20190604 functiewoorden

Vergeet je mobiel niet in de telefoontas te doen.

Programma

Functiewoorden (uitleg + oefening)

Oefening tekstopbouw

Oefening functies alinea's

Zelfstandig leren

Leerdoel

Je kent en herkent functiewoorden

Je kunt de functie van een alinea benoemen

Functiewoorden

• Kondigt de functie van een  tekstdeel of alinea aan.
• De schrijver vertelt vaak letterlijk wat je in dat tekstdeel kunt verwachten.
• Een functiewoord tref je vaak aan in de eerste zin van een alinea.
• Als je weet wat de functie van een tekstgedeelte is, begrijp je de tekst beter.
• Vaak worden functiewoorden niet gegeven en moet je zelf de functie van een tekstdeel bepalen.
  
• Voorbeelden van functiewoorden: aanleiding, voorbeeld, afweging, anekdote, argument, constatering, definitie, gevolg, nuancering, oplossing en verklaring.

voorbeeld

Ik wil niet naar Noord-Europa op vakantie, want ik houd van warmte.

De woordvoerder van de NS geeft als verklaring voor de vertraging dat de werkzaamheden aan het spoor nog bezig zijn.

Oefening

Schrijf van onderstaande zinnen op wat het functiewoord is.

1. Een belangrijk gevolg van deze maatregel is minder criminaliteit.
2. Ter nuancering: niet iedereen zal meedoen met dit project.
3. De oplossing ligt voor de hand. We moeten meer boeken lezen!
4. De verkiezingen waren een fiasco. De oorzaak is onze slappen leider.
5. Vis eten is gezond. Haring, een vis die bomvol zit met goede vetten, is hier een goed voorbeeld van.
6. Minder eten of meer bewegen: het blijft een moeilijke afweging voor veel mensen die te zwaar zijn.

Oefening

Schrijf van onderstaande zinnen op wat het functiewoord is.

1. Een belangrijk gevolg van deze maatregel is minder criminaliteit.
2. Ter nuancering: niet iedereen zal meedoen met dit project.
3. De oplossing ligt voor de hand. We moeten meer boeken lezen!
4. De verkiezingen waren een fiasco. De oorzaak is onze slappen leider.
5. Vis eten is gezond. Haring, een vis die bomvol zit met goede vetten, is hier een goed voorbeeld van.
6. Minder eten of meer bewegen: het blijft een moeilijke afweging voor veel mensen die te zwaar zijn.

Wat is de juiste omschrijving bij het functiewoord?

stelling

argument

aanbeveling

samenvatting

conclusie

aanleiding

definitie

voorbeeld

constatering

uitwerking

reden om nu een tekst te schrijven over het onderwerp

omschrijving van wat er met een bepaald verschijnsel wordt bedoeld

beschrijving van één concreet geval

er wordt een verschijnsel/ontwikkeling vastgesteld

er wordt extra informatie gegeven over het onderwerp

Iemand doet een bewering over het onderwerp (niet feitelijk)

reden waarom iemand iets vindt

goedbedoelde raad

beknopte navertelling

slotgedachte obv voorgaande

1

2

3

4

Voel je een niesbui opkomen? Wat je ook doet, probeer die niet tegen te houden door je neus of mond dicht te houden. Dokters geven dit advies nadat een 34-jarige man een gat in zijn keel kreeg door de spanning die hierdoor ontstond.

De anonieme man in kwestie hield zijn neusgaten en mond dicht om het niezen te verdoezelen, maar dat liep verkeerd af. Door de spanning die daardoor ontstond, kreeg hij plots een enorme pijnscheut en kon hij amper nog slikken en ademen. Hij werd naar de spoeddienst van het ziekenhuis gebracht, waar hij een week lang door een tube moest gevoed worden. De analyse? De enorme druk die ontstond in de keelholte bij het ophouden van zijn nies, zorgde ervoor dat de achterkant van zijn keel - de farynx of het slokdarmhoofd - scheurde.

“Een niesbui tegenhouden door je neus of mond dicht te houden is een gevaarlijk manoeuvre en dat vermijd je beter,” leggen de dokters uit. “Het kan tot verschillende complicaties leiden, zoals lucht die komt vast te zitten in de borst tussen de longen, een geperforeerde trommelvlies en zelfs het fatale barsten van bloedvaten in het brein.”

Het doktersadvies: houd beleefd een zakdoek of hand voor je mond, maar laat die nies bij voorkeur ongegeneerd ontsnappen. Een week of langer in het ziekenhuis doorbrengen is die schaamte over een doodgewone niesbui ook niet waard.

Vandaag begint voor de meeste universiteiten het academisch jaar. Met plechtig ritueel openen de universiteiten het collegejaar. Op het programma staan tradities, lezingen, muzikale intermezzo’s en het uitreiken van prijzen.

Echter, sommigen zijn niet in de wieg gelegd om altijd maar door te studeren. Zij kunnen niet meedoen aan de studentenverenigingscultuur. Laatst zat ik in de trein met een medewerker van de NS. Hij was storingsmonteur en vertelde over de opleiding die hij had gedaan. Bij het opleidingsinstituut van de NS had hij geleerd hoe onderdelen van treinen vervangen moesten worden. Een mbo niveau twee opleiding.

Dit wordt in onze samenleving helaas te weinig onderkend. Als je niet zo ‘slim’ bent, moet je naar het (v)mbo of praktijkonderwijs. Zogenaamd ‘minderwaardige’ onderwijsvormen. Na die scholen word je immers ‘lager’ of ‘middelbaar’ opgeleid, en daarmee minder goed dan ‘hoger’ opgeleiden. Te vaak leeft onder de leerlingen en hun ouders het idee dat zij nooit succesvol zullen worden. Daarom streven ouders naar een havo- of vwo-opleiding voor hun kind, want dat is wél goed voor zijn of haar toekomst. Dit terwijl 71 procent van de beroepsbevolking lager of middelbaar opgeleid is. Is het niet verschrikkelijk dat we zo’n grote groep op deze manier wegzetten?

anekdote

conclusie

aanleiding

probleemstelling

voorbeeld

verklaring

argument

Zelfstandig leren

Je leert zelfstandig en in stilte

De eerste 10 minuten is het volledig stil

Daarna mag je fluisterend overleggen

Maak de oefentekst in de pagina's van Talent