Les 1.2 groei en ontwikkeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

Nakijken 1.1

Herhaling vorige les

Basisstof 2: Groei ontwikkeling

Uitleg + oefening

LOGIN

1. Ga naar de tegeltjes via

veluwseonderwijsgroep.sharepoint.com/

2. Klik op het rode tegeltje van LessonUp

Antwoorden 1.1 opdr 1 t/m 4

1 a ...levend wezen

b als het aan alle levenskenmerken voldoet.

c eigen antwoord

2 a punten waardoor je weet of iets levend is b ademhalen, uitscheiden, bewegen

c wel 

3 

Antw BS 1.1 

MH

4 

a  dood

b dingen die nooit hebben geleefd

c rotsblok

Antwoorden 1.1 opdr 1 t/m 4

6 1  levenloos 

2 levend

3 dood

4 levend / dood

5 levend

6 dood

7 levenloos

8 levenloos 

9 levenloos 

10 dood

11 levend

12 levend

7

a groeien, omdat dit plantje steeds groter wordt.

b voortplanting, omdat de zaden (walnoten) zorgen dat er weer nieuwe walnotenbomen komen 

Antw BS 1.1 

9

a ademhalen, waarnemen, bewegen

b 1. zien, bv het beeldscherm 

2. horen, bv Siems joelen

3. voelen, bv vlieg op arm

4. ruiken, bv open zak chips

5. proeven, bv chipje

c Het bevat zowel dood materiaal (aardappel) als levenloos (zout)

d Ze voldoen aan alle levenskenmerken.

e Nee, want ze voldoen niet aan de levenskenmerken.

MH

Antwoorden 1.1 opdr 1 t/m 4

1 a ...levend wezen

b als het aan alle levenskenmerken voldoet.

c eigen antwoord

2 a ademhalen, uitscheiden, voeden

b bewegen, waarnemen

c groeien, voortplanten

3

Antw BS 1.1 

HA

4 Iets wat dood is, heeft vroeger geleefd. Iets wat levenloos is, heeft nooit geleefd

6 a (boven) b Dood. De plank is gemaakt van het hout van een boom. De boom heeft geleefd en heeft levenskenmerken gehad.

7 a Voeden: de plant neemt water op; voortplanten: de plant maakt bloemen met zaden; groeien: de plant wordt groter en zwaarder) b Een bloem in een vaas neemt het water uit de vaas op. Stoffen opnemen en afgeven hoort bij levende wezens. c Een bloem in een vaas is afgesneden van de plant. De bloem zal op korte termijn afsterven. De bloem vertoont niet alle levenskenmerken meer die hij voorafgaand aan het afsnijden had.

8 a Uitscheiden. Water wordt via de huid uitgescheiden. b ademhalen, waarnemen, bewegen... 

HA

+9 Waarnemen en bewegen. De plant draait zijn bladeren naar het licht. De plant moet het licht dus kunnen waarnemen. Dat de plant zijn bladeren draait, laat zien dat hij kan bewegen.

10 a 

1 horen: het geluid van een wandelaar

2 ruiken: de geur van konijnen

3 zien: drie konijnen

4 voelen: het hoge gras

c voeden, waarnemen, bewegen

b 

Een organisme is een ander woord voor een levend wezen

Herhaling vorige les:

1. Juist
2. Onjuist

Zie je in de afbeelding een organisme?

Herhaling vorige les:

1. Ja
2. Nee

Een organisme is een levend wezen. Hoe kun je zien of iets een organisme is?

Herhaling vorige les:

1. Door te kijken of iets een hartslag heeft.
2. Door te kijken of iets levenskenmerken heeft.

De levensverschijnselen die te maken hebben met

voortbestaan zijn voortplanten en .....

Herhaling vorige les:

ademhalen

bewegen

groeien

uitscheiden

voeden

waarnemen

Herhaling vorige les

Leerdoel basisstof 1: Organismen

Je kunt onderscheiden of iets levend, dood of levenloos is

levenloos

1

dood

2

levend

3

levenloos

4

dood

5

dood

7

levend

8

levend

6

levenloos

9

LEVEND

DOOD

LEVENLOOS

BS 2 groei en ontwikkeling

1.2 Groei en ontwikkeling

Leerdoelen:

• Je kunt omschrijven wat groei en wat ontwikkeling is.
• Je kunt de delen van een zaad noemen met hun functie
• Je kunt de levenscyclus van een zaad beschrijven.

Begrippen: groei, ontwikkeling, levenscyclus

Groei en ontwikkeling

Groei: 

Het groter en zwaarder worden van een organisme

Alle organismen groeien!

