Les 2 Grond en bodem soorten

• Levende Wereld
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3

Levende wereld

Thema 3.2

Teelt en verwerking

Les 2.1

Theorie doornemen

Bodem en grondsoorten

Programma

- Theorie week 1 en 2  doorwerken

- Je leert hoe de Nederlandse bodem er uit ziet.

- Je kan aan de hand van een onderzoekje een grondsoort bepalen.

- Je gaat het vochtvasthoudend vermogen van teeltmedia bepalen.

Theorie week 2​

Lees de volgende theorie hoofdstukken van thema 3.2 door:

1.   ........

2. Grondsoorten

2. Organische mest

2. Anorganische mest

2. Gewassen beschermen

Maak na het lezen de vragen

Grondsoorten in Nederland

Grondsoorten in Nederland

- Zandgrond

- Veengrond

- Kleigrond

- Lössgrond

weet jij al waar welke grondsoort zit?

Grondsoort

Geen grondsoort

Zand

Loss

Zeeklei

Modder

Potgrond

Grind

Rivierklei

Rotsen

Veen

Stof

Boetseerklei

Kei

www.ntr.nl

Bij welke grondsoort hoort deze omschrijving en afbeelding?:

De basis voor deze bodemsoort is gelegd in de tijd dat Nederland nog geen dijken en dammen had. In deze tijd waren diverse delen van het land niet goed beschermd tegen de zee en rivieren, waardoor deze delen makkelijk door water werden overspoeld. Het water trok wel weer weg, maar er werd sediment achtergelaten, dit zorgt voor deze bodemsoort.

1. Löss
2. Klei
3. Zand
4. Veen

Bij welke grondsoort hoort deze omschrijving en afbeelding?:

In Nederland kennen we niet heel erg veel van deze bodem. We treffen het eigenlijk alleen aan in Zuid-Limburg. Het is een uitstekende grond voor de landbouw. Qua korrel zit deze grond precies tussen zand en klei in. Het is een zeer vruchtbare bodemsoort.

1. Löss
2. Klei
3. Zand
4. Veen

Bij welke grondsoort hoort deze omschrijving en afbeelding?:

Deze grondsoort is voornamelijk te vinden in drie provincies, namelijk Zuid-Holland, Groningen en Drenthe. deze bodemsoort ontwikkelt over lange periode vanuit een moeras. Er groeiden diverse plantensoorten in deze moerassen die uiteindelijk zijn doodgegaan. Hierdoor kwamen de planten onder water te liggen, waar ze niet konden verteren. Dit zorgde voor een laag dode planten die deze bodemsoort vormde. heen steeds dikker. Uiteindelijk verdwijnt al het water en is het hele moeras gevuld met een laag dode planten. Vanaf dit moment kan er worden gesproken van een veenbodem

1. Löss
2. Klei
3. Zand
4. Veen

Bij welke grondsoort hoort deze omschrijving en afbeelding?:

Deze bodem wordt in Nederland het meest aangetroffen in het zuidelijke en het oostelijke deel van het land. Het ontstaat ook niet van het ene op het andere moment. Het bouwt zich door de jaren heen op, doordat materiaal wordt aangevoerd door rivieren en door de wind. Deze bodem is te herkennen aan de grotere korrels. Het is een weinig vruchtbare grondsoort.

1. Löss
2. Klei
3. Zand
4. Veen

Opdracht grondsoorten in Nederland

in jullie opdrachtenboekje vinden jullie de kaart van Nederland

 

Je hebt geleerd waar zich, welke grondsoort in Nederland bevindt. Kleur op de poster de gebieden waar zich de verschillende grondsoorten bevinden.

kleur je tekening in!

Gebruik de volgende kleuren:

Löss = Oranje

Zeeklei = Lichtgroen

Rivierklei= Donkergroen

Zandgrond = Geel

Veen= Paars

wanneer de docent het signaal geeft vergelijk je deze met je de leerling naast je.

Keileem

Keileem is een grondsoort bestaande uit een mengsel van keien, grind, zand, klei en leem. Daarnaast kwam er oorspronkelijk vaak ook kalk in keileem voor.

Het gewone keileem in Nederland is ongeveer 150.000 jaar geleden afgezet, tijdens de ijstijd

Omdat keileem slecht waterdoorlatend is, heeft deze grondsoort bijzonder veel invloed gehad op bijvoorbeeld het Drentse landschap. De bodem is er door de keileemlaag moeilijk doordringbaar voor plantenwortels. Plaatselijk is de grond ook zeer nat, waardoor er gemakkelijk veenvorming plaatsvond.

Keileem is voor het eerst voor dijkbouw gebruikt bij de aanleg van de Korte Afsluitdijk, ter afsluiting van het Amstelmeer, en later ook voor de bouw van de Afsluitdijk en andere dijken.

Opdracht grondsoorten herkennen

Bekijk gezamenlijk het filmpje op de volgende slide.

 

Voer het uitgebeelde experiment met de grondsoorten die je decent heeft klaargezet.

Doe dit met de leden van je I.O. groepje.

We bespreken de resultaten naderhand.

Verdichting

Een vaste aangereden laag kan ervoor zorgen dat de wortels van planten moeilijk kunnen groeien en kan er voor zorgen dat water niet goed door de bodem heen zakt en op het land blijft staan. 

In rijsporen of op kopakkers zie je snel hoe verdichting er uit kan zien. 

Wat kun je hier aan doen?

