NN Taalverzorging 1.2 Zinsdelen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

WELKOM

Wat doen we deze week?

* LLK 1.1: Teksten verkennen + LLK 1.2: Doel en hoofdgedachte​         opdrachten afmaken

* TV 1.2: Zinsdelen

  Je herkent verschillende zinsdelen

* Betrouwbaarheid en bruikbaarheid van bronnen

Taalvaardigheid 1.2  Zinsdelen

• Bestaan uit één woord of uit een woordgroep
• Om goed te spellen, goede zinnen te formuleren 

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

De persoonsvorm

* Is altijd een werkwoord

*Vind je door:

 - de tijdsproef

- de getalsproef

- de zin vragend te maken

Hoe weet je of iets een zinsdeel is?

Hoe weet je of iets een zinsdeel is?

1. Zoek de persoonsvorm.

2. Alles wat voor de persoonsvorm staat, is een zinsdeel.

3. Ook alles wat je – door de volgorde van de zin te veranderen –     voor de persoonsvorm kunt zetten, is een zinsdeel.

Voorbeeld:

Paarden staan gewoonlijk in een stal.

Persoonsvorm: staan

Paarden staan gewoonlijk in een stal.

Gewoonlijk staan paarden in een stal.

In een stal staan paarden gewoonlijk.

Dus:

Paarden / staan / gewoonlijk / in een stal.

Wat is persoonsvorm in de zin:

De man heeft die vrouw nooit achtervolgd.

1. heeft
2. achtervolgd
3. de man
4. die vrouw

Wat is persoonsvorm in de zin:

Ik zou graag mijn oma weer willen bezoeken.

1. willen
2. zou
3. graag
4. bezoeken

Infinitief

= het hele werkwoord

bijv.: lopen, gaan, hebben, luisteren

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in een zin. 

Ik wil wel voetballen -> wil voetballen

 + aan het 

Wij zijn aan het voetballen -> zijn aan het voetballen

+ te

Hij staat te voetballen -> staat te voetballen

+ scheidbaar samengesteld werkwoord

Ik was wel af -> was af

 + wederkerend voornaamwoord

Wij hebben ons gisteren verslapen -> hebben ons verslapen

LET OP

Een samengestelde zin heeft meerdere persoonsvormen 

(n dus ook meerde werkwoordelijk gezegdes) 

Ik wil voetballen of ik wil fietsen -> wil voetballen / wil fietsen

Ik wil voetballen, maar ik wil ook fietsen.
 

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin:

Ik zou graag mijn oma weer willen bezoeken.

1. zou weer
2. willen bezoeken
3. graag weer willen bezoeken
4. zou willen bezoeken

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin:

Ivo zit achter zijn bureau de facturen in te voeren.

1. zit achter zijn bureau
2. Ivo
3. zit facturen in te voeren
4. zit in te voeren

Onderwerp

Werkwoorden hebben een rol

iemand die het doet

voorbeeld:

Op sinterklaasavond geef ik....

Dus wie/wat +  gezegde

Wat is het onderwerp in de zin:

Mijn vreselijke buurman verstoort alweer de rust in de straat.

1. de rust
2. de straat
3. mijn vreselijke buurman
4. buurman

Lijdendvoorwerp

En soms hebben ze twee rollen.

Voorbeeld:

Op sinterklaasavond geef ik (1) een cadeau (2)

Ik geef iets

Dus: wie/wat + gezegde + onderwerp

Wat is het lijdend voorwerp in de zin:

Op Sinterklaasavond geef ik een cadeau.

Meewerkend voorwerp

En soms hebben ze drie rollen.

Voorbeeld:

Op sinterklaasavond geef ik (1) een cadeau (2)
aan Yassmine (3)

Ik geef iets aan iemand

Dus: je kunt er aan (of soms voor) voor zetten/ weglaten

Wat is het meewerkend voorwerp in de zin:

De hulpverlener gaf de vluchteling een deken voor de kou.

1. de hulpverlener
2. een deken
3. de vluchteling
4. voor de kou

Bijwoordelijke bepaling

Zinsdelen die je overhoudt.

Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarheen, waarvandaan, waardoor, waarom.

Stappenplan ontleden

1.Zoek de persoonsvorm

2.Verdeel de zin in zinsdelen

3.Werkwoordelijk gezegde

4.Onderwerp

5.Lijdend voorwerp

6.Meewerkend voorwerp

7.Bijwoordelijke bepaling

Aan de slag

Maak van TV 1.2. (zinsdelen): opdracht 1 tm 8

Klaar? 

Kies dan uit een van de volgende opties:

-Openstaande opdrachten afmaken

-Een boek lezen (niet digitaal)

-Werken aan een ander vak.