IJskappen kunnen alleen ontstaan op continenten. Een voorwaarde voor een ijstijd is dus dat er (veel) land in de buurt van de polen ligt.
Randvoorwaarden:
Antarctica afgescheiden op de zuidpool (ijskap, albedo)
Continenten in krans rond Noordpool (zeeijs, albedo)
Sluiting Noord en Zuid-Amerika bij Panama (warme zeestroom)
Slide 11 - Slide
Weerkaatsing van zonlicht (Albedo- Effect)
In de dampkring zweven kleine deeltjes die het zonlicht terugkaatsen. Hoe meer deeltjes, hoe meer er teruggekaatst wordt.
Ook het aardoppervlak weerkaatst. Dat noem je het albedo-effect. Hoe witter het oppervlak, hoe meer er wordt teruggekaatst. En hoe lager de temperatuur blijft. Hoe meer ijs er smelt, hoe meer warmte er wordt opgenomen door het oppervlak en hoe sneller het ijs smelt.
Op deze manier zorgt het smelten van sneeuw op de Noordpool voor een extra opwarming.
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Slide
Het klimaat als systeem
Binnen het systeem klimaat vormen terugkoppelingsmechanismen een belangrijke rol:
- Positieve terugkoppeling = versterking van de klimaatverandering
- Negatieve terugkoppeling = afzwakking van de klimaatverandering
Slide 14 - Slide
Negatief terugkoppelingsmechanisme
Kalksteen bevat koolstofdioxide
Bij hogere temperaturen wordt er meer kalksteen gevormd
Door de vorming van kalksteen is er minder CO2 in de lucht
Hierdoor neemt het broeikaseffect af
Dat leidt tot lagere temperaturen
Slide 15 - Slide
Positief terugkoppelingsmechanisme
Afkoeling van aarde kan versterkt worden door positieve terugkoppelingsmechanismen ; de verandering wordt versterkt
Voorbeeld: een grotere ijskap leidt tot een hoger albedo
1. Er wordt meer zonlicht teruggekaatst
2. Het wordt kouder op aarde.
3. De ijslap wordt groter.
Slide 16 - Slide
De ontdooiing van permafrost is een voorbeeld van:
A
een negatief terugkoppelingsmechanisme
B
een positief terugkoppelingsmechanisme
Slide 17 - Quiz
De vorming van kalksteen uit koolstofdioxide is een voorbeeld van:
A
een negatief terugkoppelingsmechanisme
B
een positief terugkoppelingsmechanisme
Slide 18 - Quiz
Milankovitch variabelen
Combinatie van de drie variabelen zorgen voor een verschil in ontvangen zonlicht van 0,1%
Kan leiden tot een temperatuurverschil van 5 graden.
Slide 19 - Slide
Excentriciteit
baan van de aarde rondom de zon
Excentrisch
Cirkelvormig -> meer kans op ijstijd
Slide 20 - Slide
Scheefheid aardas
De hoek van de aardas ten opzichte van de baan om de zon.
hoe schever de aardas, hoe groter de verschillen tussen de seizoenen