hyperbool, understatement, litotes en eufemisme

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 | Woordenschat (blz. 60)

Stijlmiddelen

Hyperbool

Understatement

Eufemisme

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• Kun je uitleggen wat een hyperbool, understatement, litotes en eufemisme is. 
• Herken je deze stijlmiddelen in een zin en kun je ze benoemen. 

Wat is een stijlfiguur?

• Maken een tekst levendig: tekst wordt net iets anders geformuleerd dan de lezer/luisteraar verwacht. 
• Je gebruikt ze om je boodschap beter over te brengen; het wordt beter onthouden en maakt het krachtiger. Soms ontstaat daar ook humor door.

Hyperbool

•  bij een hyperbool-> de werkelijkheid wordt overdreven
•  hyperbool heeft humoristisch effect
•  hyperbolen zijn vaak uitdrukkingen

Opdracht

• Bedenk in tweetallen zo veel mogelijk hyperbolen en schrijf ze op | 5 minuten
• Na 5 min: ander tweetal controleert of het goed is.

Understatement

..

Eufemisme

Een verzachtende uitdrukking-> niet spottend bedoeld is

• voorkomen dat een mededeling hard of onaangenaam overkomt
• bepaalde zaken fraaier over laten komen
• DUS: op een verzachtende manier of nette manier onder woorden brengen van iets wat niet zo prettig of netjes is

Litotes

Een bijzondere vorm van een understatement is de litotes. Daarmee ontken je het tegenovergestelde.

Voorbeeld:  Ze zijn niet onbemiddeld.

Je bedoelt: Ze zijn rijk.

Litotes

- Er wordt een mededeling gedaan door het tegenovergestelde

   te ontkennen.

- De litotes lijkt op een understatement.

- Het is een stijlfiguur waarbij je schijnbaar iets ontkent of

   verkleint met het doel datgene wat je bedoelt des te meer uit

   te laten komen. 

braken

sterven

inbreker

afmaken van vee

spam

ontslaan

vomeren

laten gaan

ongewenste bezoeker

ruimen

E-mailmarketing

laten gaan

Opdrachtje

Schrijf voor jezelf in je eigen woorden op wat de volgende stijlfiguren zijn:

• Hyperbool
  
• Eufemisme

Geef hierbij enkele voorbeelden om het te verduidelijken. 

www.cambiumned.nl

spuugzat

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

verzuipen

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

onaangenaam verrast

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

een verschrikkelijke bende

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

lachten zich een breuk

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

met de tong uit de mond

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

De dierenarts heeft onze hond laten inslapen.

_________

1. eufemisme
2. hyperbool

Ik WORD KNETTERGEK van je gezeur.

1. hyperbool
2. eufemisme

Vannacht hebben onze buren ongewenst bezoek gehad.

__________________________

1. eufemisme
2. hyperbool

Na een lange lijdensweg, ging hij heen.

_____

______

1. eufemisme
2. hyperbool

Een deel van het personeel zal moeten AFVLOEIEN.

1. hyberbool
2. eufemisme

"Waar bleef je nou, ik stond al eeuwen op je te wachten!"

1. hyperbool
2. understatement
3. litotes
4. eufemisme

Als al je verstandskiezen in één keer getrokken worden, is dat geen pretje.

1. hyperbool
2. understatement
3. eufemisme
4. litotes

2) Ik verveel me dood.

1. hyperbool
2. understatement
3. eufemisme
4. litotes

Van welk stijlfiguur wordt hier gebruik gemaakt?

Mijn vriend is bepaald niet dom.

1. eufemisme
2. litotes
3. pleonasme
4. tautologie

Benoem de stijlfiguur:
Dat is niet onwaarschijnlijk.

1. Understatement
2. Metonymia
3. Eufemisme
4. Litotes

Moet ik het nu VOOR DE DUIZENDSTE KEER zeggen? Deur achter je dicht!

1. hyperbool
2. understatement
3. eufemisme
4. litotes

Joke werkt daar als interieurverzorgster.

1. eufemisme
2. hyperbool

De directie kondigde een BANENREDUCTIE aan.

1. eufemisme
2. hyperbool

Hij rende de benen uit zijn lijf om de bus te halen.

1. hyperbool
2. eufemisme

Die film is echt OM JE DOOD TE LACHEN.

1. eufemisme
2. hyperbool

De verdediger schoot de strafschop huizenhoog weg

1. hyperbool
2. eufemisme

www.cambiumned.nl