AF TM2.1 Cellen, weefsels en organen A

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

M1W1

2

cellen, weefsels en organen

les 2

2 cellen, weefsels en organen

LEERDOELEN...

• Je noemt zes kenmerken van leven
• Je beschrijft de algemene bouw en functie van een cel
• Je legt het begrip homeostase uit
• Je legt uit hoe transport in en uit de cel plaatsvindt

2 cellen, weefsels en organen

LEERDOELEN..

• Je legt uit waarom cellen delen en hoe de celdeling verloopt
  
• Je legt het verschil uit tussen deling van lichaamscellen en deling van geslachtscellen.

 cellen

• elk mens start als bevruchte eicel
• door celdeling ontstaan er 200 soorten cellen
• elke cel heeft een aantal basisprincipes...

cellen

• 1;zichzelf in leven houden
• 2;bedekken, 3; verbinden, 4; bewegen of 5 reageren
• zo zijn alle lichaamscellen in te delen in: dekcellen, bindcellen, spiercellen of zenuwcellen

taak van een cel

1

2

3

4

• een menselijke cel bestaat uit een celmembraan ( rand, laag eromheen), cytoplasma ( vloeistof)  en een celkern ( drijft in de vloeistof)

opbouw van de cel

• het celmembraan vormt de grens van de cel met zijn omgeving
• het is selectief doorlaatbaar (semipermeabel): sommige stoffen mogen erin of uit, andere niet
• membraaneiwitten vormen hiertoe buisjes

opbouw van de cel

• de cel is gevuld met vocht: het cytoplasma
• hierin drijven veel stoffen, nodig voor de stofwisseling
• de cel heeft hierbij ondersteuning van kleine orgaantjes (organellen)
• een organel helpt de cel zijn taak goed te kunnen doen

opbouw van de cel

• het grootste organel is de celkern
• de kern regelt alle activiteiten in de cel
• in de kern zit het erfelijk materiaal in de vorm van chromosomen
• chromosomen bevatten kenmerken en taken

opbouw van de cel

Wat is de kleinste bouweenheid van het menselijk lichaam ?

1. de cel
2. de celkern

• elke lichaamscel heeft 46 chromosomen (23 van elke ouder)
• elke chromosoom bestaat uit dna: een lange spiraal van moleculen
• de volgorde van deze moleculen bepaalt het kenmerk of de taak

opbouw van de cel

• dna wordt onderverdeeld in genen: een gen heeft informatie over één kenmerk of taak
  
• de mens heeft ongeveer 20 duizend genen

opbouw van de cel

 intracellulaire en extracellulaire vloeistof

de mens bestaat voor ongeveer 60% uit water...

• het meeste hiervan zit in cellen (intracellulaire vloeistof)
• vocht buiten de cel heet extracellulaire vloeistof

 intracellulaire en extracellulaire vloeistof

extracellulaire vloeistof komt voor in...

• bloed (plasma) en lymfe
• hersen- en ruggenmergvocht

 intracellulaire en extracellulaire vloeistof

het lichaam is gericht op het gelijk of constant blijven van processen: homeostase...

• zenuwen en hormonen regelen de homeostase
• cellen regelen zelf het transport in en uit de cel

 intracellulaire en extracellulaire vloeistof

Hoe heet het gelei-achtige vocht in de cel ?

1. kernplasma
2. cytoplasma
3. bloed
4. dna

 uitwisseling van stoffen

niet alle stoffen kunnen de cel in of uit, dit hangt af van...

• de grootte (kleine gaan makkelijker dan grote)
• of het energie kost

uitwisseling van stoffen

1 passieve uitwisseling

• dit kost de cel geen energie
• hier zijn twee voorbeelden van...

uitwisseling van stoffen

1 passieve uitwisseling

1 diffusie

• zuurstof en kooldioxide kunnen overal in en uit de cel
• gaan van hoge concentratie naar lage concentratie

uitwisseling van stoffen

1 passieve uitwisseling

2 osmose

• water wordt verplaatst om aan beide zijde van het membraan gelijke concentraties te hebben

uitwisseling van stoffen

2 actieve uitwisseling

• deze uitwisseling kost de cel energie
• membraaneiwitten zijn voor dit transport nodig
• kunnen ook van lage naar hoge concentratie

uitwisseling van stoffen

welke vorm van transport zie je hier?

1. osmose
2. diffusie
3. actief transport
4. passief transport

Een cel kan stoffen omzetten van de ene in de andere

kleine  stoffen groter maken -> anabole reactie

grote stoffen kleiner maken - ketabole reactie

Opdracht

Ga naar learnbeat anatomie.

hoofstuk 1 cellen

maak de opdrachtvragen bij  B : Van cellen naar orgaanstelsels.

( 6b mag je overslaan)

Als je er niet bij kunt maak je de andere vragen ( teams opdracht)