This lesson contains 30 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Het landschap in Hoog-Nederland
Paragraaf 1.5
Wat de ijstijd in Nederland onthult zal je verbazen!
Slide 1 - Slide
Plattegrond
Slide 2 - Slide
Deze les
Terugblik 1.4
Hoe is het landschap van Hoog-Nederland ontstaan:
- voor de Saale-ijstijd (zand + grind) - tijdens Saale-ijstijd (stuwwal + smeltwaterdal) - na de Saale-ijstijd (dekzand)
Hoe geschikt is de zandgrond in Hoog-Nederland voor landbouw? (infiltreren, kunstmest)
Werken aan weektaak
Slide 3 - Slide
Een delta ontstaat bij een sterke getijdenwerking.
Waar of niet waar?
Niet waar
Bij een sterke getijdenwerking neemt de zee al het sediment uit de riviermonding mee de zee in.
Slide 4 - Slide
Leg in 3 stappen uit hoe zandsteen ontstaat.
Zand wordt neergelegd door rivieren of zee.
Er is een hele zware laag grond bovenop het losse zand gekomen.
De losse zandkorrels worden samengedrukt tot zandsteen.
Slide 5 - Slide
Klei wordt bedekt door nieuw grondlagen, hierdoor worden losse kleistukjes samengeperst tot een vast sedimentgesteente.
Hoe heet dit sedimentgesteente?
Schalie
Slide 6 - Slide
Het landschap in Hoog-Nederland
Paragraaf 1.5
Wat de ijstijd in Nederland onthult zal je verbazen!
Slide 7 - Slide
Stroomgebied
Een gebied waarin al het water naar een rivier stroomt (afwatert)
Miljoenen jaren lang is grind en zand neergelegd
Bodem in Nederland zakt ook weg
Stroomgebied
Stroomgebied= een gebied waarin al het water naar een rivier stroomt. Dit noemen we ook wel afwateren.
Slide 8 - Slide
Hoog-Nederland
Nederland onder zeespiegel niveau
Slide 9 - Slide
Hoe is Hoog-Nederland ontstaan?
Slide 10 - Slide
750.000 jaar geleden
Klimaat is vergelijkbaar met nu
Eridanos rivier
Dikke lagen grind en zand neergelegd door rivieren (=gesedimenteerd)
Slide 11 - Slide
Slide 12 - Video
00:46
Waar of niet waar?
De laatste 400.000 jaar was het overwegend kouder dan nu.
Slide 13 - Poll
01:41
Benoem in 3 stappen: waardoor daalde de zeespiegel in de Saale-ijstijd?
Slide 14 - Open question
02:19
Hoe ontstaat een stuwwal?
A
Grond plooit door het landijs
B
Grond komt omhoog door het gewicht van het landijs
C
Grond wordt naar voren geduwd door het landijs
Slide 15 - Quiz
02:49
Waarom vinden we geen zwerfstenen in Zuid-Holland?
A
Het landijs was niet krachtig genoeg
B
Het landijs reikte niet tot Zuid-Holland
C
Het landijs heeft de stenen geërodeerd
Slide 16 - Quiz
Saale-ijstijd
Slide 17 - Slide
Tijdens de Saale-ijstijd
238.000 - 126.000 jaar geleden
Klimaat was kouder dan nu
Nederland tot HUN-lijn bedekt onder landijs
Landijs heeft grond naar voren geduwd (=ontstaan stuwwallen)
HUN-lijn
HUN-lijn= denkbeeldige lijn die van Haarlem naar Utrecht naar Nijmegen loopt. Tot zover reikte het landijs in de Saale-ijstijd.
Slide 18 - Slide
Vlak na de Saale-ijstijd
Slide 19 - Slide
Smeltwaterdal
Landijs ging smelten
Deel van de stuwwallen weggespoeld (geërodeerd) door het smeltwater
Ontstaan smeltwaterdalen
Slide 20 - Slide
Slide 21 - Slide
Vlak na de Saale-ijstijd
Nederland is een Toendra
Noordzee ligt droog
Wind blies zand van bodem droge Noordzee over Nederland
Als dekentje over Nederland ligt een laag: Dekzand
Slide 22 - Slide
Dekzand
Zandgrond bevat weinig voedingsstoffen
Water stroomt makkelijk diep de grond in (=infiltreren)
Slechte grond voor landbouw
Slide 23 - Slide
Vroeger:
mest en afplaggen
Schapen graasden op de heide
Delen van de heide werden kaalgevreten
Grond met mest werd afgegraven en op de akkers gebruikt
Slide 24 - Slide
Zandverstuiving
Zandverstuiving: door overbegrazing van schapen groeiden er steeds minder planten op de heide. Daarnaast werd de grond met schapenmest afgegraven. Er ontstond een voedselarm gebied met zandduinen die we zandverstuivingen noemen.
Let op: zandverstuiving is iets anders dan dekzand. Dat is door wind na de Saale-ijstijd neergelegd.
Slide 25 - Slide
Nu:
kunstmest en stikstof
Geen schapenmest meer nodig
Zandverstuivingen en heide kunnen weer dicht groeien
Nu: herders met schapen houden het heidegebied open
Door toename stikstof meer vreemde planten en snellere groei