Aandoeningen aan de darmen ZL ZPO 0sa- 0sb

• zorggerelateerde vakken
• MBO
• Studiejaar 2

Aandoeningen aan de darmen

Marjolein Bosman Docent G&W ROC Mondriaan

Check in

Doelen van de les

De student kan;

• De anatomie en fysiologie van de darmen herkennen en benoemen.
• Verschillende aandoeningen aan de darmen benoemen en weet welke     onderzoeken en behandelingen hierbij passend zijn.
• De verpleegkundige zorg bij aandoeningen aan de darmen benoemen   denkend aan de zorg bij pre/ post - operatieve zorg bij chirurgische     ingrepen en de psycho- sociale zorg.

Verschillende onderzoeken:

• Eerst gesprek met de arts: voelen, kijken, luisteren, bekloppen van de buik
• Onderzoek van de ontlasting: op bestanddelen. Vet in ontlasting duidt op aandoeningen van de lever, galblaas of alvleesklier. Een kleine hoeveelheid bloed kan een beginstadium van kanker zijn of een maagzweer
• Colonscopie: een endoscopisch onderzoek van de dikke darm
• Biopsie: weghalen van een stukje weefsel
• Röntgenonderzoek: Vaak met contrastmiddel worden delen van de darm zichtbaar gemaakt
• CT-scan of een MRI
• 
  

Inhoud van de les

Inchecken- registratie (5 min)

Theorie via LessonUp! (30 min)

Uitleg opdracht 'Shit! de film' (5 min)

'Shit de film (50 min)

Anatomie

Maag

Duodenum 

Galblaas

Lever

Ileum 

Alvleesklier

12-vingerige  darm 

Appendix

Dikke darm

Darmaandoeningen

- Ziekte van Morbus Crohn & Collitis Ulcerosa

- Appendicitis

- Ischaemische colitis

- Tumoren

- Ileus

- Obstipatie

Crohn en Colitis ulcerosa

IBD (inflammatory Bowel Dissaes) is tegenwoordig de verzamelnaam voor chronische darmontstekingen.

Chronische darmontstekingen

Zijn ziekten die een lange tijd, vaak levenslang, klachten veroorzaken. Het verloop is bij iedereen wisselend. Goede en slechte periodes wisselen elkaar af.

Chronische darmontstekingen – waaronder de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa -  zijn ernstige aandoeningen met veel pijn en complicaties, vaak in opvlammingen.

De ziekte van Crohn kan zich overal in het darmstelsel voordoen, terwijl colitis ulcerosa zich beperkt tot de dikke darm (het colon).

Beide aandoeningen kunnen een grote verscheidenheid aan complicaties met zich meebrengen, bijvoorbeeld reumatische aandoeningen. 

Ook verhogen ze de kans op darmkanker aanzienlijk. 

De behandeling bestaat uit een scala aan geneesmiddelen, aangevuld met diëten.

In verband met bloedverlies moet ook bloedarmoede worden aangepakt.

Daarnaast kunnen chirurgische ingrepen nodig zijn, bijvoorbeeld in geval van fistels, abcessen of voor verwijdering van ernstig aangetaste delen van de darm. De ziekte wordt hiermee meestal niet weggenomen.

Meestal is het laatste deel van de dunne darm en het eerste deel van de dikke darm ontstoken.

Er ontstaan kleine ontstoken plekjes in de darmwand. Soms worden ze dieper of breiden ze zich uit.

Gezonde en zieke stukken darm wisselen elkaar af.

Soms genezen ze spontaan, maar blijven er littekenweefsel over.

Hierdoor wordt de darmwand dikker en vernauwt de doorgang. Hierdoor ontstaat buikpijn.

Achteruitgang van de darmfunctie, hierdoor worden voedingsstoffen niet meer goed opgenomen. Men kan vermageren en ontstaat er een tekort aan vitaminen en mineralen.

Oorzaak:

Afweer: Men valt het eigen lichaam aan

Erfelijkheid: 5 tot 10%

Stress: verergert de klachten 

Omgevingsfactoren

Welke verschijnselen komen voor bij M. Crohn

Verschijnselen:

Chronisch diarree, zeer vaak (soms 20x per dag)

Veel buikpijn (brandend, vlammend) , krampen

Bloed bij de ontlasting (= melaena).

