7.1 - 7.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Thema 7

Opslag, uitscheiding en bescherming

Planning

1. Magister

2. Vooruitblik

3. Leerdoelen

4. Uitleg

5. Werktijd

6. Check

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd
  

Basisstof 1 Een constant inwendig milieu

Alle organen samen zorgen voor een constant inwendig milieu

- Het constant houden van het inwendig milieu vindt plaats door opname, opslag en uitscheiding van stoffen.

- Hormonen, zintuigen en zenuwcellen spelen hierbij een belangrijke rol. 

Inwendig milieu	- De weefselvloeistof - Het bloedplasma
Uitwendig milieu	- De omgeving om je heen - Lucht in je longen - Inhoud in je darm kanaal

Een constant inwendig milieu

Constant inwendig milieu

Je lichaam probeert het inwendig milieu hetzelfde te houden (constant).

Alles waar je teveel van krijgt wordt uitgescheiden of opgeslagen.

Mag niet in het bloed blijven!

Als je tekort hebt gaat je lichaam de opgeslagen stoffen gebruiken.

Hormonen, zintuigen en zenuwcellen zijn belangrijk voor een constant inwendig milieu. Denk bv. aan insuline.

Constant inwendig milieu

• Zintuigen 

Gevoelszenuwen registreren of het inwendig milieu te veel of te weinig van iets bevat.

• Zenuwstelsel

Geeft signalen door.

• Hormonen

Geven instructies aan organen om stoffen op te slaan of uit te scheiden.

Constant inwendig milieu

• De hoeveelheid verschillende stoffen in je bloed is steeds ongeveer gelijk.
• Als er te veel van een stof in je bloed zit, kan je lichaam de stof opslaan.
• Vet wordt bijvoorbeeld opgeslagen onder de huid en in het gele beenmerg.

Constant inwendig milieu

Zintuigcellen

Zenuwcellen

Hormonen

Helpen allemaal bij regelen van constant inwendig milieu.

7.2. De lever.

• De bouw van de lever
• Functies van de lever
• Hepatitis

Wat doet de lever?

4 Processen in de lever

1. Opbouwen en omzetten

2. Afbreken 

3. Afvoeren

4. Opslaan

Lever

• Je lever haalt alcohol drugs en medicijnen uit je bloed.
• De lever maakt de stoffen onschadelijk. 
• De afvalstoffen die ontstaan verlaten je lever via de leverader. 

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.
• Via de poortader bereiken alle opgenomen voedingsstoffen de lever.
  
• De lever controleert de hoeveelheid en stelt bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel bij door glucose op te nemen en om te zetten naar glycogeen of andersom.

Poortader

De poortader loopt van de verteringsorganen naar de lever.

Erg belangrijk: 

Nu kan de lever :

- direct controleren of er geen gifstoffen inzitten

- De gifstoffen afbreken

- Glucose opslaan als glycogeen (zodat je suikergehalte in je bloed niet te hoog wordt)

De lever

Via de poortader bereiken alle opgenomen voedingsstoffen de lever.

De lever controleert de hoeveelheid en stelt bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel bij door glucose op te nemen en om te zetten naar glycogeen of andersom.

Na opname?

Opgenomen stoffen via bloed in poortader naar lever.

Lever controleert op:

•  bloedsuiker niveau
• giftige stoffen (zoals medicijnen)

Lever neemt bouwstoffen op en bewerkt deze.

Doorbloeding van de lever

De lever is een sterk doorbloed orgaan. In tegenstelling tot andere organen is de lever aangesloten op DRIE grote bloedvaten. 

Welke bloedvaten zijn dit?

leverader

leverslagader

poortader

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Poortader

Leverslagader

Poortader

Leverader

Leverslagader

Dunne Darm

Lever

Leverslagader

Leverader

Dikke Darm

Poortader

Bloed met alcohol gaat via de poortader naar de lever

De lever haalt alcohol uit het bloed

Alcohol komt in de dunne darm in het bloed terecht

Je drinkt een biertje

Bloed zonder alcohol verlaat de lever via de leverader

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Bloed stroomt de lever uit

Poortader

Leverader

Leverslagader

toetsvraag 7,

vraag uit het boek 14a én komt overeen met leerdoel 5: Je weet welke bloedvaten naar de lever gaan én welk bloedvat er vanaf gaat. 

Aan de slag

Lees 7.2. op blz. 133

Maak opdracht 5 t/m 7