Les 2 - waarnemen, signaleren, interpreteren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

LES 2. OBSERVEREN 

Terugblik:  

• Herhaling methodische stappenplan
• Begin gemaakt met observeren  
• Filmpje gekeken en geobserveerd

Vandaag

• Terugblik
  
• Activiteitenplan opstellen
  
• Waarnemingsprincipes
  
• Signaleren
  
• Observeren

Leerdoelen

Aan het eind van de les weet je: 

Wat observeren inhoudt en waarom je observeert als PM'er. 

Wat signaleren inhoudt. 

Wat interactief observeren inhoudt. 

Activiteitenplan voor jongen in filmpje

Video Beestenboel

Het waarnemingsproces

Wat verstaan we onder prikkels?

Wat houdt het waarnemingsproces ook alweer in?

Wat is interpreteren?

Het waarnemingsproces 

Waarnemingsprincipes

Mensen hebben de neiging om automatisch samenhang aan te brengen tussen dingen die ze waarnemen, signaleren of observeren. Je probeert dan een geheel te maken van verschillende losse stukjes informatie. Dit doe je vaak onbewust. Die manier van kijken doe je volgens zogeheten waarnemingsprincipes.

Tijd voor een filmpje 

- Hoe goed kan jij observeren?? 

en 

- Hoe scherp is jou gewaarwording? 

Een stapje verder dan waarnemen is, 

Signaleren

Signaleren is een vorm van waarnemen, maar dan een stapje verder. Signaleren betekent opmerken, constateren. Het is het opvangen van tekens dat er iets niet klopt, bijvoorbeeld. Maar het kan ook zijn dat je iets positiefs opmerkt, bijvoorbeeld dat een kind erg goed kan sporten.

Signaleren en..

• Sensitieve responsiviteit:  Als je aanvoelt wat iemand nodig heeft en daaraan tegemoet komt, spreek je van sensitieve responsiviteit. Signaleren is daarbij erg belangrijk. Je moet signalen van het kind of de jongere oppikken, proberen te begrijpen wat deze signalen betekenen en daarop reageren.

Signaleren en..

• Mishandeling of verwaarlozing:  Signalen die kunnen duiden op verwaarlozing; 
• Onverklaarbare blauwe plekken
• Onnodig angstig of schrikachtig reageren

Wat doe je als PM'er of OA'er als je vermoedt dat een kind mishandeld of verwaarloosd is?

Veilig thuis 

Wat is observeren?

Observeren 

Waarnemen doe je altijd en in elke situatie: tijdens je werk, in je vrije tijd en zelfs als je slaapt (je wordt bijvoorbeeld wakker van een hard geluid). Sommige waarnemingen vallen je op. Je signaleert iets. En als je daar meer van wilt weten, ga je observeren. Observeren doe je dus in speciale situaties.

Observeren doe je om verschillende redenen:

• om in je handelen goed aan te kunnen sluiten bij de situatie of het kind;
  
• om een situatie of een kind beter te begrijpen;
  
• om op basis van feiten een goed beeld te krijgen van een situatie of een kind;
  
• om een vraag te beantwoorden.

Interactief observeren 

Vaak ben je tijdens het observeren ook in contact met het kind. Al kijkend, pratend, spelend en luisterend krijg je een beeld van het kind. Soms kun je een vollediger en duidelijker beeld krijgen van een kind, juist door interactief te zijn.

Observaties interpreteren 

Observaties zijn bedoeld om conclusies uit te trekken. Die conclusies heb je nodig om methodisch te kunnen werken en de juiste begeleiding aan te bieden. Dat betekent dus dat je bij observeren ook moet interpreteren. Je geeft dan betekenis aan wat je hebt geobserveerd.

Beantwoord de volgende leervragen..

1. Waarom is observeren belangrijk in jullie beroep?

2. Uit welke stappen bestaat het waarnemingsproces?

3. Wat zijn ‘prikkels’ en hoe nemen we die waar?

4. Leg uit met het begrip ‘gewaarwording’ dat niet iedereen hetzelfde waarneemt in dezelfde situatie

5. Wat is interpreteren?

6. Is waarnemen iets wat je bewust doet? Leg uit.

Afsluiting