Verminderde eetlust

Blauw/rode bultjes op de huid (meestal onderbenen)

Galstenen

Bij actieve fase soms ook:

fistels, aften in de mond

vernauwde darm

ontstekingen elders in het lichaam (ogen, gewrichten: wat ook weer reuma kan veroorzaken.

Later meer kans op

osteoporose door kalktekorten i.v.m. slechte voedsel opname.

• Verminderde eetlust
• pijnlijk gezwollen gewrichten
• ontstoken ogen
• blauwrode bultjes op de huid (meestal onderbenen)
• galstenen

De ziekte van M. Crohn kan voorkomen in...

1. De dikke darm
2. De dunne darm
3. In de mond
4. Van mond tot kont

Bij de ziekte van Crohn ontstaat er een tekort aan Vitamine D

1. Juist
2. Onjuist

Voeding:

aangepast dieet, vaak wel oppassen met kruiden.

vaak extra vitaminen en mineralen i.v.m. tekorten door diarree.

Medicijnen:

Milde ontstekingsremmers zijn:

Mesalazine-preparaten: remmen de ontstekingen in uw darm en kunnen soms nieuwe opvlammingen voorkomen.

Voorbeelden hiervan zijn:  Mesalazine ( Pentasa®, Salofalk®, Asacol®, Mezavant ®) en  Sulfasalazine Salazopyrine

Krachtige ontstekingsremmers zijn :

Corticosteroïden: worden als korte kuur (enkele maanden) voorgeschreven bij hevige acute aanvallen. Ze remmen de ontstekingen in de darm, maar hebben vaak ook forse  bijwerkingen (met name op de lange termijn)

Voorbeelden hiervan zijn:  Prednisolon (Prednison); remt en onderdrukt de ontstekingen in de darmen.

Budesonide (o.a. Entocort®, Budenofalk®, Cortiment®); afgeleid van prednison. De bijwerkingen zijn aanzienlijk minder.

Afweer-onderdrukkende medicijnen

Immunosuppressiva: remmen uw afweersysteem, waardoor er minder ontstekingsreacties ontstaan. 

Deze medicatie wordt vaak voorgeschreven om de ziekte op lange termijn te onderdrukken.

Voorbeelden zijn: Azathioprine (Imuran®), 6-mercaptopurine (Puri-Nethol®) en 6-thioguanine (Lanvis®)

Methotrexaat (Ledertrexate®) Ciclosporine (Neoral® en Sandimmune®)

Onderzoeken

Verschillende onderzoeken:

• Eerst gesprek met de arts: voelen, kijken, luisteren, bekloppen van de buik
• Onderzoek van de ontlasting: op bestanddelen. Vet in ontlasting duidt op aandoeningen van de lever, galblaas of alvleesklier. Een kleine hoeveelheid bloed kan een beginstadium van kanker zijn of een maagzweer
• Colonscopie: een endoscopisch onderzoek van de dikke darm
• Biopsie: weghalen van een stukje weefsel
• Röntgenonderzoek: Vaak met contrastmiddel worden delen van de darm zichtbaar gemaakt
• CT-scan of een MRI
• 
  

De ontsteking begint meestal in de endeldarm.

De ontstoken plekken vloeien meestal samen.

Er zitten geen gezonde stukken tussen.

Er ontstaan ook zweren, maar die blijven aan de oppervlakte.

Geeft vrijwel nooit vernauwingen.

Welke verschijnselen komen voor bij Colitis ulcerosa?

Mildere klachten dan bij Crohn.

Toch wel de volgende klachten:

• buikpijn
• koorts
• diarree met slijm en bloed
• bloedarmoede
• het niet kunnen ophouden van de ontlasting
• opgezette buik

Therapie bij Colitis Ulcerosa

Voeding:

• Voldoende drinken
• Medicatie 
• Operatie

Men moet voldoende drinken.

De darm neem nu minder vocht op.

Ontstekingsremmers

Soms een operatie

Poeptransplantatie: onderzoek naar nieuwe behandelmethode colitis ulcerosa

This video is no longer available

Welke video was dit?

Wat is een poeptransplantatie?

