Woordsoorten lidwoord t/m voegwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordsoorten

lidwoord t/m voegwoord

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Lidwoord: de, het, een

Zelfstandig naamwoord: mensen, dieren, dingen, namen en begrippen 

- Je kan er bijna altijd een lidwoord voor zetten.

- De meeste woorden hebben een enkelvoud en meervoud.

- Je kan er een verkleinwoordje van maken.

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord: zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

- Dat is een rode auto.

- Dat is een snelle, rode auto.

- Mijn oma heet een gouden ketting.

- Die jas is zwart.

Tekst

Zelfstandig naamwoord

Bijv. naamwoord

huisarts

wit

fiets

groot

duur

jong

nieuw

oma 

interessant

klaslokaal

Voorzetsel

Voorzetsels: voorzetsels kunnen een tijd, plaats of reden aangeven.

Voorzetsels tijd

Tijdens, voor, na, sinds, over.

Voorzetsels plaats

Denk aan de kooi:

in, op, naast, onder, achter, tussen, met, boven enz.

Voorzetsels reden

Vanwege, wegens, door

Noteer tien voorzetsels.

Maak een zin met drie voorzetsels.

Wat zijn de voorzetsels?
Hannah maakte het met Quint uit op het feest van school.

1. het, met, van
2. met, uit, op, van
3. met, op, van
4. met, van

Bijwoord

Bijwoord: geeft een plaats, tijd, hoedanigheid, zekerheid of ontkenning aan.

Kan iets zeggen over een:

Bijvoeglijk naamwoord: Dat is een erg zieke mevrouw.

Bijwoord: Hij kan heel hard rennen.

Werkwoord: De scooter rijdt hard.

Wat is het verschil tussen een bijwoord en een bijvoeglijk naamwoord?

De warme, natte, januarimaand.
Warme is een...

1. bijwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Zelfstandig werkwoord

Eigenschappen van een zelfstandig werkwoord:

- geeft de handeling aan.

- kan zelfstandig in de zin staan.

- kan er maar één van in de zin staan.

Voorbeelden: gooien, geven, maken, paardrijden, schilderen.

Hulpwerkwoord

Eigenschappen van een hulpwerkwoord:

- helpt een zelfstandig werkwoord in de zin.

- kunnen er meerdere in een zin staan.

- kan niet alleen in de zin staan.

Voorbeelden: zijn, hebben, gaan

Maak een zin met een hulpwerkwoord en een zelfstandig werkwoord.

Koppelwerkwoord

Eigenschappen van een koppelwerkwoord:

- geeft geen handeling aan, maar koppelt het onderwerp met het naamwoordelijk deel. 

- kan zelfstandig in de zin staan.

- negen koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.

Wat is het verschil tussen een zelfstandig en koppelwerkwoord?

Maak een zin met een hulpwerkwoord en een koppelwerkwoord.

De meester was heel erg boos op de kinderen.
Benoem alle woordsoorten!

Voornaamwoorden

Voornaamwoorden

wederkerig voornaamwoord

elkaar

mekaar

Voornaamwoorden

Vragend voornaamwoord

Wie

Wat 

Welke

Wat voor (een)

Aanwijzend voornaamwoord

Die

Dit

Dat

Deze

Zulke

zo'n 

Wat heb je gisteren gedaan?

Wat is een..

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Kan ik jouw pen even lenen?

Jouw is een..

1. persoonlijk voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. bezittelijk voornaamwoord

Wie heeft het schoolfeest georganiseerd?
Wie is een..

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Hij is zich van geen kwaad bewust.

Zich is een..

1. persoonlijk voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Waarom won Sparta niet?

Waarom is een...

1. Vragend voornaamwoord
2. Bijwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Onbepaald voornaamwoord

Voornaamwoorden

Betrekkelijk voornaamwoord 

die, dat

Onbepaald voornaamwoord

iets, niets, niemand

iemand, alles, met, wat, elke, ieder(een), alles.

Heeft niemand iets van Julia gehoord?
Niemand is een...

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt.
Dat is een...

1. Bezittelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Telwoord

Een telwoord geeft een hoeveelheid aan:

Hoofdtelwoorden (geven een hoeveelheid aan)  

• Bepaalde hoofdtelwoorden (nauwkeurige hoeveelheid): één, twee, twintig, honderd, een derde, acht tiende. 
• Onbepaalde hoofdtelwoorden (onnauwkeurige hoeveelheid): veel, weinig, sommige, enkele, meerdere. 

Telwoord

Rangtelwoorden (geven een plaats in een rangorde aan)

• Bepaalde rangtelwoorden (nauwkeurige plaats in rangorde): eerste, tweede, honderdste.
  
• Onbepaalde rangtelwoorden (onnauwkeurige plaats in rangorde): middelste, eennalaatste, zoveelste.  

Honderdste is een...

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Het zesde lesuur zijn wij vrij.

Zesde is een...

1. onbepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald rangtelwoord
3. bepaald hoofdtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Zij heeft erg weinig gegeten.

Weinig is een...

1. onbepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald rangtelwoord
3. bepaald hoofdtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Voegwoorden

Nevenschikkend voegwoord

Verbinden twee hoofdzinnen

met elkaar.

• en
• maar
• want
• of

Onderschikkend voegwoord

Verbinden een hoofd- en een
bijzin met elkaar. 

omdat, zodat, totdat, voordat, dat
, als, dan, aangezien, toen, zodra
, tenzij, daarom, mits, toch

Nevenschikkend voegwoord

Onderschikkend voegwoord

Maar

Omdat

Want

Of

Terwijl

En

Daarom

Mits