2223 3VM Pincode H2.4 Consumeren of consuminderen

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H2.4 Consumeren of consuminderen

leerdoelen:

• Wat is milieuschade en wie kan het veroorzaken
• Wat is het broeikaseffect en hoe kan een mens dit versterken
• Wat zijn maatschappelijke kosten en wie betaalt ze?

Milieuschade

Alles wat je doet richt schade aan   

Bijna alles wat je dagelijks doet, richt een vorm van milieuschade aan. De spullen die je gebruikt hebben met hun productie schade veroorzaakt doordat er grondstoffen aan zijn besteed en doordat er afvalstoffen zijn ontstaan. 

Er drijft enorm veel plastic in de oceanen. In de Grote Oceaan drijft de zogeheten “Plastic Soep”, een gebied van plastic zo groot als Spanje.

Met olieboringen op zee gebeuren vaak ongelukken, door de olie die dan in het water terecht komt gaan duizenden dieren en planten dood.

Door ontbossing op grote schaal, het kappen van bomen, verdwijnt op een hoog tempo een groot deel van de regenwouden. Dieren verliezen hun leefgebied en sterven uit, de bomen die gekapt worden nemen ook geen CO2 meer op en geven geen zuurstof meer af.

Dagelijks rijden er miljoenen auto’s op brandstoffen die enorm veel CO2 uitstoten, al deze gassen blijven in onze lucht hangen.

De zon straalt warmte naar de aarde toe, in de vorm van zonlicht. Een deel van dit warme zonlicht kaatst weer terug de ruimte in, maar het andere deel blijft op aarde hangen, dit werkt als een soort broeikas, vandaar dat we spreken over het Broeikaseffect. Door de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen, blijft er steeds meer en meer warmte op aarde en kan er weinig ontsnappen. De aarde warmt hierdoor sneller op dan de bedoeling is, hierdoor ontstaat op veel plekken enorme droogte, worden zomers veel heter en smelt het poolijs.

2.4 Consumeren of consuminderen? (deel 1)

Negatieve gevolgen van consumeren

• Milieuschade

• Vervuiling van lucht, water en bodem
  
• Het verbruik van grondstoffen
• Verbruik van fossiele brandstoffen
• Ontstaan van afval

Hoe kunnen we milieuvervuiling tegengaan?

• Minder consumeren;
• Meer afval inzamelen/sorteren/recyclen;
• Vaker duurzaam produceren;
• Minder maatschappelijke kosten, vaker "de vervuiler betaalt";
• Meer regels en wetten.

de ecologische voetafdruk              

De hoeveelheid grondstoffen die je gebruikt, bepaalt hoe vervuilend je bent. Deze mate van vervuiling noem je je Ecologische Voetafdruk. Om je Ecologische Voetafdruk wat te verkleinen, kun je een paar eenvoudige maatregelen nemen.

Stop met het kopen en gebruiken van plastic flesjes en schaf een herbruikbare fles aan.

Neem een stevige herbruikbare boodschappentas mee naar de supermarkt, dan hoef je daar geen plastic tasjes meer te kopen.

Vervang de verlichting in je huis door LED-lampen, deze zijn veel energiezuiniger, ze gebruiken minder stroom.

Stap op de fiets als je ergens heen gaat, hoe minder je de auto gebruikt, hoe minder CO2 je uitstoot.

Hoe krijg jij informatie over het product dat je koopt?

• energielabel -> verplicht door de EU
• milieukeurmerk

• Geeft aan dat het product milieuvriendelijk of diervriendelijk is geproduceerd
• Er zijn verschillende keurmerken voor verschillende productcategorieën

2.4 Consumeren of consuminderen? 

Maak je een energielabel voor jezelf

• Welk energielabel geef je jezelf? Kruis dit aan
• Omschrijf waarom je vindt dat dit label bij je past
• Denk eraan: het gaat om hoe jij omgaat met energie!

Maatschappelijke kosten

Maatschappelijke kosten

• Kosten voor afvalverwijdering, natuurbescherming of nadelige gevolgen voor de gezondheid van mensen
• Blijvende schade door uitgestorven planten en dieren, verdwenen natuurgebieden, een veranderend klimaat of opgeraakte grondstoffen

Deze kosten komen voor rekening van de maatschappij, dit gebeurt via belastingen!