B2: Groei en ontwikkeling

Ontwikkeling

Veranderingen in de bouw van een organisme

B2: Groei en ontwikkeling

Levenscyclus

- Ontwikkeling van een zaad tot een plant met vruchten (en zaden) is de levenscyclus van een plant

- Het einde van de cyclus is het begin van een nieuwe cyclus

Levenscyclus: ontwikkeling van jong tot volwassen organisme en opnieuw

Groeispurt: baby en puber

Het ontkiemen van een bruine boon

Zaad en kieming

https://eetbaarbalkon.wordpress.com/category/bruine-bonen-telen/

Zaad
De meeste plantjes groeien uit zaden. Een voorbeeld van een zaad is een bruine boon (zie afbeelding 2). Aan de buitenkant van een bruine boon zit een stevig bruin vlies: de zaadhuid. De zaadhuid beschermt het zaad. De witte vlek op een bruine boon noem je de navel. Met de navel heeft het zaad vastgezeten aan de plant.

De kieming

In afbeelding 2 zie je onder de navel een donker hartvormig bultje. Aan de andere kant van de navel zit een heel klein gaatje in de zaadhuid. Dat gaatje heet het poortje. Door het poortje kan een zaad snel water opnemen. Water is nodig voor de kieming.

In het zaad zit een kiem, het begin van een nieuwe plant. De kieming begint als het zaad water opneemt. Tijdens de kieming groeit de kiem uit tot een kiemplantje (zie afbeelding 3). De eerste blaadjes die boven de grond komen, zijn de zaadlobben. Dat zijn de twee helften van het zaad. In de zaadlobben zijn voedingsstoffen (reservevoedsel) opgeslagen. Bij de kieming verbruikt het kiemplantje de voedingsstoffen uit de zaadlobben.

Probeer zoveel mogelijk onderdelen in 1 minuut te leren!

https://eetbaarbalkon.wordpress.com/category/bruine-bonen-telen/

Zaad
De meeste plantjes groeien uit zaden. Een voorbeeld van een zaad is een bruine boon (zie afbeelding 2). Aan de buitenkant van een bruine boon zit een stevig bruin vlies: de zaadhuid. De zaadhuid beschermt het zaad. De witte vlek op een bruine boon noem je de navel. Met de navel heeft het zaad vastgezeten aan de plant.

De kieming

In afbeelding 2 zie je onder de navel een donker hartvormig bultje. Aan de andere kant van de navel zit een heel klein gaatje in de zaadhuid. Dat gaatje heet het poortje. Door het poortje kan een zaad snel water opnemen. Water is nodig voor de kieming.

In het zaad zit een kiem, het begin van een nieuwe plant. De kieming begint als het zaad water opneemt. Tijdens de kieming groeit de kiem uit tot een kiemplantje (zie afbeelding 3). De eerste blaadjes die boven de grond komen, zijn de zaadlobben. Dat zijn de twee helften van het zaad. In de zaadlobben zijn voedingsstoffen (reservevoedsel) opgeslagen. Bij de kieming verbruikt het kiemplantje de voedingsstoffen uit de zaadlobben.

Zet de namen van de onderdelen van de bruine boon op de juiste plekken.

Zaadhuid

Zaadlob

Poortje

Hartvormig bultje

Navel

Worteltje

Blaadje

Kiem

B2: Groei en ontwikkeling

Een zaad

Zaadhuid: bescherming

Navel: hiermee heeft het zaad vastgezeten aan de plant

Poortje: opnemen van water

Zaadlobben: opslag reservevoedsel

Zaadlobben

Hier zit reservevoedsel in. 

Tijdens het groeien gebruikt de boon dit reserve voedsel.

B2: Groei en ontwikkeling

Een zaad

- Kieming begint als het zaad water opneemt

- Uit het zaad groeit een kiemplantje

- Eerste blaadjes boven de grond zijn de zaadlobben

Groei of ontwikkeling?
Een baby die tanden krijgt

1. Groei
2. Ontwikkeling

Groei of ontwikkeling?
Een plant die langer wordt

1. Groei
2. Ontwikkeling

huiswerk

Basisstof 1.2

Maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 10 

MH

huiswerk

Basisstof 1.2

Maken opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 9

HA

1.

2.

3.

7.

Zaadhuid

Poortje

Navel

Zaadlobben

00:10

Wat gebeurde er in de eerste dagen?

1. groei
2. ontwikkeling

00:21

Zie je ontwikkeling bij dag 9 en 10?

1. Ja
2. Nee

01:42

Je ziet nu bloemen verschijnen. Dit is een voorbeeld van...

1. groei
2. ontwikkeling

02:42

De tomaten worden groter. Welk begrip past hier goed bij?

1. Groei
2. Ontwikkeling