Les 5: Water

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

H2 Water

H2 Water

Deze les:

• terugblik vorige les
• 2.4 Zure en basische oplossingen
• maken 2.4 opdr 1 t/m 13

Om ooglenzen schoon te maken, kun je gedestilleerd water gebruiken. Amir zegt: “Je gebruikt bij het schoonmaken van ooglenzen het gedestilleerd water als spoelmiddel.”

Frank zegt: “Gedestilleerd water is zuiver water. Het bestaat alleen uit watermoleculen.” Wie heeft er gelijk?

1. Geen van beide
2. Amir
3. Frank
4. Beide hebben gelijk

Hier staan twee beweringen over zeep.

1 Natuurlijke zeep wordt uit de grondstof aardolie bereid.

2 Een zeep is een emulgator.

Welke bewering is waar?

1. Alleen 1
2. Alleen 2
3. 1 en 2
4. geen van beide

Zepen kun je verdelen in twee groepen: natuurlijke zepen en synthetische zepen. 

Een synthetische zeep wordt gemaakt van:

1. aardolie producten
2. dierlijke vetten
3. plantaardige olien

Welke stof is er op je kleding terechtgekomen als je kleding grauw wordt tijdens het wassen? 

1. emulgator
2. kalkzeep
3. natuurlijke zeep
4. synthetische zeep

Je wast je kleding met zeep. Door de zeep lost het vet beter op in het water.

Wat is in dit voorbeeld de emulgator?

1. de kleding
2. het vet
3. water
4. zeep

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelen zijn vaak zuurder of juist minder zuur dan water. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelen zijn vaak zuurder of juist minder zuur dan water. 

• Hoe extremer de zuurgraad, bijvoorbeeld ‘zeer zuur’, hoe agressiever het schoonmaakmiddel. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelen zijn vaak zuurder of juist minder zuur dan water. 

• Hoe extremer de zuurgraad, bijvoorbeeld ‘zeer zuur’, hoe agressiever het schoonmaakmiddel. 
• Een agressief schoonmaakmiddel is corrosief oftewel bijtend.

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelen zijn vaak zuurder of juist minder zuur dan water. 

• Hoe extremer de zuurgraad, bijvoorbeeld ‘zeer zuur’, hoe agressiever het schoonmaakmiddel. 
• Een agressief schoonmaakmiddel is corrosief oftewel bijtend.
• Met gevarensymbolen op de verpakking van een schoonmaakmiddel word je hiervoor gewaarschuwd.

irriterend

corrosief

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

Schoonmaakmiddelen mag je nooit zomaar mengen. 

niet mengen

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

• Sommige middelen reageren met elkaar, waarbij veel warmte of giftige stoffen kunnen ontstaan. 

Schoonmaakmiddelen mag je nooit zomaar mengen. 

niet mengen

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

• Sommige middelen reageren met elkaar, waarbij veel warmte of giftige stoffen kunnen ontstaan. 
• Als je bijvoorbeeld chloorbleekmiddel met een zuur schoonmaakmiddel mengt, dan ontstaat giftig chloorgas. Chloorbleekmiddel zit vaak in wc-reinigers. 

Schoonmaakmiddelen mag je nooit zomaar mengen. 

niet mengen

2.4 Zure en basische oplossingen

Schoonmaakmiddelen

• Sommige middelen reageren met elkaar, waarbij veel warmte of giftige stoffen kunnen ontstaan. 
• Als je bijvoorbeeld chloorbleekmiddel met een zuur schoonmaakmiddel mengt, dan ontstaat giftig chloorgas. Chloorbleekmiddel zit vaak in wc-reinigers. 
• Dan moet je extra opletten, want het reageert ook met urine. 

Schoonmaakmiddelen mag je nooit zomaar mengen. 

niet mengen

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure schoonmaakmiddelen en andere zure oplossingen maak je door een zuur, bijvoorbeeld azijnzuur, op te lossen in water. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure schoonmaakmiddelen en andere zure oplossingen maak je door een zuur, bijvoorbeeld azijnzuur, op te lossen in water. 

• Voorbeelden van zure oplossingen uit het dagelijks leven zijn azijn, maagsap, vruchtensap en koolzuurhoudend prikwater . 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure schoonmaakmiddelen en andere zure oplossingen maak je door een zuur, bijvoorbeeld azijnzuur, op te lossen in water. 

• Voorbeelden van zure oplossingen uit het dagelijks leven zijn azijn, maagsap, vruchtensap en koolzuurhoudend prikwater . 
• Zure oplossingen hebben een etsende werking. 
  

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure schoonmaakmiddelen en andere zure oplossingen maak je door een zuur, bijvoorbeeld azijnzuur, op te lossen in water. 

• Voorbeelden van zure oplossingen uit het dagelijks leven zijn azijn, maagsap, vruchtensap en koolzuurhoudend prikwater . 
• Zure oplossingen hebben een etsende werking. Dat betekent dat ze metalen aantasten.
  

