht naar een petrischaal
   
3. Sperma van de man wordt toegevoegd.
4. Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder.

Vraag: hoe kan de arts zien welke eicellen bevrucht zijn?

Zwangerschaps-

behandeling

ICSI:

Een spermacel wordt geïnjecteerd in een eicel (evt meerdere)

Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen vóór het oogsten van de eicellen?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen net voor het terugplaatsen van de zygotes?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Meerlingen

Bij IVF en ICSI behandelingen is de kans op meerlingen groot als meerdere enbryos worden teruggeplaatst.

Tegenwoordig gebeurt dit minder vaak.

Zwangerschapsdiagnostiek

Echoscopie

Zwangerschapsdiagnostiek

DNA test 

- vlokkentest (cellen uit de placenta)

- vruchtwaterpunctie (cellen van embryo)

- navelstrengpunctie (bloed van embryo)

- NIPT test (bloed van de moeder met foetaal DNA)

Eerste drie geven kleine kans op een miskraam.

Zwangerschapsdiagnostiek

Wanneer:

- aangeboren afwijkingen in de familie

- leeftijd moeder (grotere kans op bijv syndroom van Down)

Dilemma: wat te doen met de uitslag?

Braindump

1. Lees het kopje Kloneren op blz. 128 
2. Sla je boek dicht
3. Schrijf zoveel mogelijk op van wat je hebt onthouden
4. Vergelijk je resultaat met dat van je buurman/vrouw

Geslachtelijk/ ongeslachtelijk

Bij dieren is bijna altijd sprake van geslachtelijke voortplaning.

Bij planten komt in de natuur ook vaak ongeslachtelijke voortplanting voor.

Ongeslachtelijke voortplanting

In de landbouw wordt veel gebruik gemaakt van ongeslachtelijke voortplanting (kloneren).

Weefselkweek: kweken van plantjes op een voedingsbodem met voedingsstoffen en plantenhormonen voor het snel, veel dupliceren van een plant met gunstige eigenschappen.

Voordeel ongeslachtelijk

Snel

Maar één ouder nodig

Je weet precies wat je krijgt

Nadeel: bij veranderende omstandigheden heb je geen variatie om het op te vangen.

Voordeel geslachtelijk

Veel variatie.

Soorten kunnen zich daardoor aanpassen aan veranderende omstandigheden.

Doel en begrippen 4.4

Je leert met wlke technieken een gyneacoloog het ontstaan van een zwangerschap kan stimuleren en de ontwikkeling van een embryo kan volgen

zwangerschap, ivf, tweelingen, ICSI, prenatale diagnostiek, DNA-test, vlokkentest, vruchtwaterpunctie, echoscopie, NIPT, abortus, ongeslachtelijke voortplanting, kloon, weefselkweek, voedingsstoffen, plantenhormonen, geslachtelijke voortplanting