Hfst 8 water

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Water en Zeep

We hebben 4 soorten water

1. Oppervlaktewater
2. Grondwater
3. Drinkwater
4. Gedestilleerd water 

Wat is grondwater ?

• Grondwater is water dat zich in de bodem bevindt.
• Het meeste grondwater komt van                                                            regenwater.

Wat is schoner: 

Grond- of oppervlaktewater en waarom? 

• Grondwater is schoner 
• Het water gaat namelijk door de bodem waardoor b.v. zand- en kleideeltjes uit het water worden gefilterd. 

Wat is drinkwater 

en is dit een zuivere stof ?

• Drinkwater is scheikundig gezien GEEN zuivere stof
• Een zuivere stof bestaat namelijk uit een stof, in dit geval water. 
• Drinkwater bestaat naast water b.v. ook uit kalk en mineralen uit de bodem. 

concentratie

geconcentreerd en verdund

lage concentratie  en     hoge concentratie

De concentratie van een stof in een oplossing 

• De concentratie is de massa van een stof die is opgelost per liter oplossing
• De hoeveelheid opgeloste stof in oplosmiddel 
• De meest gebruikte eenheid is g/l (gram per liter)
• concentratie (C) = massa opgeloste stof / volume opgeloste stof
• De grootheid concentratie (C) meet je in de eenheid g/L (gram per liter)
• Formule : C = m/V 

Concentratie berekenen (vb).

• We hebben 5 gram suiker dat we oplossen in 500 ml water
• Wat is de concentratie suiker in deze oplossing? 
• Maak deze berekening in je schrift
• C = m / V
• C = 5 / 0.5 = 10 g/l (gram/liter)

Welke functies zou water niet kunnen hebben?

1. Schoonmaakmiddel
2. Spoelmiddel
3. Oplosmiddel
4. Warmte-transportmiddel

Bij het lijmen moet je even wachten, wat verdampt er tijdens het wachten?

1. Het bindmiddel in de lijm
2. Het oplosmiddel in de lijm
3. Het water rond de plakplaats

Bij het maken van drinkwater uit grondwater hoef je niet...

1. te behandelen met ozon
2. te zeven / filtreren
3. te beluchten
4. te pompen

Oppervlakte water is schoner dan grondwater

1. Waar
2. Niet waar

Juist of onjuist: drinkwater wordt alleen gemaakt van grondwater

1. Juist
2. Onjuist

Het water in beken, rivieren, meren en sloten is

1. grondwater.
2. oppervlaktewater.
3. zeewater.
4. zuiver,

Wat is de juiste formule voor het berekenen van de concentratie?

1. concentratie = volume / massa stof
2. massa stof = concentratie / volume
3. concentratie = volume / massa stof
4. concentratie = massa stof / volume

ORS is een oplossing van zouten en suiker in water. De stof wordt toegediend aan patiënten met uitdrogingsverschijnselen, om vocht- en zoutbalans in hun lichaam weer te herstellen.

Een glas ORS van 0,20 L bevat onder andere 0,50 g keukenzout.

Wat is de concentratie keukenzout in ORS?

1. 0,1 g/mL
2. 0,4 g/L
3. 2,5 g/L
4. 250 g/mL

In 1,5 L Cola zit 0,135 g cafeïne.
Wat is de concentratie cafeïne in cola?

1. 11,1 g/L
2. 0,09 g/L
3. 0,20 g/L
4. Geen idee

Als je meer suiker in de thee doet, neem de concentratie toe.

1. Juist
2. Onjuist

10 gram suiker wordt opgelost in 100mL. Wat is de concentratie?

1. 10g/100mL
2. 100g/L
3. 1g/10mL
4. 0,1g/mL

Water

Water lost heel veel soorten vuil gewoon op. Dit maak water een oplosmiddel. 

Je spoelt het vuil er ook mee weg. Dat maakt water ook een spoelmiddel. 

