5.4 Energie en reactiesnelheid 3VWO

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Exotherme reacties

• Exotherm: Er komt energie vrij
• De beginstoffen staan energie
  af aan de omgeving
• Chemische energie producten lager
  dan chemische energie beginstoffen

Endotherme reacties

• Endotherm: Er is energie nodig.
• Er is constant energie vanuit de
  omgeving nodig om de chemische
  reactie te laten plaatsvinden.
• Chemische energie producten hoger
  dan chemische energie beginstoffen

Exotherme en endotherme reacties

• Voor beide soort reacties is
  altijd energie nodig om te beginnen!
• Dat is de activeringsenergie
• Bij exotherme reacties is er genoeg
  energie om daarna zelf te verlopen

Activeringsenergie

• Voor beide soort reacties is altijd
  energie nodig om te beginnen!
• Dat is de activeringsenergie.
• Geactiveerde toestand altijd hoogste
  energieniveau
• Bij exotherme reacties is er genoeg
  energie om daarna zelf te verlopen

Energiediagram

• x-as : geen eenheid
• y-as : energie

• Beginstoffen
• Geactiveerde toestand
• Reactieproducten
• Reactie-energie

Reactie-energie

• Reactie-energie is de energie die
  vrijkomt of opgenomen wordt bij een
  chemische reactie 
• Endotherm - energieniveau producten 
  hoger --> positieve reactie-energie
• Exotherm - energieniveau producten
  lager --> negatieve reactie-energie

Reactiesnelheid

• Uit H4:  factoren die invloed hadden op reactiesnelheid:
• De soort stof
  
• Verdelingsgraad
  
• Concentratie
  
• Temperatuur
  
• Katalysator

Verklaren met 
botsende-deeltjesmodel

Het botsende-deeltjesmodel

• Als je wilt dat een reactie snel verloopt, moet je zorgen voor veel botsingen
• Hoe meer botsingen, hoe groter het aantal effectieve botsingen is!

Het botsende-deeltjesmodel

• Deeltjes bewegen en deeltjes moeten met elkaar botsen om te reageren.
• Twee voorwaarden:
• De botsing moet hard genoeg zijn
• De botsing moet de juiste richting hebben
• Zo'n botsing heet een effectieve botsing

Het botsende-deeltjesmodel

• Deeltjes bewegen en deeltjes moeten met elkaar botsen om te reageren.
• Twee voorwaarden:
• De botsing moet hard genoeg zijn
• De botsing moet de juiste richting hebben
• Zo'n botsing heet een effectieve botsing

Invloed van verdelingsgraad op de reactiesnelheid

• Veel contactoppervlakte betekent veel botsingen.
• Veel botsingen betekent veel effectieve botsingen.
• Veel effectieve botsingen betekent een hoge reactiesnelheid.

Invloed van concentratie op de reactiesnelheid

• Bij een grotere concentratie van deeltjes, zijn er meer deeltjes.
• Meer deeltjes betekent meer botsingen.
• Meer botsingen betekent meer effectieve botsingen
• Meer effectieve botsingen betekent een hogere reactiesnelheid. 

Invloed van temperatuur op de reactiesnelheid

• Bij een hogere temperatuur gaan de deeltjes sneller bewegen.
• Hierdoor neemt aantal botsingen toe.
• Een botsing met snellere deeltjes zorgt ook dat de kans dat ze hard genoeg botsen groter wordt.
• Dit leidt tot meer effectieve botsingen en een hogere reactiesnelheid.
• Vuistregel: Bij een temperatuursverhoging van 10 °C gaat de reactie twee keer zo snel.