1.2 les 1 Werken en wonen

• geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Lesdoel

HAMM vraag

Doel:

Doel

We weten welke gevolgen de industriele revolutie had voor de arbeiders

Wat betekent censuskiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

Ministeriële verantwoordelijkheid betekent:

1. Ministers kunnen niet vervolgd worden
2. Ministers zijn verantwoordelijk voor goed bestuur
3. Ministers hebben geen invloed
4. Ministers zijn verantwoordelijk voor de koning

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Welk gevolg had de Luxemburgse Kwestie?

Wie heeft de wetgevende macht?

1. Parlement
2. Regering
3. Rechters

Recht van amendement heeft/hebben:

1. De Eerste Kamer
2. De Tweede Kamer
3. Beide Kamers

Nederland is een Constitutionele Monarchie. Leg uit wat beide begrippen beteken.

Recht van budget heeft/hebben:

1. De Eerste Kamer
2. De Tweede Kamer
3. Beide Kamers

Het parlement is:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en staatssecretarissen

De persoon op deze afbeelding is:

1.2 Industrialisatie

• Industrialisatie: overgang van handwerk naar werken met machines.
• Mensen leven in slechte omstandigheden.
• Hebben een laag loon en kunnen niet protesteren: dan worden ze ontslagen.

Nederland industrialiseert...toch

• Vanaf 1870 steeds meer fabrieken

• Liberalen aan de macht: meer economische vrijheid

• Koning Willem wil van Nederland een modern land maken met goede infrastructuur en industrie

• Voldoende arbeidskrachten 

Woonomstandigheden

• Slechte woningen (snel gebouwd dus: haastige spoed...)

• Panden die niet als woning zijn bedoeld (zoals kelderwoningen)

• Dichtbij fabrieken

• Slechte hygiëne, riolering en watervoorzieining

In delen van Noord- en Oost-Nederland was het trouwens niet veel beter...

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Begintaak

Wat is het verschil tussen de sociaal-democraten en de communisten?

Verandering via Revolutie of parlement

• Armoede aanpakken via revolutie. Karl Marx: communisme. Arbeiders moeten in opstand komen tegen armoede.
• Armoede aanpakken via parlement zijn sociaaldemocraten. Zij willen dat rijken meer belasting betalen om armoede op te lossen.

Huiswerk

Leren: Paragraaf 1.2

Maken: 2,3,4,6,9,10 en 11