Zeep

De hydrofobe staarten gaan aan de stof hechten , de hydrofiele koppen gaan aan de waterkant liggen. 

Hierdoor komt de olie los van de stof en kan het met water worden weggespoeld. De olie emulgeert dus met water door de zeep. 

Emulsie is een mengsel van water en olie, een emulgator zorgt er voor dat dit mengsel van ontstaan. Zeep is hier de emulgator. 

Werking van zeep

Een zeepmolecuul ziet er ongeveer zo uit. Een kop die van water houdt(hydrofiel) en een staart die niet van water houdt(hydrofoob). 

Hard water

Hard water: 

• Bevat veel kalk (calcium en magnesium zouten)

Gevolgen:

• Kalkaanslag
• Zeep wordt minder werkzaam

Zeep zorgt ervoor dat vet met water kan mengen, zeep is dus een....

1. ionenwisselaar.
2. emulgator.
3. ontharder.
4. ontvetter.

Is het verwijderen van een vetvlek met zeep een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Welke grondstof wordt meestal gebruikt bij het maken van een zeep?

1. Gal
2. Aardolie
3. Geurstoffen
4. olijfolie

kalkzeep ontstaat als opgeloste kalk reageert met een

1. natuurlijke zeep
2. emulsie
3. emulgator
4. detergent

Hoe noem je een stof die goed oplosbaar in water is?

1. Zeep
2. Hydrofoob
3. Hydrofiel
4. Emulsie

Met welke fase-overgang heb je te maken als je vaste zeep kunt ruiken?

1. Vervluchtigen
2. Condenseren
3. Rijpen
4. Verdampen

Hiernaast zie een voorstelling voor de werking van zeep in water, welke bewering is juist.

1. De rode pijl wijst de hydrofiele kop van zeep aan en de oranje pijl wijst naar hydrofoob vuil.
2. De rode pijl wijst de hydrofobe kop van zeep aan en de oranje pijl wijst naar hydrofoob vuil.
3. De rode pijl wijst de hydrofiele kop van zeep aan en de oranje pijl wijst naar hydrofiel vuil.
4. De rode pijl wijst de hydrofobe kop van zeep aan en de oranje pijl wijst naar hydrofiel vuil.

Zeep verwijdert vuil en vetvlekken.
Bij het wassen hechten
zeepdeeltjes aan vuildeeltjes.
Welke tekening is juist?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3
4. tekening 4

Wat verstaat men onder hard water?

1. Water dat bevroren is.
2. Water dat veel opgelost kalk bevat.
3. Water dat veel opgelost ijzer bevat.
4. Water met zeep.

Bij een zeepmolecuul is de kop

1. xenofoob
2. hydrofoob
3. hydrofiel
4. xenofiel

Water zuiveren

Filtreren

Suspensie scheiden

Adsorberen

Filtraat

Filter

Residu

Buis

Trechter

Wat kun je bij adsorberen verwijderen?

1. Geurstoffen
2. Kleurstoffen
3. Smaakstoffen
4. Alle drie

Op basis van welke eigenschap kun je stoffen van elkaar scheiden bij de scheidingstechniek afschenken?

1. Deeltjes grootte
2. Dichtheid
3. Geleiden
4. Warmte

Welke stoffen zitten in grondwater die je uit het water moet zuiveren?

Grondwater zuiveren

Hard water

Water wordt hard door de hoeveelheid calcium ionen. Hard water kan door die calcium ionen voor kalk aanslag zorgen.

Duitse hardheid (dH)

Hardheid berekenen

1 dH staat gelijk aan 7.1 mg/L calcium. 

Als jou water een dH van 9 heeft en wilt weten hoeveel calcium ionen er in het water zitten, dan moet de volgende berekening uitvoeren:

9 x 7.1 = 63.9 mg/L calcium ionen

Bereken de hardheid van water dat 42,6 mg/L calcium bevat.

Afval water

Wat gebeurt er bij de biologische zuivering?