Spelling les 5

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• havo
• Leerroute H
• Leerjaar 1

Welkom klas 2

Leg je spullen op tafel en begin alvast met lezen!

Vandaag: 

1. Lezen

2. Herhaling vorige les

3. Weglatingsstreepje

4. Afsluiting

Wat leer je?

4. Koppelteken en weglatingsstreepje op de juiste manier gebruiken (paragraaf 4)

Leerdoelen spelling

1. Punten en aanhalingstekens op de juiste manier gebruiken. (paragraaf 2)

2. Komma's en dubbele punt op de juiste manier gebruiken. (paragraaf 2)

3. Leenwoorden op de juiste manier spellen. (paragraaf 3)

4. Koppelteken en weglatingsstreepje op de juiste manier gebruiken (paragraaf 4)

Welke samenstelling is correct gespeld?

A: tosti-ijzer

B: tostiijzer

C: ex-vriend

D: exvriend

Hij is een 10 maar..

Aan de slag/huiswerk

1. Maak van paragraaf 10 (blz. 260-261)  opdracht: 1, 2, 3, 4 

Let op: lees en gebruik zelf de groene theorie op blz. 260

Klaar? Top! 

Ga even lezen in je boek of doe iets voor een ander vak.

Leg je spullen op tafel en begin alvast met lezen!

Break-up video's populair

Neem de zin over en noteer op de juiste plekken leestekens.

 1. moeten influencers break up video's blijven maken

2. jade anna zei tegen gio ik kan je niet genoeg liefde geven

Hij is een 10 maar..

Aan de slag

Maak opdracht 4, 5, 6, 7 van blz. 255

Klaar? Top! Kijk zelf na met het nakijkboek. 

Alle onderdelen op een rij

Leerdoelen

- Je kunt punten, komma's, puntkomma's en dubbele punten correct gebruiken (H1)

- Je kunt werkwoorden in de gebiedende wijs correct spellen (H1)

- Je kunt Engelse werkwoorden correct spellen (H2)

- Je kunt het koppelteken en het weglatingsstreepje correct gebruiken. (H3)

- Je kunt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd op -d en -dt correct spellen (H3)

H1: Je kunt punten, komma's, puntkomma's en dubbele punten correct gebruiken 

1. Punt: einde van de zin.

2. Komma: tussen twee pv's, voor verbindingswoorden (want, omdat, maar etc.).

3. Puntkomma: twee zinnen die sterk met elkaar samenhangen.

4. Dubbele punt: wanneer de tweede zin een verklaring of reden vormt bij de eerste zin.

5. Hoofdletters: namen, begin van de zin, bedrijven, merken, plaatsen, talen, feestdagen, historische gebeurtenissen.

H1: Je kunt werkwoorden in de gebiedende wijs correct spellen 

Gebiedende wijs in de tegenwoordige tijd = ik-vorm.

Er staat geen onderwerp in de zin (het is een bevel).

Houd er mee op!

Kom nu naar huis!

Maak toch eens je huiswerk!

 H2: Je kunt Engelse werkwoorden correct spellen 

1. Je maakt de ik-vorm door -en van het werkwoord af te halen: rugbyen, ik rugby

2. Bij een dubbele medeklinker aan het eind, schrijven we een enkele in het Nederlands. (Tenzij dit nodig is voor de uitspraak).

Softballen -> ik softbal / paintballen -> ik paintball (uitspraak)

3. In de tt schrijf je gewoon ik-vorm + t.

4. In de vt gebruik je t ex kofschip. (hij deletete)

Ik relax, hij relaxt, hij relaxte, hij heeft gerelaxt 

H3: Je kunt het koppelteken correct gebruiken. 

1. In samenkoppelingen die anders onoverzichtelijk worden: kant-en-klaarpakket
2. Tussen botsende klinkers: aa, ai, au, ii, oe, oo, ou, ui: radio-uitzending, havo-opleiding, na-apen.
3. Bij letters, cijfers, tekens, afkortingen, St of Sint: A4-formaat, @-teken, Sint-Maarten.
4. Bij aardrijkskundige namen: Zuid-Spanje, Noord-Afrikaan
5. In woorden met voorvoegsels adjunct, aspirant, bijna, ex, interim, leerling, kandidaat, niet, non, oud: oud-leerling, ex-roker

H3: Je kunt het koppelteken correct gebruiken. 

• Als het tweede deel een hoofdletter heeft: on-Hollands, pro-Amerikaans
• Bij twee gelijkwaardige woorden: chef-kok, zwart-wit 

H3: Je kunt het weglatingsstreepje correct gebruiken. 

Als je een deel van een woord WEGLAAT. 

in- en uitvoer                   jongensjassen en -petten                      keel-, neus- en oorarts

invoer en uitvoer            jongensjassen en jongenspetten          keelarts, neusarts, oorarts

Gebruik het NIET als je een heel woord weglaat:

dure en goedkope kleding

snelle en langzame auto's 

Als je het lastig vindt, kun je dit schema gebruiken (blz. 264 van je boek).

Kies eerst ALTIJD of het een persoonsvorm is of niet.

Dan bepaal je de tijd. 

Herhaling werkwoordspelling: Persoonsvorm tegenwoordige tijd =PVTT

1. Ik-vorm + t

Ik word boos

Jij/hij/zij wordt boos - word jij boos? - wordt je zus boos?

Ik verhuis morgen - verhuis ik morgen? - verhuist je zus morgen?

Jij/hij/zij verhuist morgen

Herhaling werkwoordspelling: Persoonsvorm verleden tijd =PVVT

Sterk: klank verandert in de vt: zwemmen - zwommen, verslinden - verslonden

1. Hij verslond twee boeken in een week.

Zwak: komt -te(n) of -de(n) achter de ik-vorm (GEBRUIK T EX KOFSCHIP)

2. Hij beantwoordde haar vraag nog steeds niet.

beantwoorden, en eraf halen: beantwoord. d zit niet in t ex kofschip dus ik-vorm + -de. 

T eX KoFSCHiP: laatste letter van de stam erin? Dan TE(N). Niet? Dan DE(N)

Herhaling werkwoordspelling: voltooid deelwoord (VD)

1. Iets is afgerond oftewel: voltooid. 

2. Begint vaak met -ge, -be of -ve. (geslagen, beroofd, verloofd)

3. Heeft altijd hulp van een werkwoord zijn, hebben of worden.

Vorige week hebben de leerlingen hun rooster opgehaald.

In een week tijd heb ik een heel boek gelezen.

Herhaling werkwoordspelling: onvoltooid deelwoord (OD)

1. Geeft aan dat je met iets bezig bent, terwijl je ook iets anders doet.

2. Infinitief (hele werkwoord) + d

Hij kwam lachend binnen.

De koning stond zwaaiend op het balkon.

De spits van Feyenoord heeft koppend gescoord (vd).

Herhaling werkwoordspelling: infinitief

Infinitief = het hele werkwoord eindigend op -en

zwemmen

binnenkomen

antwoorden

gamen

voorlezen

Herhaling werkwoordspelling: bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

1. Bijvoeglijknaamwoord als werkwoord gebruikt

2. Het zegt iets over het zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, dingen)

1. De verbrede weg heeft voor veel overlast gezorgd.

2. De gesloten deur.

3. Op de vergrote foto was zijn gezicht duidelijk te zien.

4. De kapotte telefoon is uiteindelijk weer hersteld.

Let op: schrijf het zo kort mogelijk en zonder dubbel d of t. Tenzij dit voor de uitspraak wel moet, zoals in zin 4 hierboven.