Les 3 (extra uitleg; differentiëren) Spelling 1A

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

Les 3, Spelling

Woensdag 10 februari 2021 - R_1A

Klaar voor de les?!

1. Zet je camera aan!

2. Start alvast PLOT26 op.

Log nog niet in via LessonUp!

Wat gaan we vandaag doen?

- Lesstart

- Uitleg

- Zelfstandig werken/extra oefenen samen met mij

- Afsluiting les

Lesdoelen

- Aan het eind van de les weten jullie wat een klinkerbotsing is.

- Aan het eind van de les weten jullie wanneer klinkers botsen.

- Aan het eind van de les kunnen jullie een klinkerbotsing oplossen.

De volgende leerlingen mogen van les 9 Toets N1 Werkwoordspelling maken:

Liam, Deacon, Eva, Joshua, Diko, Daniël, Jesse, Regi, Tatum, Isa, Phaedra, Daan, Jasper & Jeremy.

De anderen doen mee met de extra uitleg en oefening van les 1 en les 2. Jullie loggen nu in via LessonUp:

Wouter, Justin, Jozeph, Tim, Ziad, Oumnia, Gijs, Ela & Tishon.

Extra uitleg

We gaan de theorie herhalen over klinkerbotsing en verkleinwoorden, meervoud en afkortingen.

Daarna gaan we oefenen.

Dubbelklanken

Sommige klinkers maken samen een nieuwe klank, die spreek je dus uit als 1:

o + u = ou

i + e = ie

u + i = ui

e + i = ei

e + u = eu

o + e = oe

i + j = ij

a + u = au

Klinkerbotsing

Soms kunnen er twee klinkers naast elkaar staan die je als één klank kunt lezen, terwijl ze niet bij elkaar horen:

ruine, officiele, zeeegel & kanoen

Klinkerbotsing oplossen

Klinkerbotsing kun je op drie manieren oplossen:

1. Als 2 klinkers in een woord botsing, gebruik je een trema om aan te geven dat je de losse klanken bedoelt in plaats van de dubbelklank:          ruine --> ruïne & officiele --> officiële.

2. Als er klinkerbotsing ontstaat wanneer je twee woorden aan elkaar plakt, gebruik je een streepje:          autoongeluk--> auto-ongeluk & havoexamen --> havo-examen.

3. Als er een klinkerbotsing ontstaat wanneer je een kort stukje voor of achter het woord zet, gebruik je een trema:          kanoen --> kanoën & geinformeerd --> geïnformeerd.

Zeeegel of zee-egel?

1. Zeeegel
2. Zee-egel

Patiënt of patient?

1. Patiënt
2. Patient

Geappt of geäppt?

1. Geappt
2. Geäppt?

Geergerd of geërgerd?

1. Geergerd
2. Geërgerd

Verschil korte en lange klanken

Korte klanken spreek je uit als a, o, i, u, e.

Lange klanken spreek je uit als aa, oo, uu, ie, ee.

Dubbelklanken (oe, ei) zijn ook lange klanken.

De y (in baby) en (in diskjockey) spreek je allebei uit als ie, maar met spellen is er een verschil:

y --> korte klank

ey --> lange klank

Verkleinwoorden & meervoud op s

1. Woorden die eindigen op een lange klank: verkleinvorm of s er aan vast schrijven.

Cadeau --> cadeautje & diskjockey --> diskjockeys

2. Woorden die eindigen op een lange klank die kort zijn geschreven: schrijf je bij de verkleinvorm een lange klank en bij meervoud gebruik je 's.      Opa --> opaatje & radio --> radio's

3. Woorden die eindigen op een korte klank: verkleinvorm of s er aan vast schrijven.

Parade --> paradetje & lade --> lades

4. Woorden die eindigen op een korte -y: gebruik bij verkleinwoorden en meervoud op s een apostrof.          Lolly --> lolly'tje & baby --> baby's

Verkleining en meervoud van afkortingen

Bij afkortingen of rare tekens gebruik je altijd een apostrof:

dj --> dj'tje & dj's

wc --> wc'tje & wc's

€ --> €'tje & €'s

cd's of cd-s?

1. cd's
2. cd-s

fotootje, fototje of foto'tje?

1. Fotootje
2. Fototje
3. foto'tje

paraplus, parapluus of paraplu's?

1. paraplus
2. parapluus
3. paraplu's

menutje, menuutje of menu'tje?

1. menutje
2. menuutje
3. menu'tje

babys of baby's?

1. baby
2. baby's

Zijn er vragen over deze stof?

Geen vragen? Dan mogen jullie ook gaan werken aan de eerste oefentoets van werkwoordspelling van les 9!

Fijne vakantie!!