5.2 Jong na de Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.2 Jong na de Oorlog

Verzuiling en ontzuiling in Nederland

Wederopbouw in zuinigheid

• Na WOII moet Nederland opgebouwd worden.
  

       - Oorlogsschade herstellen
       - Economie weer laten draaien.

• Ondanks Marshallhulp is er tekort aan alles
  

       - Brandstof, voedsel
       - Nederlanders moeten zuinig leven

• Ondertussen mogen bedrijven de lonen van arbeiders laag houden
  

       - Hierdoor kunnen zij goedkoop spullen produceren en verhandelen.
       - Geleide loon- en prijspolitiek

• Iedereen deed wat van hem of haar gevraagd werd
  

       - Zo kon Nederland uit het al na de WOII klimmen

De babyboomers

• In de periode na WOII werden er ook veel kinderen geboren
  

       - Een echte babyboom

       - Geboortegolf na WOII

• Deze generatie kinderen groeide op in een tijd zonder oorlog, maar wel in een tijd van zuinig zijn en gehoorzaam zijn.
  

       - Er was niet veel geld thuis.

       - Nauwelijks luxeproducten in huis.

• Ook waren deze kinderen niet echt vrij om hun eigen pad te bewandelen.
  

       - Kinderen moesten gehoorzaam zijn aan de volwassenen

       - Eigen mening werd niet gewaardeerd.

De verzuilde samenleving

• Gehoorzaamheid en volgzaamheid waren belangrijke waarden in de Nederlandse samenleving.
  
• De samenleving was verdeeld in vier groepen, de vier zuilen

       - Katholieken

       - Protestanten

       - Socialisten

       - Liberalen

• Het leven van de mensen in Nederland speelde dan ook binnen één van de zuilen.
  

       - Er waren eigen politieke partijen, Ziekenhuizen, Scholen, Vakbonden, Kranten, Sportclubs

Ontstaan van de verzuiling

• De verzuiling was ontstaan in de tweede helft van de 19e eeuw.
  

       - Nederland werd geregeerd door de liberalen (1848).

• Andere politieke stromingen willen ook meer invloed:
  

       - Christenen willen meer invloed van het geloof

       - Socialisten willen meer gelijkheid voor de arbeiders

• Om een sterkere positie te krijgen richten de verschillende stromingen hun eigen politieke partijen op.
  

       - Zo hopen zij hun belangen voor elkaar te krijgen!

• Er komen buiten politieke partijen ook organisaties die bij de groepen horen
  

      - Scholen, Kranten, Radiozenders, sportverenigingen.

      - Contact met mensen van een andere zuil werd sterk ontmoedigd!

https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-is-verzuiling/#q=verzuiling

Gehoorzaamheid en volgzaamheid

• Gezag in deze tijd was ook erg belangrijk
  

       - Mensen keken op tegen leiders binnen de zuil

       - Pastoor, dominee, socialistische leider

• Vertelden aan de mensen hoe zij moesten leven en waar zij zich aan moesten houden
  

       - Zo kon de perfecte samenleving worden gecreeërd.

• Deze mensen hadden dus een grote invloed op het dagelijkse leven!
  

       - De Nederlandse burger moest dus volgzaam zijn

Noem de vier zuilen uit de verzuilde samenleving

Het was niet de bedoeling dat je contact had met mensen uit een andere zuil. Waarom zou dit zijn?

Toenemende welvaart

• Rond 1960 neemt de welvaart in Nederland toe
  

      - Lonen stegen

      - Nederlanders hadden meer te besteden

• Zorgt ervoor dat Nederlanders luxeproducten gaan kopen
  

      - Wasmachine

      - Koelkast

      - Auto

      - Televisie

• Komst van de televisie zorgt dat er voor de Nederlanders een nieuwe wereld open gaat

https://schooltv.nl/video-item/high-speed-history-wat-is-televisie

De televisie

• Tot 1964 kende Nederland maar 1 televisiezender
  

       - Eerste tv-uitzending op 2 oktober 1951

       - Iedereen met een tv kon dus maar naar 1 zender kijken

       - Ongeacht zuil of politieke voorkeur

• Hierdoor komen mensen in contact met ideeën en meningen van mensen uit andere zuilen
  

      - Ook zorgt te TV ervoor dat mensen meer van de wereld meekrijgen

      - Zorgt ervoor dat ze in staat zijn een eigen mening te vormen!

