KD Palliatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Keuzedeel Palliatieve zorg 

Lesdoelen 

Na deze les ... 

• ... weet je wat palliatieve zorg  en palliatieve terminale zorg is
• ... kun je benoemen wat het doel is van palliatieve zorg
• ... ken je de verpleegkundige taken binnen palliatieve zorg 

Wanneer spreek je van palliatieve zorg?

Wanneer spreek je van palliatieve zorg?

Zorg die gegeven wordt aan cliënten wanneer er geen genezing van een ziekte meer mogelijk is.

- Uitgezaaide kanker

- COPD
- Hartfalen, maar ook
- Dementie

Wat is het doel van palliatieve zorg?

Doel van palliatieve zorg: 

Een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te realiseren, 

door te voorkomen en verlichten van lijden. 

Palliatieve zorg is gericht op?

1. zo lang mogelijk blijven leven
2. kwaliteit van sterven
3. kwaliteit van leven
4. Begeleiding in de stervensfase

Wat is kwaliteit van leven volgens jou?

Welke kwaliteiten heb je nodig in de palliatieve zorg?

Wat kunnen verzorgende taken zijn bij palliatieve zorg?

Verzorgende taken 

• Signalerende taken  --> zorgproblemen                             
  (Pijn, dyspneu, vermoeidheid)
• Algehele verzorging
• Psychosociale zorg
• Advance Care Planning

Als zorgverlener heb je oog voor: 

• Autonomie --> eigen keuzes
• Toegang tot informatie
              - Informed consent? 
              - Omzetten naar begrijpelijke taal voor de zorgvrager
• Keuzemogelijkheden

4 fasen in de palliatieve zorg

Ziektegericht de ziekte wordt behandeld zonder dat genezing mogelijk is	Symptoomgerichte palliatie de focus licht op het verlichten en onder controle houden van de symptomen. de ziekte schrijdt voort, de cliënt al verzwakken en minder mobiel worden . de symptomen verergeren en in deze fase worden beslissingen genomen rondom het levenseinde.
Palliatie in de stervensfase hier verschuift de aandacht van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven	De nazorg dit wordt ook gezien als onderdeel van de palliatieve zorg. soms hebben naasten behoefte aan ondersteuning tijdens de rouwarbeid

Stelling: Palliatieve zorg begint als het moment van sterven dichterbij komt.

1. Juist
2. Onjuist

Stelling: Palliatieve zorg heeft ook betrekking op de naasten van de zorgvrager.

1. Juist
2. Onjuist

Stelling: Kwaliteit van leven is ook afhankelijk van de normen en waarden van de zorgvrager

1. Juist
2. Onjuist

Stelling: Palliatieve zorg is gericht op het vergroten van de autonomie van de zorgvrager

1. Juist
2. Onjuist

Stelling: Met terminale zorgvragers moet je zo min mogelijk over pijn praten.

1. Juist
2. Onjuist

Genoeg tijd nog?

Terminale zorgvrager:
De terminale zorg is gericht op?

1. zo lang mogelijk blijven leven
2. kwaliteit van sterven
3. kwaliteit van leven
4. stervensbegeleiding

Wat is het verschil tussen terminale zorg en palliatieve zorg?

Het verschil:

• Terminale zorg is gericht op de kwaliteit van sterven.
• Palliatieve zorg is gericht op de kwaliteit van leven.

Palliatie in de stervensfase

Focus verschuift van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven

Patiënt zijn waardigheid laten behouden

Onder controle houden van de symptomen, zonder zich direct zorgen te maken over de cognitieve functies

Begeleiden van de naasten

Markeren stervensfase

Belang van tijdige markering voor patiënten.

• Van symptoomcontrole naar optimaal comfort.
• Voorbereiden op naderende dood – afscheid kunnen nemen
• Terugtrekken uit het leven vraagt om ‘met rust gelaten te worden’

Wat zijn signalen van de naderende dood?

Kenmerken stervenfase

Verminderde behoefte aan eten en drinken

Veranderingen in de ademhaling (cheyne stokes)

De bloedsomloop neemt af (circulatievlekken)

Minder contact – verandering in bewustzijn

Onrust en verwardheid (terminaal delier)

Fysieke veranderingen

Markeren stervensfase

Belang van tijdige markering voor zorgverleners

• Voorbereiden/ondersteunen van patiënten en naasten in en bij naderend einde: uitleg over symptomen, belang van afscheid
  
• Gezamenlijk afstemmen behandeling en zorg 
  
• Een goed sterfbed geeft vertrouwen
  

Zorgpad stervensfase

• Draagt bij aan kwaliteit van zorg voor de palliatieve zorgvrager
  
• Vermindert de last van symptomen tijdens de terminale fase
  
• Verbetert de communicatie met de zorgvrager en zijn sociale netwerk
• Verbetert en stimuleert de multidisciplinaire samenwerking

Abstinerend beleid

Sedatie komt een andere les aanbod.

Waar staat palliatieve sedatie voor?

1. verhogen van bewustzijn zodat de zorgvrager zo min mogelijk lijdt
2. om kwaliteit van sterven te verbeteren
3. om kwaliteit van leven te verbeteren
4. verlagen van het bewustzijn zodat de zorgvrager zo min mogelijk lijdt

in de volgende dia krijg je uitleg van een arts over palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie

• Definitie: het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase
  
• Doel is anderszins onbehandelbaar lijden
  

    (refractaire symptomen) te verlichten

• Vormen: - continu tot overlijden
  

                     - kortdurend, intermitterend

Wat is het verschil tussen palliatieve sedatie en euthanasie?

	Palliatieve sedatie	Euthanasie
Doel	Lijden verlichting	Lijden over
Middel	Verlaging bewustzijn	Levensbeëindiging
Toestemming patiënt	Indien mogelijk	altijd
Medicatie	Sedativa (morfine)	Spierrelaxantia en slaapmiddel
Dosering	Geleidelijk	Snel
Omkeerbaar	ja	nee
Natuurlijk overlijden	ja	nee
Alleen in stervensfase	ja	nee

Interessante bronnen 

Palliaweb

IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland )

Wat neem je van deze les mee naar je eigen beroepspraktijk?