V3 Genetica les 1: DNA

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

DNA

bouw, locatie replicatie

Wat zijn chromosomen?

Bouw DNA

Veel paren samen vormen een gen

www.bioplek.org

Nucleotide = Fosfaatgroep + Desoxyribose + Stikstofbase (A, T, C of G)

bouwsteen van DNA

fosfaatgroep

stikstofbase

desoxyribose

Nucleotide: bouwsteen van DNA

Bestaat uit 1 fosfaatgroep, 1 suiker en 1 stikstofbase

DNA-

molecuul

DNA replicatie

De celcyclus

Celcyclus

In welk deel van de celcyclus vindt DNA replicatie plaats?

Controle celdeling

De normale celdeling staat onder controle van regelgenen. Die regelgenen coderen voor regel-eiwitten.

Eiwitten die de celdeling stimuleren

-> proto-oncogenen

Eiwitten die de celdeling remmen

-> tumorsuppressorgenen p53

Ontstaan van kanker

• Proto-oncogenen: coderen voor eiwitten die celgroei en de celdifferentiatie stimuleren 
• Door mutatie of toename van genexpressie verandert proto-oncogen in een oncogen
• Leidt tot abnormaal snel groeien en delen van de cel: het gaspedaal is stuk en de deling gaat sneller

Ontstaan van kanker

Een mutatie in het tumor suppressor gen zorgt ervoor bij schade de celcyclus niet stil komt te liggen. de celcyclus kan doorgaan met een beschadigde cel.

Het "rempedaal" is beschadigd.

Voorbeeld proto-ocogen HER2

Voorbeeld tumorsuppressor gen P53

vragen

VRAGEN? 

Zet op volgorde van 

groot naar klein eindig bij DNA.

Orgaanstelsel

Orgaan

Weefsel

Cel

Organisme

Celkern

DNA

gebruik je BINAS. Welke groep zit er altijd aan de 5' kant van het DNA?

1. fosfaatgroep
2. OH-groep

De stikstofbases C en G zijn altijd complementair aanwezig in DNA. Waarom?

1. dit wordt geregeld tijdens DNA-replicatie
2. er zijn drie H-bruggen mogelijk
3. er zijn twee H-bruggen mogelijk
4. dit wordt geregeld tijdens mitose

Welk enzym is betrokken bij DNA replicatie?

1. DNA-gyrase
2. DNA-polymerase
3. DNA-fantastase
4. DNA-ligase

Welke term hoort niet bij de DNA-replicatie

1. transcriptie
2. Chromatiden
3. Centromeren
4. S-fase

In welk deel van de celcyclus vind DNA replicatie plaats?

1. G1 fase
2. G2 fase
3. S fase
4. M fase

Wat is de juiste volgorde van de celcyclus?

1. Celdeling – chromosomen kopiëren – twee kernen ontstaan – plasmagroei.
2. Chromosomen kopiëren – twee kernen ontstaan – celdeling – plasmagroei.
3. Plasmagroei – twee kernen ontstaan – celdeling – chromosomen kopiëren.
4. Twee kernen ontstaan – chromosomen kopiëren – plasmagroei – celdeling.

Weergave van de hoeveelheid
DNA in een cel tijdens de
celcyclus.
Welke nummer moet de G2-fase
voorstellen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is de juiste volgorde van celcyclus?

1. G1 - G2 - S - M
2. S - G1 - G2 - M
3. G1 - S - G2 - M
4. M - S - G2 - G1

Bouw je eigen DNA