      - In plaats van die over te nemen van zuilleiders..

Welvaart

• In die jaren van toenemende welvaart maken de industriesector en de dienstensector een geweldige groei door.

       -  Werkeloosheid neemt af

• Mensen trekken uit de steden
  

       - Gaan aan de randen van de steden wonen in nieuwe wijken

• Hierdoor komen mensen in contact met mensen buiten van buiten de zuilen
  

       - Zijn niet meer de vreemden uit andere wijken, maar nu mensen in je dichte omgeving

• Ook neemt door de welvaart de sociale zorg toe
  

       - Uitkeringen en zorg worden gerealiseerd

• Mensen niet langer afhankelijk van hulp uit nabije omgeving (zuil)
  

Ontzuiling

• Televisie, welvaart en trek uit de steden zet de ontzuiling in gang
  

        - Zuilen vallen weg, krijgen minder invloed op de samenleving.

• Vooral bij de confessionelen had dit een impact
  

• De organisaties binnen de zuilen verliezen hun macht over hun achterban
  

       - De zuilen brokkelen af..

• Door de ontzuiling wordt ook de ontkerkelijking in gang gezet.
  

       - Steeds minder mensen gaan steeds minder vaak naar de kerk op zondag.

• Hierdoor verandert de mentaliteit van de Nederlanders nog meer.
  
• Nederland wordt steeds individualistischer.
  

Leg in je eigen woorden uit hoe Nederland ontzuilde.

http://www.schooltv.nl/video/jong-in-de-jaren-zestig-hoe-was-het-om-jong-te-zijn-in-de-jaren-zestig/#q=Provo

Weet je nog, de Boomers?

• In de jaren ’60 gaan jongeren een aparte groep in de samenleving vormen.
  
• Worden hun eigen jeugdculturen
  
• Onderscheiden zich door:
  

       - Mode

       - Popmuziek

       - Haarstijl

       - Denkwijze

• Voorheen was dit nauwelijks gebeurd
  

       - Kinderen werden geachte om in de voetsporen van hun ouders te treden.

       - Brave nieuwe burgers binnen de verzuiling.

Oorzaken

• Ontstaan van de Jeugdculturen had verschillende oorzaken:
  

• Babyboom had voor een enorme toename aan jongeren gezorgd in de jaren ‘60
  

       - Veel meer jongeren dan in de tijden ervoor

• Toename welvaart in de jaren ’60 zorgt ervoor dat kinderen langer en in grotere getalen naar school gingen
  

       - Spenderen hierdoor meer tijd met elkaar
       - Krijgen beter onderwijs en hogere opleidingen

• Worden hierdoor kritischer
  
• Gaan hun eigen meningen vormen
  

Jeugdculturen

• Een deel van de jeugd wil geheel loskomen van de geaccepteerde morele normen en waarden
  

       - Zet zich af tegen het fatsoen, gehoorzaamheid en harde werken van de vorige generaties

• Andere zaken vinden zij belangrijker
  

       - Vrijheid en gelijkheid worden voor deze jongeren belangrijk.

       - Vooral de vrijheid om je leven te leiden zoals je dat zelf wilde!

• Hebben dankzij toename in welvaart ook de middelen om dit te doen!
  

       - Zo ontstaan er in Nederland verschillende jeugdculturen

Jeugdculturen

• Zoek voor de volgende jeugdculturen de volgende zaken op: 

       - Nozems

       - Hippies

       - Provo’s

       - Punkers

1. Wie waren zij?

2. Waar komt de jeugdcultuur vandaan?

3. Wat vonden ze belangrijk? Hoe keken zij naar de wereld? Wat waren normen en waarden van deze groep?

4. Wat zijn kenmerken van deze jeugdcultuur? (kleding, haarstijl, uiterlijk vertoon, muziek)

5. Hoe keek de rest van de samenleving naar deze groep?

Nozems

Hippies

Provo's

Punkers