3.1 stoffen mengen en verwarmen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H 3   Reacties

3.1 stoffen mengen en verwarmen

3.1 leerdoelen Nask2

1. Je kan uitleggen wat producteisen zijn
2. Je kan uitleggen wat de warenwet is
3. Je kan uitleggen wat een chemische reactie is en deze herkennen in voorbeelden
4. Je kan een reactieschema opstellen

Hoofdstuk 3 reacties

§1 stoffen mengen en verwarmen

Voorbeeld

Het bakken van een cake:

Tarwebloem (s) + eieren (l) + boter (s) ⟶ cake (s)

Dit noemen we een reactieschema

 3.1

• Bedenk een producteis voor een nieuwe telefoon
• 
  

3.1 Stoffen mengen en verwarmen

Producteisen zijn de eisen die je aan een product stelt

- Het product voert de functie goed uit

- Het product is gebruiksvriendelijk

- Het product ziet er goed uit

- Het product is niet schadelijk voor je gezondheid

- Het product is milieuvriendelijk

- Het product is betaalbaar

- Het product is voor de makers winstgevend

3.1 Stoffen mengen en verwarmen

Voor veel producten staan de eisen in de warenwet

Afkorting is WaW

Opgericht in 1935

In de warenwet staat dat keukenazijn minimaal 4 gram azijnzuur per 100 mL moet bevatten. 

bepaalde eisen

stoffen mengen

tandpasta maken

krijt zeep en pepermuntolie

stoffen mengen

tandpasta maken

de eigenschappen van de stoffen veranderen niet

krijt zeep en pepermuntolie

geef een voorbeeld van een stofeigenschap

Stofeigenschappen

Fase

smeltpunt

smaak

Geur

kleur

oplosbaarheid in water

kookpunt

Fase bij 25°C

is een stofeigenschap

1. Waar
2. Niet waar

Uitleg §1.3

• Fase op kamertemperatuur is ook een stofeigenschap!

• We kunnen de fase van stoffen veranderen...
• We noemen dat fase overgangen
  

Fase-overgangen

Gas (g)

Vloeibaar (l)

Vast (s)

Rijpen

Smelten

Stollen

Sublimeren

Verdampen

Condenseren

Fasen

Fasen bij kamertemperatuur = stofeigenschap

Toestandsaanduiding

vast    (s)

vloeibaar (l)

gas   (g)

opgelost in water  (aq)

Wat is een chemische reactie?

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Tweecomponentenlijm

Twee componentenlijm bevat 2 tubes  

• In de twee tubes zitten stroperige vloeistof
• als  je de 2 vloeistoffen mengt:
• verandert de kleur en wordt snel hard en lijmt alles
• is dit een chemische reactie?

Reactieverschijnselen

Er zijn 7 reactieverschijnselen:

- Verandering van kleur

- Verandering van geur
- Verandering van smaak

- Warmte

- Rook

- Vlammen

- Licht

Hoe herken ik een chemische reactie? 

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Chemische reactie

Een fase overgang is geen chemische reactie:

- De stof veranderd niet, alleen de fase.

H​2​​O​​​​​(l)​​​​​→​​​​​H​2​​O​​​​​(g)

chemische reactie

Je geeft een reactie aan in een reactieschema

een reactieschema is in woorden

beginstoffen ---> reactieproducten

Een chemische reactie geven we weer in een reactieschema:

beginstof (fen) --> reactieproduct (en)

Voorbeeld:

Methaan reageert met zuurstof. Er ontstaan koolstofdioxide en water.

Wat zijn de beginstoffen?

Wat zijn de reactieproducten?

Reactieschema:

• ....+ ....--> ....+ .....

Een chemische reactie geven we weer in een reactieschema:

beginstof (fen) --> reactieproduct (en)

Voorbeeld:

Methaan reageert met zuurstof. Er ontstaan koolstofdioxide en water.

Wat zijn de beginstoffen?

Wat zijn de reactieproducten?

Reactieschema:

• methaan + zuurstof --> koolstofdioxide + water

reactieschema

methaan (g) + zuurstof (g) --> koolstofdioxide (g) + water (g)

Hoe stel je een reactieschema op?

1. Beginstoffen voor de pijl, reactieproducten na de pijl
2. Reactieproducten voor de pijl, beginstoffen na de pijl

In dit reactieschema is koperchloride...

1. de beginstof.
2. het reactieproduct.

Wat is het reactieproduct in dit reactieschema?

1. Ijzer en water
2. Ijzer, water en zuurstof
3. Roest
4. Ijzer, water, zuurstof en roest