Hoofdstuk 4: Vergilius, dichter van Rome WIP

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris 

Italiam fato profugus Laviniaque venit

litora

De wapenfeiten bezing ik en de man die als eerste vanaf de kusten van Troje,
onder drang van het Noodlot naar Italia kwam en de Lavinische kusten

Publius Vergilius Maro

Mantua me genuit, Calabri rapuere, tenet nunc

Parthenope; cecini pascua, rura, duces.

Mantua schonk mij het leven, Calabrië roofde het weg, nu

rust ik in Napels; ik zong van widen, akkers en strijd. 

Publius Vergilius

Mantua, 70 v. Chr. 

Maro
Brindisi, 19 v. Chr. 

Publius Vergilius Maro

• vader had boerenbedrijf
  
• studeerde in Rome retorica, geen succes, dus geen politieke carrière
  
• door contacten in Rome wel carrière als dichter (42 – 19)
  
• verhuisd naar Napels (en daar ook begraven)
  
• bevriend met Quintus Horatius Flaccus en Caius Cilnius Maecenas
  

Vergilius' werken: Bucolica/Eclogae (39)

• herdersgedichten
  
• vermenging historische werkelijkheid met onbezorgde herdersleven
  
• ecloga 4 is beroemd: 
• aankondiging geboorte kind met terugkeer Gouden Tijdperk
  

Vergilius' werken: Georgica (29)

• leerdicht in vier boeken over de
  
• landbouw
• bos- en wijnbouw 
• veeteelt
• bijenteelt 
• liefde voor boerenleven tijdens onrustige periode van burgeroorlogen: vrede door Octavianus?
  

Caius Cilnius Maecenas

• sponsor/promotor kunst en cultuur 
  
• minister van cultuur onder Augustus
  
• zeer rijk
  
• steunde schrijvers als Vergilius, Horatius, Livius financieel in ruil voor politieke propaganda
  

Vergilius' werken: Aeneis (19)

• Al in Georgica  aankondiging Epos over Octavianus
• Uiteindelijk mythische voorvader(!) Aeneas hoofdpersoon
• propaganda voor Pax Augusta (vrede, voorspoed, moreel herstel): 
• nationaal epos en legitimering Augustus’ programma
  
• goddelijke oorsprong (Venus→Aeneas; Mars→ Romulus/Remus) 
  
• inmenging van goden (o.a. Juno tegen Aeneas, Venus vóór Aeneas)

Vergilius' werken: Aeneis (19)

• 12 boeken epos, in aemulatio/wedijver met Homerus’ Odyssee & Ilias
  
• Aeneis I-VI: Romeinse Odyssee (maar hoofdpersoon met meer diepgang), 
• Aeneis VII-XII Romeinse Ilias (maar niet de Trojaanse oorlog centraal)
• hoofdpersoon Aeneas is een voorbeeld voor Augustus
• doel Aeneas: stichten nieuw Troje (=Rome)
• ideologie: Romes grootheid is door fatum bepaald

De zwerftocht van Aeneas

Vergilius' werken: Aeneis (19)

• Korte inhoud:
• Boek 1: schipbreuk in Carthgo, Aeneas ontmoet Dido
• Boek 2-3: terugblik Trojaanse oorlog, het Paard, zwerftocht over zee
• Boek 4: liefde tussen Aeneas en Dido, goddelijke interventie, zelfmoord
• Boek 5: terug naar Sicilië, verschijnen schim vanAnchises
• Boek 6: ontmoeting met de Sybille, reis door onderwereld
• Boek 7 t/m 12: oorlog in Latium,  tweegevecht met Turnus, overwinning
• Boek  8: wapenrusting en schild van Aeneas

Stichtingsmythe

• Aeneas gold in oude tradities al als stamvader van Rome
• Maar: Julius Caesar leidde gens Iulia terug op Aeneas en Venus
• 
  

Het Epos

• Het traditionele epos zien we bij Homerus en Vergilius
• Daarnaast: didactisch epos  van Lucretius
• 'Verhalend' epos van Ovidius,  de Metamorphosen: 
• verzameling van korte verhalen met een overkoepelend thema, de gedaanteverandering
  

Vergilius vs. Homerus

• IMITATIO en AEMILATIO
• Homerus schreef twee grote epen:
• Ilias: 24 boeken, beschrijft 51 dagen uit de strijd om Troje
• Odyssee: 24 boeken, beschrijft de tienjarig zwerftocht van Odysseus op weg naar huis

Vergilius vs. Homerus

• Vergilius schrijft de Aeneis:
• 12 boeken over de Trojaan Aeneas
• 6 boeken: zwerftocht over de Middellandse Zee
• 6 boeken: strijd in Italia tegen Turnus