VMBO 3 par 7.3 burgers bedrijven en overheid

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Paragraaf 7.3

Burgers, bedrijven en de overheid

Lesdoel

je kan uitleggen :

• wat collectieve goederen zijn
• wat het verschil is tussen de collectieve en particuliere sector
• hoe een gemeente de inkomsten en uitgaven plant
• wat privatisering is

Collectieve sector  

Particuliere sector

Overheid en sociale zekerheid instellingen waar iedereen gebruik van kan maken.

Bedrijven, willen goederen en diensten verkopen om winst te maken.

Sleep de goederen en/of diensten naar de juiste sector.

collectieve sector

particuliere sector

Collectieve sector

Collectieve sector wordt betaald 

belastinggeld

sociale premies

Sociale premies

• Worden ingehouden op het brutoloon van werknemers
• Worden gebruikt voor de sociale zekerheid

Collectieve voorzieningen

• Collectieve voorzieningen = voorzieningen waar iedereen gebruik van mag maken
• Collectieve sector = de overheid en instellingen die zorgen voor de collectieve voorzieningen

Wie betaalt mee aan de collectieve sector?

1. niet betlastingbetalers
2. Belastingbetalers

noem nog een voorbeeld van collectieve goederen

Marktwerking

In de particuliere sector heb je altijd te maken met marktwerking. Dat betekent dat de bedrijven met elkaar moeten concurreren om klanten te krijgen. 

Concurreren doen ze onder andere door middel van prijzen.

Hoe kunnen bedrijven nog meer concurreren

Privatisering

Verkoop van een dienst of activiteit van de overheid aan een bedrijf in de particuliere sector.

Waarom?

• overheid verwacht betere kwaliteit of lagere prijs
• overheid vindt het niet meer nodig om zelf te doenen

Wat is privatisering?

Wat zijn kenmerken van de collectieve sector? Kies het juiste antwoord.

1. Bedrijven willen winst maken
2. Collectief wordt betaald door overheid met belastinggeld
3. Bedrijven zijn geprivatiseerd
4. Producten en diensten zijn gratis

OEFENEN en HUISWERK

Oefenen in Lesson Up

Oefenen uit je boek, paragraaf 7.3 vanaf blz 202
vraag 27, 29 en 30
vraag 35, 36 en 37

Wat gebeurt er als de subsidie voor bibliotheken omlaag gaat? Zet in de juiste volgorde.

Minder boeken geleend

Minder werk in bieb

Subsidie lager

Mensen moeten meer betalen voor lenen

Wat gebeurt er als de overheid subsidie gaat geven aan de producenten van deze panelen? Zet in de juiste volgorde.

Mensen gaan panelen aanschaffen

Meer werk voor producenten

Producent krijgt subsidie

Mensen hoeven minder te betalen

Welke instelling hoort NIET bij de collectieve sector?

1. Belastingdienst
2. Montessori College
3. ING Bank
4. Gemeente Hengelo

Welk begrip hoort NIET bij sociale zekerheid?

1. Uitkering
2. Sociale media
3. Sociale premies
4. Overheid

Wat wordt er betaald met de sociale premies?

1. Onderwijs
2. AOW
3. Politie
4. Leger

Welk begrip hoort NIET bij de particuliere sector?

1. Bedrijven
2. Burgers
3. Winst
4. Overheid

EXTRA UITLEG

hierna vind je nog een aantal filmpjes met extra uitleg