6.3 Soorten in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.3

Soorten in hun omgeving 

Factoren die de populatie grootte beïnvloeden kun je verdelen in twee groepen:

Abiotische factoren

zijn facoren uit de levensloze natuurlijke omgeving.

Temp, licht, O2, neerslag, wind, mineralen

Biotische factoren

zijn factoren veroorzaakt door de levende natuurlijke omgeving.

Voedsel, concurrentie, vijanden, bomen voor nesten.

Geef je antwoord op de volgende slide

Geef hier je antwoord van de vorige slide

1. A
2. B
3. C
4. D

Tolerantie en beperkende factor:

Tolerantiegrenzen: minimum en maximum waarde van een abiotische factor waar een organisme nog net kan overleven

Tolerantiegebied: alle waarden van een abiotische factor waar een organisme kan overleven

      *Elke soort heeft voor een abiotische factor zijn kenmerkende   

       tolerantiegebied.

     *Tolerantiegrenzen bepalen het verspreidingsgebied (= gebied 

       waar soort voorkomt)

Optimumkromme: grafische weergaven van de minimum- , optimum- en maximumwaarde van een abiotische factor voor een organisme

Beperkende factor: de abiotische factor die het verst van de optimumwaarde ligt

Op de X-as van deze grafiek wordt de vochtigheid van de grond weergeven. Op de Y-as zie je de overlevingskansen van  de verschillende planten soorten a, b, c en d

Welke van de uitspraken is niet waar.

1. Binnen de tolerantie grenzen van c komen soort d en b ook voor.
2. Soort b heeft een grotere tolerantiegrens en is daarom beter bestand tegen schommelingen
3. Soort a en c komen niet naast elkaar voor in een gebied.
4. Bij de optimum waarde van a kunnen soorten b, c en d niet overleven.

Opdracht

- Teken de optimumkromme voor de menselijke temperatuur:

- X-as temperatuur

- Y-as orgaanfunctie in %

27 ˚C Dodelijk

32 ˚C Kritiek, orgaan uitval

37 ˚C Optimum

39 ˚C Lage koorts

42 ˚C Hoge koorts

>44 ˚C Afsterven van cellen

De habitat is de levensomgeving van plant /schimmel /dier/bacterie. De plaats waar het leven van een soort zich voor het grootste gedeelte afspeelt. Bij planten wordt ook de term standplaats gebruikt ipv habitat.

Let op, met plaats bedoelen we niet de exacte lokatie (in Ede tegenover de kerk), maar de plek in een ecosysteem waar je een organisme normaal gesproken kunt vinden.

Soorten leven samen in een bepaald ecosysteem.  Soorten kunnen (gedeeltelijk) dezelfde habitat hebben. Dit kan omdat ze een verschillende rol of functie hebben

De rol of functie noem je de niche van een soort.

Als we spreken over de niche van een soort dan hebben we het over de interactie van de soort met het ecosysteem. Bijvoorbeeld, de rol van een boomsoort is het geven beschutting, nestgelegenheid, schaduw en voedselbron zijn.

Heel simpel gezegd is habitat het adres en niche het beroep.

Door verschillen in niche kunnen verschillende soorten samenleven in dezelfde habitat.

Binnen een ecosysteem:

Biotoop = uniform gebied, geschikt voor bepaalde organismen bijv. naaldbos

Habitat = de werkelijke ruimte bijv. de waterkant

Niche = functionele plaats in een biotoop/ecosysteem bijv. voedsel, holen graver, roofdier, bestuiver, planteneter, etc.

Voorbeeld rode eekhoorn

Biotoop = gemengde bossen en naaldbossen

Habitat = in en om de bomen

Niche = eten van nootvruchten, verstoppen hiervan (zaadverspreiding), voedsel voor roofvogels en vossen. Concurrent voor wilde zwijnen, muizen…

De niche van een soort hangt af van zijn habitat

1. juist
2. onjuist

Twee soorten met een overlap in habitat en niche zijn concurrenten.

1. Juist
2. Onjuist

Opdracht:

Geef aan wat jouw biotoop, habitat en niche zijn.