Paragraaf 2: Sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5: Gedrag

Paragraaf 2: Sociaal gedrag

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Uitleg paragraaf 2: Gedrag
• Aan het werk!
• Afsluiting 

1. Van de rietzanger
2. Van een eigen jong van de rietzanger
3. Van het koekoeksjong

1. Alleen bewering 1 is juist
2. Alleen bewering 2 is juist
3. Beide beweringen zijn juist
4. Geen van beide beweringen is juist

1. Alleen inwendige prikkels
2. Alleen uitwendige prikkels
3. Zowel inwendige als uitwendige prikkels

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven wat sociaal gedrag is en verschillende soorten sociaal gedrag noemen;
• Beschrijven wat een territorium is en waar dit voor dient;
• Beschrijven hoe dieren in een groep leven;
• Voortplantingsgedrag beschrijven.

Wat is sociaal gedrag?

Al het gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar is sociaal gedrag.

Hierbij onderscheid je:

• Territoriumgedrag (om je territorium te verdedigen)
• Voortplantingsgedrag (om je te kunnen voortplanten)
• Groepsgedrag (speelt een rol bij de taakverdeling in een gebied)

Territorium

• Een territorium is een leefgebied van een dier.
• Dit wordt afgebakend door middel van bepaald gedrag, zoals geluiden of geurvlagen.
• Een territorium wordt verdedigd door de bewoner van het territorium.

Territorium verdedigen

• Als een indringen het territorium inkomt vertoont de eigenaar aanvalsgedrag.
• De indringer vertoont (meestal) vluchtgedrag.
• Op de grens van het territorium is er sprake van dreiggedrag.

Voortplantingsgedrag

• Met baltsgedrag lokken een mannetje en en vrouwtje elkaar.
• Door de balts laten de dieren elkaar weten dat ze geschikte partners zijn.
• Als de jongen/eieren verzorgd worden, noem je dit broedzorg.
• Baltsgedrag, paring en broedzorg vormen voortplantingsgedrag.

Leven in een groep

• Leven in een groep werkt alleen met een taakverdeling.
• Bij een taakverdeling komt ook een rangorde.
• Hoe hoger een individu in de rangorde/pikorde staat, hoe minder vaak deze wordt aangevallen/gepikt.

Aan het werk!

Wat: Paragraaf 1 en 2 van hoofdstuk 5

Hoe: Fluisteren

Tijd: 15 minuten

Hulp: Overleg zachtjes met je buur, steek anders je vinger op

Klaar: Nakijken en verbeteren, daarna paragraaf 3 lezen

Uitkomst: Paragraaf 1 en 2 van hoofdstuk 5 zijn af

1. Nee, dat kan niet bepaald worden
2. Ja, Akua staat hoger in rang dan Delu
3. Ja, Delu staat hoger in rang dan Akua

Welke van deze kippen heeft de hoogste slaapplaats in het kippenhok? Leg je antwoord uit.