Watervasthoudend vermogen

De mate waarin de bodem 

water en opgeloste stoffen vasthoud. 

Hoe meer de bodem vasthoud, hoe meer er benut kan worden door de gewassen. 

De uitspoeling van mineralen en voedingstoffen via de bodem naar het oppervlaktewater is niet gewenst

NPK

NPK staat voor de drie belangrijkste voedingsstoffen die een plant nodig heeft. 

De N staat voor stikstof, 

de P voor fosfaat 

en de K voor kalium.

Watervasthoudend vermogen van teeltmedia

De opdracht die jullie nu gaan doen komt uit een opgave die in het praktijkexamen profiel groen in 2018 is gemaakt.

Op deze manier kun je oefenen met een examen en een leuk experiment uitvoeren dat je iets vertelt over de hoeveelheid water die bepaalde teeltmedia kunnen vasthouden.

wij gaan dit experiment met verschillende grondsoorten doen

Wat heb je nodig per groep?

4 potten met een doorsnede van 10,5 cm

4 filterpapiertjes

4 bekerglazen

1 grammenweegschaal

1 maatcilinder

1 maatbeker

Klok of stopwatch

Water

Grof zand

Hydrokorrels

Kokos potgrond

Gewone potgrond

Voorbereiding

De docent laat je een animatie zien waarin de praktische opdracht wordt uitgelegd.

Maak tijdens het kijken naar deze opdracht aantekeningen.

Als je met de opdracht gaat beginnen mag je de animatie niet meer bekijken. 

Uitvoering

Weeg 1 lege pot en schrijf het gewicht op.

Leg een filtreerpapiertje op de bodem van ieder pot.

Vul de potten: 

Eén met 400 ml. zand 

Eén met 400 ml. hydrokorrels

Eén met 400 ml. potgrond 

Eén met 400 ml kokospotgrond.

Voer de stappen op de volgende pagina uit en vul de tabel in die je op papier hebt gekregen. 

Uitvoering

1. Weeg de pot met inhoud en bereken het gewicht van het      teeltmedium.

2. Vul de gegevens in je tabel in.

3. Zet de pot met inhoud op een bekerglas zoals op de            afbeelding.

4. Vul een maatcilinder met 200 ml. water en verdeel al het      water langzaam over het teeltmedium.

5. Wacht 3 minuten totdat het water uitgelekt is. Je kan in        deze tijd de andere potten met teelmedia wegen.

6. Giet het water uit het bekerglas in de maatcilinder. Het          verschil tussen 200 ml. en de uitgelekte hoeveelheid            water wordt door het teelmedium vastgehouden.  

Conclusie

Vul je bevindingen in op het werkblad.

Bepaal vervolgens met je groepje welk teeltmedium je zou adviseren aan de kweker.

Geef ook aan waarom je dit adviseert.

Afronding

Maak alle materialen die je hebt gebruikt schoon en droog, ruim ze in overleg met je docent op de juiste plek op.

De teeltmedia die je hebt gebruikt voor deze proef mogen in de groene container.

Pas als alles schoon is en alle groepen zijn klaar kunnen we verderwerken

Quizzz

wat heb jij onthouden van vandaag?

Over welke grondstoffen gaat het?

Sleep de grondsoort naar de juiste omschrijving.

Deze grondsoort is heel vruchtbaar.

Van deze grondsoort zijn twee soorten.

Deze grondsoort is eigenlijk een gesteente.

klei

zand

veen

Waarom laat zandgrond veel sneller water door dan kleigrond?

1. Zandgrond heeft veel plantenresten
2. Zandgrond heeft grotere ruimtes tussen de korreltjes
3. Kleigrond heeft grotere ruimtes tussen de korreltjes
4. Kleigrond heeft weinig plantenresten

Over welke grondstoffen gaat het?

Sleep de grondsoort naar de juiste omschrijving.

Deze grondsoort is heel vruchtbaar.

Van deze grondsoort zijn twee soorten.

Deze grondsoort is eigenlijk een gesteente.

klei

zand

veen

Waar vind je Nederlandse rivierklei?

1. In de polders
2. Rond de Rijn en de Maas
3. Langs de Noord-Hollandse kust
4. In Groningen en Drenthe

De grondsoorten in Nederland zijn ontstaan door de verschillende
omstandigheden.  

Combineer de grondsoorten met de juiste omstandigheden.

Dode plantenresten onder water zonder zuurstof.

Door golven en wind.

In stilstaand water achter de duinen.

Duinzand

Zeeklei

Veen

Waarom maakt de akkerbouwer zijn grond zaaiklaar na het ploegen?

1. Hierdoor gaat het water makkelijker door de grond en kunnen plantenwortels beter groeien.
2. Hierdoor kan de grond goed vocht vasthouden en kunnen plantenwortels beter groeien.
3. Hierdoor kunnen plantenwortels beter groeien en wordt de grond vastgemaakt.
4. Hierdoor wordt de grond goed vlak gemaakt en blijft het water beter staan.

Waarom past een akkerbouwer vruchtwisseling toe?

1. De akkerbouwer hoeft dan niet te bemesten.
2. De akkerbouwer kan de grond dan makkelijker bewerken.
3. Vruchtwisseling is goed voor de bodemstructuur.
4. Vruchtwisseling zorgt voor een lager stikstofgehalte in de bodem.

Wat betekent het als de grond een pH-waarde van 4 heeft?

1. De grond is basisch
2. De grond is neutraal
3. De grond is zuur