Hoofdstuk 3

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Basismodel Keynes

Het basismodel

• De economie heeft vier sectoren:de gezinnen, de bedrijven, de overheid en het buitenland.
• In het basismodel laten we de overheid en het buitenland buiten beschouwing.
• Het Keynesiaans is een vraagmodel voor de korte termijn. 
• Het is dus een conjunctuurmodel. 
• We bestuderen de effectieve vraag en de productiecapaciteit veronderstellen we als constant.

Waar staan de afkortingen Bopla en Spobo voor?

Afko's

Y = Inkomen

W = productie 

C = Consumptie

S = Sparen 

I = investeren

Vergelijkingen

(1) W = EV evenwichtsvoorwaarde

(2) Y = W identiteit --> Altijd zo 

(3) EV = C + I definitievergelijking (altijd waar)

(4) C = 0,75Y + 20 gedragsvergelijking

(5) Iea = 25 gedragsvergelijking

Y = Nationaal inkomen

Optelsom van alle inkomens in een land:

Loon + Huur + Rente + Pacht + Winst

Beloning productiefactoren natuur, arbeid, kapitaal, ondernemersschap

(W = Y)

Evenwichtsinkomen

Het inkomen waarbij de productie gelijk is aan de effectieve vraag wordt het evenwichtsinkomen genoemd. 

Dus W=EV

Aangezien productie hetzelfde is als inkomen (W = Y) geldt:

Oplossingsregel voor modellen: Y = EV ---> Leren

Y = EV

C = 0,75Y + 20 

I = 25 

EV (C + I) = 0,75 Y + 45

Y = EV

Y = 0,75Y + 45

Y = 180 --> Inkomen waarij productie gelijk is aan EV. 

Spaarfunctie

C = 0,75Y + 20 

I = 25 

EV (C + I) = 0,75 Y + 45

Consumenten consumeren 0,75Y en 20 

Dus sparen ze de rest: S = 0,25Y - 20 

Evenwichtsinkomen Y = EV

Y = C + S

EV = C + I

C + S = C + I

Dus evenwichtsinkomen bij S = I

Stel, Y = 200

C = 0,75Y + 20 

I = 25 

EV (C + I) = 0,75 Y + 45

Y = 180 --> Inkomen waarij productie gelijk is aan EV. 

Stel Y = 200 --> Ev is dan (0,75 x 200) + 45 = 195

Productie > Effectiee vraag, dus een overschot. Productie dalen

Maken 

 3.1 t/m 3.5 en 3.8

Evenwichtsvoorwaarde S = I

Stel dat de besparingen groter zijn dan de investeringen

EV is dus lager dan W (vraag < productie) = toename van de voorraden van bedrijven. 

EV = cY+Co + Io

c = Marginale consumptiequote --> Hoeveel van elke euro extra inkomen wordt geconsumeerd?

Co = Autonome consumptie --> Vast getal

Io --> Investeringen vast getal

C = 0,75y + 20

Y = C + S

S = Y - C

Dus S = 0,25y - 20

Gemiddelde consumptiequote

Totale consumptie / inkomen 

C = 0,75Y + 20

Stel, Y is 150. Dan is C= (0,75 x 150) + 20 = 132,5

Gemiddelde consumptiequote = 132,5/150 = 0,883

Marginale consumptiequote

Verandering consumptie / verandering inkomen

C = 0,75Y + 20

Y = 100 --> C = 95

Y = 110--> C = 102,5

7,5 / 10 = 0,75 (Logisch antwoord, zie formule)

Weektaak

3.1 t/m 3.15

Multiplier

C = 0,75Y+20 (C = cY + Co)

1 : (1-c).... Dus 1:0,25 = 4

Kennen: Als multiplier 4 is, wil dat het volgende zeggen:

Y = 4 x Co + 4 x Io

Als Co of Io met 10 stijgt, stijgt Y 4x zo snel

Werking multiplier

Als I stijgt, stijgt de EV.

Daardoor gaat W omhoog

Daardoor Y omhoog

Daardoor C omhoog (0,75Y)

Daardoor Ev omhoog

Dus: Effect stijging I is groter dan het bedrag van I

Grotere marginale consumptie

Bij 0,75Y + 20 is de multiplier kleiner dan bij 0,85Y + 20.

Waarom? Bij 0,75Y stroomt er van een extra euro inkomen 0,25Y naar de spaarrekening = Spaarlek.

Het spaarlek bij 0,85Y is slechts 0,15Y, dus heeft een verhoging van I meer invloed op Y

Aanbodkant

Aanbod wordt bepaald door de kwaliteit en kwantiteit van de productiefactoren in een land:

Natuur, arbeid, kapitaal en ondernemerschap.

Productiecapaciteit

Hoeveel kan er totaal gemaakt worden. 

Er zijn 10 docenten die maximaal 8 lessen per dag kunnen geven. De productiecapaciteit is dan 80 lessen per dag, of 400 per week.

Arbeidsproductiviteit

Hoeveel kan er in een bepaalde periode gemaakt worden?

Formule: Productie : aantal arbeiders

Opdrachten:

3.15 t/m 3.22 (3.16 overslaan)

Aanbodkant economie

Vraagkant: EV = C + I

Y = inkomen & productie

Aanbodkant:

Y* = Productiecapaciteit (Hangt af van de productiefactor arbeid)

Voorbeeld Y*

Er zijn in een land 5 miljoen arbeiders (Aa = Arbeidsaanbod en beroepsbevolking)

De gemiddelde arbeidsproductiviteit (loon) is €50.000

Totale productiecapaciteit Y* = 50Aa

(Y*) = 250 miljard (5 milj. x 50.000)

Vervolg voorbeeld

Y* = 250 miljard

Ev = 200 miljard

Totale arbeidsvraag(AV) is dan 200/50 = 4 miljoen

Av = Y / apt

Dus een miljoen mensen werkloos. Door stimulering van bestedingen kan de werkloosheid dalen. 

Bestedingsevenwicht

De situatie waarin de effectieve vraag, de productie en het nationaal inkomen gelijk is aan de productiecapaciteit (Y*)

= Bestedingsevenwicht 

Ofwel: Y = Y*

Laagconjunctuur

EV < Y* (Vraag is kleiner dan capaciteit)

Onderbezetting: de productiecapaciteit wordt niet benut (<100%). Er is conjuncturele werkloosheid.

Bovenstaand cijfervoorbeeld dus 1 miljoen mensen conjunctureel werkloos.

Weektaak

3.23 t/m 3.35

Cijfervoorbeeld

Overnemen in schrift:

C = 0,9Y + 50 

I = 40

Y* = 60Aa

Aa = 16 miljoen

Av = Y/60

U = Aa - Av

Multiplier: 10

Bereken:

* Evenwichtsinkomen (Y = EV)

* Werkloosheid bij evenwichtsinkomen

* Bedrag waarmee I moet stijgen om de werkloosheid op te lossen

Samen:

Bereken wat cY moet worden om de werkloosheid op te lossen

Nu zelf:

3.32