Een poeptransplantatie is een experimentele behandeling waarbij een waterige oplossing van de ontlasting van een gezonde persoon via een slangetje door de neus, slokdarm en maag wordt ingebracht tot in de darmen van de patiënt. De patiënt ruikt en proeft hier niets van.

Hoe werkt een poeptransplantatie?

In de darmen leeft een groot aantal bacteriën, de darmflora. Gezonde mensen hebben een evenwichtige samenstelling van bacteriën in hun darmen met vooral nuttige bacteriën. Hierdoor krijgen schadelijke bacteriën geen kans om zich te vermenigvuldigen. Bij een infectie met de Clostridium difficile bacterie is er sprake van een verstoord evenwicht van de bacteriën in de darm waardoor de schadelijke bacteriën de overhand kunnen krijgen. Wetenschappers denken dat er bij mensen met colitis ulcerosa ook sprake is van een verstoord evenwicht. De nuttige bacteriën uit de donorpoep zorgen er in beide gevallen voor dat de darmflora van de patiënt zich herstelt en de klachten verdwijnen of verminderen.

Wanneer wordt een poeptransplantatie uitgevoerd?

Een poeptransplantatie wordt tot nu toe alleen uitgevoerd in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Er is onderzoek gaande naar het toepassen van een poeptransplantatie bij verschillende ziektes. Zo is uit onderzoek gebleken dat een poeptransplantatie een gunstig effect kan hebben bij hardnekkige diarree als gevolg van een infectie met de Clostridium difficile bacterie. En het onderzoek dat de tweede helft van dit jaar start kijkt dus naar de effecten van een poeptransplantatie bij colitis ulcerosa.

Door de ontlasting van een gezonde persoon in te brengen bij een patiënt met colitis ulcerosa, kunnen de ontstekingsreacties in het lichaam afnemen.

De ontlasting wordt ingebracht via een neussonde, waardoor de patiënt niets proeft of ruikt.

Ook wordt er onderzoek gedaan naar verschillende methodes om een poeptransplantatie uit te voeren. In een Canadees onderzoek is het gebruik van kunstpoep onderzocht. Kunstpoep bestaat uit bacteriën die uit de ontlasting van een gezond persoon gehaald worden. Deze bacteriën worden apart verder gekweekt en samengevoegd in de kunstpoep. In de Verenigde Staten is onderzocht of men een capsule kan gebruiken om de ontlasting in te brengen. Beide onderzoeken bekeken het effect van de methode op ernstige diarree als gevolg van een Clostridium difficile infectie.

Soorten ziekten van de darmen

Opdracht bij filmfragment

• Bekijk 'Shit! de film'.
• Schijf een kort verslag (max. 2-3 A4) waarin je het volgende beschrijft; 
• Welke beperkingen ervaren patiënten met een darmziekte in hun   dagelijks leven?
• Hoe kun jij als verpleegkundige psycho- sociale ondersteuning bieden   aan deze doelgroep patiënten? Wat zou je hen adviseren?
• Korte reflectie; Wat vond je van dit filmfragment? Wat riep het bij je op?/   deed het met je? Wat als jij in de schoenen zou staan van één van de   hoofdrolspelers, wat zou jij dan nodig hebben en van wie?

Men moet voldoende drinken.

De darm neem nu minder vocht op.

Ontstekingsremmers

Soms een operatie

Zijn er nog vragen?

www.npostart.nl

Wat vond je van deze les?

Echt niks aan!

Matig

Voldoende

Goed

Heel goed

Heb jij de lesdoelen behaald?

Ja

Bijna

Nee

Bedankt!!!

voor jullie inzet

en het meedoen!!!

Tot de volgende les!

Inchecken

Verschillende onderzoeken:

• Eerst gesprek met de arts: voelen, kijken, luisteren, bekloppen van de buik
• Onderzoek van de ontlasting: op bestanddelen. Vet in ontlasting duidt op aandoeningen van de lever, galblaas of alvleesklier. Een kleine hoeveelheid bloed kan een beginstadium van kanker zijn of een maagzweer
• Colonscopie: een endoscopisch onderzoek van de dikke darm
• Biopsie: weghalen van een stukje weefsel
• Röntgenonderzoek: Vaak met contrastmiddel worden delen van de darm zichtbaar gemaakt
• CT-scan of een MRI
•