Les 8 Maatschappijleer TL4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

1. 8.3 t/m 8.5 Met werk kom je verder: filmpje en uitleg (25 min.)
2. PO: Verder met interview (15 min.)

8.3 t/m 8.5 Rechten op je werk

Leerdoelen

• "Ik kan relevante vragen verzinnen voor een interview voor iemand die werkt in een interessante sector"
• "Ik kan een afspraak maken voor een interview en dit interview zo afnemen dat ik alle antwoorden direct vastleg voor in het verslag."

Kijkopdracht

Noem 3 rechten die tegenwoordig beter geregeld zijn dan in de 19e eeuw.

Noem 3 dingen die tegenwoordig beter geregeld zijn dan in de 19e eeuw (1 min.)

Arbeidsovereenkomst (contract)

In een arbeidsovereenkomst staan de afspraken tussen werkgever

en werknemer.

Bijvoorbeeld over:

• je functie

• je werktijden

• de lengte van het contract

• je loon

• het aantal vakantiedagen

• je proeftijd

Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

Collectieve

arbeidsovereenkomst (cao): afspraken over werk voor alle

werknemers binnen een hele bedrijfstak/sector (bijv. horeca)

Een CAO wordt gesloten door de vakbond (werknemers) en werkgeversorganisatie van die sector, bijvoorbeeld FNV/CNV Horecabond en Koninklijke Horeca Nederland, bevestigd door overheid. Geldt dan ook voor niet-vakbondsleden.

Opdracht: Bedenk een voordeel van een CAO ten opzichte van individuele arbeidsovereenkomsten voor: 1. werknemers; 2. werkgevers; 3. overheid (2 min.).

Wat doet de overheid wel?

• Arbowet: wet die voor gezonde en veilige werkplekken zorgt.
• Minimumloon: het salaris dat je minimaal moet ontvangen als je in loondienst werkt.
• Verplichte belasting en verzekeringen op werk (voor o.a. bijstand en WW voor als je werkloos wordt).
• Bij zwartwerk betaal je geen belastingen en premies. Het lijkt dus of je meer geld krijgt, maar je hebt geen rechten. Zwartwerken is verboden en er staat een flinke boete op.

WW & Bijstand

• WW (UWV): Verplichte verzekering werknemers tegen werkeloosheid. 70% van je laatstverdiende loon. Je moet minimaal een halfjaar gewerkt hebben en buiten je schuld werkloos geworden zijn. Je moet 1 keer per week solliciteren binnen je sector.
• Bijstand (Gemeente): Geld voor levensonderhoud uit de algemene belastingpot. 70% van het minimumloon. Je moet 5 keer per week solliciteren op alle soorten functies. Bijstand krijg je als je 1) nooit gewerkt hebt; 2) te lang in de WW zit; 3) je op staande voet ontslagen bent (na bijv. misdrijf).

Verzorgingsstaat

Verzorgingsstaat: een staat waar de overheid zich bekommert om de sociale grondrechten van de burgers.

Overheid geeft veel geld uit aan:

- Sociale Zekerheid

- Onderwijs

- (ouderen)zorg

PO

Individueel PO

Deadline: 10 januari 2025

1. Inleiding

2. Achtergronddossier

3. Interview

4. Sollicitatiebrief schrijven 

2. Achtergronddossier

Zoek informatie over verschillende onderwerpen die te maken hebben met de verzorgingsstaat. Je beschrijft in ieder geval de volgende thema’s:

• (Verschillende) opleidingen in de gekozen sector;
• CAO voor het beroep waar je aan denkt;
• Primaire/secundaire arbeidsvoorwaarden
• Doorgroeimogelijkheden
• Plek op de maatschappelijke ladder in de gekozen sector, en hoe deze kan veranderen.
• Vakbond;
• Organisaties/bedrijven waar je zou kunnen werken.

Aande slag: 3. Interview

• Zoek iemand in een sector die voor jou interessant is. Gebruik als het nodig is jouw netwerk (familie/vrienden/ouders/via jouw bijbaantje/via een mail naar een bedrijf in die sector)
• Maak een duidelijke afspraak voor een interview (tijd/plaats/hoe lang/…)
• Maak voordat je gaat interviewen een vragenlijst met minimaal 10 vragen. Maak in ieder geval vragen over: dagelijkse werkzaamheden, doorgroeimogelijkheden en loon. Probeer ook jouw eigen vragen die je hebt over het beroep te stellen. Je kunt ook informatie uit jouw achtergronddossier gebruiken voor de rest van de vragen.
• Neem het interview af en schrijf de antwoorden uit op papier.
• Rond het interview af voor de volgende keer (na de vakantie).

Piramide van Maslow

Werk: iets wat je doet waar anderen behoefte aan hebben.

Vrijwilligerswerk: werk dat je onbetaald en onverplicht doet.

Wat bepaalt óf en hoeveel geld je krijgt?

Check-uit: wat is je bijgebleven van deze les?