les 5: erosie en sedimentatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

• Uitleg erosie en sedimentatie
  - Welke landschapsvormen ontstaan er door erosie en sedimentatie van rivieren, gletsjers, wind en zee
  

• Blooket

Het klimaat bepaalt grotendeels welke vorm het meest plaatsvindt.

???

???

De 3 exogene processen

Verwering

= uit elkaar vallen van steen

2 hoofdtypen

1. chemisch

2. mechanisch

Erosie

= afslijten

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Sedimentatie

= neerleggen

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Leren

Leer uit je hoofd!

erosie = afslijten

sedimenten/materiaal wordt verplaatst

Kusterosie

door de zee

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- rivieren

- wind

Golven beuken tegen de kust en eroderen.

Er ontstaat een klifkust.

erosie = afslijten

winderosie

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- rivieren

- zee

Wind met zandkorrels schuren langs een steen.

Er ontstaat een paddenstoelrots.

Vooral in droge (aride) klimaten

erosie = afslijten

erosie door landijs/gletsjers

andere eroderende krachten zijn:

- rivier

- wind

- zee

In ijstijd schuurt een gletsjer een U-dal uit.

IJs smelt

U-dal blijft zichtbaar.

Fjord 

= U-dal aan zee.

Vol gelopen met zeewater.

erosie = afslijten

erosie door rivieren

andere eroderende krachten zijn:

- landijs/gletsjers

- wind

- zee

rivier stroomt snel

snijdt zich in

er ontstaat een V-dal

Lengteprofiel rivier

Bovenloop

erosie door rivier: inslijten V-dal

vorst-verwering

Geen sedimentatie

Puinwaaier

Bij regenval meegenomen en onder aan voet neergelegd.

(want lagere stroomsnelheid water).

Middenloop

erosie in breedte.

rivier breder.

vooral transport

erosie en sedimentatie in evenwicht.

Benedenloop

Sedimentatie van zand en klei 

(gesorteerd van zwaar naar lichter)

Rivier gaat meanderen

- binnenbocht sedimentatie

- buitenbocht erosie

Sedimentatie = neerleggen

monding rivier: deltamonding

Steeds lagere stroomsnelheid.

Fijner materiaal gesedimenteerd.

Vruchtbaar

Sedimentatie door wind.

Wind legt het zand ergens neer.

Er ontstaan zandduinen.

Sedimentatie door de zee

Golven leggen het zand op het strand.

Er ontstaat een aanslibbingskust.

Sedimentatie door gletsjers

vorstverwering zorgt voor puin

gletsjer neemt puin mee

legt het neer aan de zijkanten + onderaan.

Zijmorene + eindmorene ontstaan.

De 3 exogene processen

Verwering

= uit elkaar vallen van steen

2 hoofdtypen

1. chemisch

2. mechanisch

Erosie

= afslijten

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Sedimentatie

= neerleggen

4 krachten

1. rivier

2. zee

3. wind

4. gletsjer

Leren

Leer uit je hoofd!

- Welke landschapsvormen ontstaan er door erosie en sedimentatie van rivieren, gletsjers, wind en zee

play.blooket.com