Maatschappelijke kosten:

Nadelen die de samenleving ondervindt en meebetaalt aan het voorkomen of herstellen hiervan (zoals milieuschade)

De milieuschade die door de mens wordt aangericht, levert wereldwijd voor iedereen nadelen op. Die nadelen noemen we Maatschappelijke Kosten. Maatschappelijke kosten kun je letterlijk als geld zien dat door de maatschappij betaald moet worden om schade te voorkomen of te herstellen. Maatschappelijke kosten gaan niet alleen over geld, nadelen zijn ook het uitsterven van dier- en plantsoorten en verwoesting van natuur, het opraken van grondstoffen en het vervuilen van lucht en drinkwater.

Hoe kan de overheid de milieuproblemen aanpakken?

1. Promoten van scheiden van afval.
2. Door meer belasting te heffen op milieuvervuilende producten.
3. Wet- en regelgeving CO 2 uitstoot voor bedrijven regelen.
4. Alle 3 antwoorden zijn goed.

De overheid wil meer toe naar het principe 'de vervuiler betaalt'. Als dit lukt, wat gebeurt er dan met de maatschappelijke kosten?

1. Blijven gelijk.
2. Dit heeft niets te maken met maatschappelijke kosten.
3. Stijgen.
4. Dalen.

Betalen consumenten toch mee als het principe "De vervuiler betaalt" wordt toegepast?

1. De bedrijfskosten nemen toe en zo ook de consumenten prijs.
2. De lonen van consumenten stijgen niet maar de winst van de bedrijven wel.
3. De bedrijfskosten nemen af en moeten en de consumenten meer betalen.
4. De prijs heeft niets te maken met de milieukosten.

Waarom zijn maatschappelijke kosten vervelend voor de burgers?

1. Omdat de burgers moeten meebetalen aan het oplossen van de vervuiling van een ander.
2. Omdat burgers hierdoor minder geld verdienen.
3. Omdat bedrijven hierdoor meer winst maken.
4. Omdat burger hierdoor niet in een schoon land kunnen leven.

Wat betekent hergebruik (recycling)

1. Nieuwe producten maken van bestaande producten.
2. Zo min mogelijk weggooien, maar producten langer gebruiken.
3. Het maken van nieuwe producten uit afval.
4. Duurzaam leven.

Productie levert milieuschade op. Wat is waar over milieuschade?

1. Milieuschade is direct merkbaar.
2. Herstellen is onmogelijk.
3. Milieuschade is niet direct merkbaar.

Elektrische apparaten verbruiken de laatste jaren steeds minder energie. Toch is het energieverbruik door apparaten toegenomen. Hoe kan dit?

1. Er zijn meer eenpersoons huishoudens gekomen
2. De bevolking is toegenomen
3. Er worden steeds meer elektrische apparaten gebruikt in Nederland.

In welk geval werkt de consument NIET mee aan een beter milieu?

1. Spullen te koop aanbieden op Marktplaats.
2. Hout kopen met het FSC-keurmerk.
3. Met de trein reizen.
4. De verwarming hoog zetten en de ramen openen.

Samenvattend

Kennen:

• Leg uit wat milieuschade is en wie het veroorzaken
  
• Leg uit wat het broeikas effect is en hoe de mens dit versterkt
  
• Leg uit wat maatschappelijke kosten inhouden en wie ze betaalt
  

doordat de wegen drukker worden, wordt de luchtkwaliteit

1. beter
2. slechter

Wanneer meer automobilisten een elektrische auto gaan rijden wordt de luchtkwaliteit

1. beter
2. slechter

Je wilt graag een eigen huis bouwen dat is:

1. consumeren
2. een behoefte
3. produceren

Als, door milieu-onvriendelijk produceren, luchtvervuiling ontstaat, is sprake van

1. subsidie
2. maatschappelijke kosten

milieuvervuiling door uitlaatgassen zijn maatschappelijke kosten (het kost de maatschappij geld)

1. ja
2. nee