voltooid deelwoord (1-3-4)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

3.8 spelling

Lesdoelen

Na deze les:

- heb je nog eens herhaald wat voltooid deelwoorden zijn. 

- heb je nog eens herhaald hoe je de voltooid deelwoorden juist moet spellen. 

- weet je wat een tegenwoordig deelwoord is en kun je dit toepassen. 

Voltooid deelwoord

Voltooid deelwoord 

In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm van 'hebben', 'zijn', of 'worden'. 

Ik heb een film gezien. 

Ik ben in slaap gevallen. 

Ik word door mijn klasgenoten geholpen. 

Voltooid deelwoord 

Een voltooid deelwoord begint vaak met 'ge'. 

Als de infinitief begint met ge - be - ver - ont - er of her dan komt er GEEN ge voor het voltooid deelwoord! 

Kijk maar: 

gebeuren > Het is gebeurd. 

ontwerpen  > Wij hebben ontworpen. 

verbazen  >  Wij zijn enorm verbaasd. 

Voltooid deelwoord 

Voltooid deelwoorden van zwakke werkwoorden eindigen op -d of -t. Je kan op 2 manieren bepalen of het een -d of een -t wordt.  

1. Maak het woord langer en schrijf wat je hoort: 

werken - ik werkte > je hoort een t, dus 'gewerkt' is met een t.  

herkennen  - ik herkende > je hoort een d, dus 'herkend' is met een d. 

Voltooid deelwoord 

 

2. Gebruik 'T KoFSCHiP

Kijk op welke letter de stam eindigt. 

Zit die letter in 'T KoFSCHiP? 

ja?      > te(n)

nee? > de(n)

Voltooid deelwoord 

Voltooide deelwoorden van sterke werkwoorden eindigen meestal op -(e)n

kijk maar: 

slapen - heeft geslapen

zwemmen - heeft gezwommen

pv tt  versus vdw

Soms hoor je geen verschil tussen de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord. De spelling is wel anders!  Kijk maar:

De leerling herinnert zich alles - De leerling heeft zich alles herinnerd. 

Marc vertelt een lang verhaal. - Marc heeft een lang verhaal verteld. 

Vul de juiste vorm van het voltooid deelwoord in.

Ik heb gisteren de hele dag naar m'n sleutels ... (zoeken)

Vul de juiste vorm van het voltooid deelwoord in.

De postbode heeft de post .... (rondbrengen)

Vul de juiste vorm van het voltooid deelwoord in.

Zijn ouders hebben erg op hem ... (mopperen)

Vul de juiste vorm van het voltooid deelwoord in.

Zij heeft zijn naam in de boom ... (krassen)

Vul de juiste vorm van het voltooid deelwoord in.

Ik ben erg ... (verwennen) met al die cadeautjes op mijn verjaardag.

tegenwoordig deelwoord

Een tegenwoordig deelwoord (td) geeft aan dat een handeling nog bezig is. 

Je vormt een tegenwoordig deelwoord door -d achter de infinitief te zetten. 

Kijk maar: 

fluiten - fluitend: De postbode brengt de post fluitend rond.  

tegenwoordig deelwoord

1. append
2. appen

tegenwoordig deelwoord

1. lachen
2. lachend

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'juichen'?

1. Gejuicht
2. Juichend
3. Juichende

Wat is het tegenwoordig deelwoord van: voetballen

Wat is het tegenwoordig deelwoord van: computeren

Wat is het tegenwoordig deelwoord van zuchten?

Huiswerk

Maak opdracht 1-3-4 

blz 183-184