AH2C_Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Werkwoordspelling

Leerdoelen

Aan het eind van deze les zijn de volgende doelen behaald:

• Je kent de verschillende werkwoordsvormen en kunt vaststellen welke vorm een werkwoord heeft.
• Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm en kunt die toepassen.
• Je kent de regels voor het schrijven van het voltooid deelwoord en kunt die toepassen.
  
• Je kent de regels voor het schrijven van de gebiedende wijs en kunt die toepassen.
• Je kent de regels voor het schrijven van de Engelse werkwoorden en kunt die toepassen. 

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Hele werkwoord/infinitief

Wij willen daar graag lopen.

Persoonsvorm

De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp -> tegenwoordige tijd als in de verleden tijd staan. 

Je vindt de persoonsvorm door:

• tijdproef 
• getalproef
  
• vraagproef
  
  

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is het werkwoord dat aangeeft dat iets is afgelopen. 

Je herkent het voltooid deelwoord aan het volgende: 

• een vorm van hebben, zijn of worden
• ge-, be-, ont- of ver- 
• iets/het is afgelopen. 

Infinitief

Een infinitief is een werkwoordsvorm waarin het werkwoord zich niet heeft aangepast aan het getal of de tijd van de zin. 

Het hele werkwoord is het infinitief. 

Je herkent een infinitief aan het volgende: 

• Het is het hele werkwoord (de wij-vorm).
• Er staat soms 'te' of 'aan het' voor.

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  
  
• Daarnaast bestaan er sterke (onregelmatig) en zwakke (regelmatig) werkwoorden.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het 

meervoud 

ik-vorm/stam

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

werkwoorden die eindigen op dt komen dus alleen voor bij de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd van jij + hij/zij/het. De stam van het werkwoord moet dan wel op een d eindigen.

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Sterke werkwoorden Deze werkwoorden moet je kennen. 
   
   
2. Zwakke werkwoorden +te(n) of + de(n). Gebruik de regels van 't ex-Kofschip.

'T EX-KOFSCHIP

• Om te bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden, gebruik je 't ex-kofschip.

• Dit is eigenlijk een ezelsbruggetje om de medeklinkers te kunnen onthouden.
  
  
  
• Zit de laatste letter van de stam van het werkwoord wel of niet in 't ex-kofschip?
  
• wel > ik-vorm + te(n)
  
• niet > ik-vorm + de(n) 

Voltooid deelwoord 

Je kunt ook kijken naar de verleden tijd van het werkwoord om de juiste spelling te vinden. 

Het voltooid deelwoord kun je langer maken door er een bijvoeglijk naamwoord van te maken. 

Vaak hoor je dan of je een 't of 'd moet schrijven. 

Gebiedende wijs

• Bevel of aansporing
• Persoonsvorm: ik-vorm van het werkwoord: Loop daarheen!
• Er staat geen onderwerp in gebiedende wijs.
• Je kunt 'jij' erachteraan denken.

Doel 5

Je kent de regels van de Engelse werkwoorden en kunt deze toepassen. 

Engelse werkwoorden

• Engelse werkwoorden vervoeg je zoveel mogelijk als Nederlandse werkwoorden!
  Je gebruikt dus dezelfde regels.
  
  
  
• Engelse werkwoorden hebben soms een afwijkende ik-vorm:
  

paintball, delete, race (vanwege de uitspraak)
scoor, promoot -(vanwege de o-klank)

Engelse werkwoorden

• Sommige woorden en werkwoorden die wij gebruiken, komen uit een andere taal. Je noemt ze leenwoorden. 

• Let op: Bij werkwoorden als saven, timen en daten eindigt de stam op -e.

• We 'vernederlandsen' de Engelse werkwoorden, behalve als je daardoor een verkeerde uitspraak krijgt.

Hoe zit dat?

• Bij het werkwoord saven eindigt de stam op een -e
• -> save
• De v van save zit niet in het 'T eX KoFSCHiP
• Daarom krijg je in de verleden tijd -de of - den

Ik save                 Ik savede                Ik heb gesaved

Hij savet             Wij saveden

Bij de meeste werkwoorden  werkt het dus hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

Maar..... let op goed de uitspraak!

KLAAR!