3 vmbo-k/pm 6.4 De iris en de ooglens

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

De ogen

wat gaan we vandaag doen?

Kijken naar de ogen

opdrachten maken

6.3 De ogen

De gezichtszintuigen liggen in de ogen.

De ogen liggen goed beschermd in je oogkassen.

Er zijn nog meer onderdelen die je ogen beschermen.

6.3 De ogen

bescherming van het oog:

- wenkbrauwen: zorgen ervoor dat het zweet niet in je ogen loopt

- oogleden: beschermen de ogen tegen vliegjes en stof

- wimpers: beschermen de ogen tegen vuil en tegen te fel licht

6.3 De ogen

bescherming van het oog:

- de traanklieren maken traanvocht: tegen uitdroging en zorgt voor wegspoelen van stofjes uit het oog

- het traanvocht wordt afgevoerd naar de neusholte via traanbuizen

6.3 De ogen

buitenkant van het oog:

- harde oogvlies: witte gedeelte van de oogbol: beschermt het binnenste van het oog.

- iris/regenboogvlies: gekleurde gedeelte van de oogbol, kan verschillende kleuren hebben

- pupil: opening in de iris: hierdoor dringt het licht het oog binnen

- hoornvlies: ligt over de iris en de pupil heen

6.3 De ogen

Inwendige bouw van het oog

De wand van je oog bestaat uit 3 lagen:

1. harde oogvlies (buitenste laag)

2. vaatvlies

3. netvlies (binnenste laag)

6.3 De ogen

inwendige bouw van de ogen

lens:

- ligt achter iris en pupil

- rondom liggen kringspieren

- zorgt samen met het hoornvlies dat je scherp ziet

6.3 De ogen

de bouw van het oog:

- netvlies: binnenste laag van het oog: hierin liggen de gezichtszintuigcellen waar de impulsen ontstaan

- oogzenuw: impulsen gaan via hier naar de hersenen

- gele vlek: in het centrum van het netvlies: hiermee zie je het scherpst

- blinde vlek: hier zie je niks, hier verlaat de oogzenuw het oog

6.3 De ogen

bouw van het oog:

- oogspieren: zitten in de oogkassen vast aan het harde oogvlies; hiermee kan je je ogen draaien naar de richting waarnaar je kijkt.

- glasachtig lichaam: doorzichtige gelei-achtige massa in het oog

maken opdr 12, 13, 14

blz 68

6.4 De iris en de ooglens

6.4 De iris en de ooglens

Je ogen passen zich voortdurend aan: de ene keer kijk je naar iets dichtbij en een andere keer kijk je naar iets ver weg.

Ook heb je je hersenen nodig om iets goed te kunnen zien: hier wordt de informatie verwerkt.

6.4 De iris en de ooglens

iris en pupil:

- de pupil kan groter en kleiner worden gemaakt door spiertjes in de iris

- hoeveel licht er op het netvlies komt, wordt geregeld door de pupil

6.4 De iris en de ooglens

spieren rond de pupil:

- rondom de pupil lopen kringspieren: als die zich samentrekken wordt de pupil kleiner

- van de pupil naar de buitenkant van de iris lopen straalsgewijze spieren: als die zich samentrekken wordt de pupil groter

6.4 De iris en de ooglens

pupilreflex:

= het samentrekken van de spieren in de iris

- beschermt de zintuigcellen in het netvlies tegen te fel licht

6.4 De iris en de ooglens

lichtstralen die in je oog aankomen worden gebroken: ze worden in een andere richting omgebogen

lichtbreking in je oog gebeurt vooral door je hoornvlies en de ooglens

De ooglens in je oog is een bolle lens: lichtstralen worden naar elkaar toe gebogen.

6.4 De iris en de ooglens

De lens van je oog is elastisch en kan van vorm veranderen.

De lens kan platter en boller worden.

Rondom de lens bevinden zich kringspieren.

De lens hangt m.b.v. lensbandjes in deze kringspieren.

Als de kringspieren rond de lens ontspannen, wordt de opening in de kringspieren rond lens groter en worden de lensbandjes strakker gespannen en rekken de lens uit: de lens wordt platter.

Als de kringspieren rond de lens zich samentrekken, wordt de opening waarin de lens hangt kleiner en verslappen de lensbandjes: de lens wordt boller

6.4 De iris en de ooglens

accommoderen = het aanpassen van de sterkte van de ooglens

de lens past zich voortdurend aan zodat je het ene moment dichtbij kan zien en het andere moment veraf.

Door te accommoderen wordt bij elke afstand een scherp beeld gevormd.

biologie met Joost: de iris en de ooglens

https://www.youtube.com/watch?v=topd_f1THH8

vragen

VRAGEN? 

zelf aan de slag

opdracht 18 t/m20 maken

Samenvatting

Het netvlies heeft 2 lagen

1. Laag zintuigcellen, de staafjes en de kegeltjes
2. Laag zenuwcellen

Gele vlek: Hierin liggen voornamelijk kegeltjes en hierop valt het beeld waar je naar kijkt

Samenvatting

Blinde vlek: de plek waar de uitlopers van de zenuwen het oog verlaat richting de hersenen, hiermee zie je niets

Netvlies

Staafjes

Het zien van contrasten in zwart-wit-grijs

Lage drempelwaarde

Ze worden gebruikt in schemer en licht

Verspreid over het hele netvlies, maar niet in de gele vlek

Kegeltjes

Het zien van kleur

Hoge drempelwaarde

Ze worde gebruikt in het licht

Liggen vooral in de gele vlek en de directe omgeving daarvan