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure schoonmaakmiddelen en andere zure oplossingen maak je door een zuur, bijvoorbeeld azijnzuur, op te lossen in water. 

• Voorbeelden van zure oplossingen uit het dagelijks leven zijn azijn, maagsap, vruchtensap en koolzuurhoudend prikwater . 
• Zure oplossingen hebben een etsende werking. Dat betekent dat ze metalen aantasten.
  

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure oplossingen tasten ook kalkhoudende materialen aan, bijvoorbeeld kalksteen, natuursteen, eierschalen en het kalkskelet van zeedieren. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure oplossingen tasten ook kalkhoudende materialen aan, bijvoorbeeld kalksteen, natuursteen, eierschalen en het kalkskelet van zeedieren. 

• Je kunt met zure schoonmaakmiddelen dus goed kalkaanslag (ketelsteen) verwijderen.

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Zure oplossingen tasten ook kalkhoudende materialen aan, bijvoorbeeld kalksteen, natuursteen, eierschalen en het kalkskelet van zeedieren. 

• Je kunt met zure schoonmaakmiddelen dus goed kalkaanslag (ketelsteen) verwijderen.
• Leren: zure oplossingen
  

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

• Basische oplossingen smaken zeepachtig. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

• Basische oplossingen smaken zeepachtig. 
• Ze hebben een ontvettende werking en zijn irriterend voor de huid. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

• Basische oplossingen smaken zeepachtig. 
• Ze hebben een ontvettende werking en zijn irriterend voor de huid. 
• Een basische oplossing maak je door een base zoals ammoniak, soda of groene zeep op te lossen in water.

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

• Basische oplossingen smaken zeepachtig. 
• Ze hebben een ontvettende werking en zijn irriterend voor de huid. 
• Een basische oplossing maak je door een base zoals ammoniak, soda of groene zeep op te lossen in water.
• leren: basische oplossingen

2.4 Zure en basische oplossingen

Zuur, basisch en neutraal

Niet zoet, maar basisch is scheikundig gezien het tegenovergestelde van zuur. 

• Basische oplossingen smaken zeepachtig. 
• Ze hebben een ontvettende werking en zijn irriterend voor de huid. 
• Een basische oplossing maak je door een base zoals ammoniak, soda of groene zeep op te lossen in water.
• leren: basische oplossingen
• neutraal: oplossing zonder zuur of base

2.4 Zure en basische oplossingen

Indicatoren

Om erachter te komen of een oplossing zuur of basisch is, gebruik je indicatoren. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Indicatoren

Om erachter te komen of een oplossing zuur of basisch is, gebruik je indicatoren. 

• In de tabel hieronder zie je de kleuren van enkele indicatoren in een zure, neutrale en basische oplossing.

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

De ene zure of basische oplossing is agressiever dan de andere. Dit hangt af van:

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

De ene zure of basische oplossing is agressiever dan de andere. Dit hangt af van:

• het zuur of de base die is opgelost;
  
• de concentratie van de oplossing.
  

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

De ene zure of basische oplossing is agressiever dan de andere. Dit hangt af van:

• het zuur of de base die is opgelost;
  
• de concentratie van de oplossing.
  

Als je wilt weten hoe agressief, ofwel hoe zuur of hoe basisch een oplossing is, kun je de zuurgraad bepalen. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

De ene zure of basische oplossing is agressiever dan de andere. Dit hangt af van:

• het zuur of de base die is opgelost;
  
• de concentratie van de oplossing.
  

Als je wilt weten hoe agressief, ofwel hoe zuur of hoe basisch een oplossing is, kun je de zuurgraad bepalen. 

• De zuurgraad wordt weergegeven met de pH. De pH is een getal tussen de 0 en 14 .

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

Door verdunnen kun je een zure of basische oplossing minder agressief maken, dus minder zuur of minder basisch. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

Door verdunnen kun je een zure of basische oplossing minder agressief maken, dus minder zuur of minder basisch. 

• Bij verdunnen gaat de pH richting de 7.

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

Door verdunnen kun je een zure of basische oplossing minder agressief maken, dus minder zuur of minder basisch. 

• Bij verdunnen gaat de pH richting de 7.
• De concentratie van het zuur of de base in de oplossing is door het verdunnen lager geworden. 

2.4 Zure en basische oplossingen

Concetratie en pH

Door verdunnen kun je een zure of basische oplossing minder agressief maken, dus minder zuur of minder basisch. 

• Bij verdunnen gaat de pH richting de 7.
• De concentratie van het zuur of de base in de oplossing is door het verdunnen lager geworden. 
• De pH is dus afhankelijk van de concentratie van een zuur of een base in een oplossing.

H2 Water

Deze les:

• maken 2.4 opdr 1 t/m 13
• lezen 2.5 Zuur-basereacties