Bijvoeglijke bepaling en ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

V2: H3 bvb en obwb

Grammatica zinsdelen

Zinsdelen en zinsdeelstukken

- Gezegde (WG of NG)

- Onderwerp

- Lijdend voorwerp

- Meewerkend voorwerp

- Bijwoordelijke bepaling

- Voorzetselvoorwerp

----------------------------------

- Bijvoeglijke bepaling (bvb)

- Ondergeschikte bijwoordelijke

bepaling (obwb)

Zinsdelen

Zinsdeelstukken

Lesdoelen

- Je weet dat een zinsdeelstuk een deel is van een zinsdeel.

- Je weet dat een bijvoeglijke bepaling extra informatie geeft over een zelfstandig naamwoord.

- Je weet dat een ondergeschikte bijwoordelijke bepaling extra informatie geeft over een niet zelfstandig naamwoord.

De bijvoeglijke bepaling (bvb)

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een deel van een ander zinsdeel.
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het belangrijkste zelfstandig naamwoord in een zinsdeel (= de KERN).
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.
• Een bijvoeglijke bepaling vind je door te vragen: welk/wat voor + het zelfstandige naamwoord?

Vb. 1 bijvoeglijke bepaling/ bvb

Het nieuwe museum \ werd \door de Dordtse burgemeester\ geopend.

nieuwe = bvb bij het zn/ de kern museum (welke/ wat voor museum?)

Dordtse = bvb bij het zn/ de kern burgemeester (welke/ wat voor burgemeester?)

Vb. 2 bijvoeglijke bepaling/ bvb

De slimme jongen \is \ lid \ geworden \ bij de beste voetbalclub van ons dorp.

slimme = bvb bij het zn/ de kern jongen (welke/wat voor + jongen?) 

beste = bvb bij het zn/ de kern voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

van ons dorp = bvb bij het zn/ de kern voetbalclub (welke/wat voor + voetbalclub?)

bvb kort samengevat:

Een bvb zegt iets van het belangrijkste ZELFSTANDIGE NAAMWOORD van een zinsdeel = de kern

Nu over naar: 

De ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

(obwb)

De ondergeschikte bijwoordelijke bepaling

• De obwb is een zinsdeelstuk.
• De obwb zegt iets een niet-zelfstandig naamwoord in een zinsdeel = de kern van het zinsdeel (maar geen zn)
• De obwb kan voor of achter een niet-zn staan.
• Let op: soms zit een obwb binnen een bijvoeglijke bepaling zoals: (heel > lekkere, ontzettend > saaie etc.)

Vb. ondergeschikte bijwoordelijke bepaling/ obwb

De sommen | vind | ik | erg moeilijk.

-> Welke kern(en) vind je in deze zin?

-> Is dit een zn of een andere woordsoort?

-> benoem welk woord bij welk woord een obwb is, zo:

obwb = .... bij ....

Vb. ondergeschikte bijwoordelijke bepaling/ obwb

De  sommen | vind | ik | erg moeilijk.

-> Welke woorden zeggen iets over deze kernen?

erg = obwb bij moeilijk (niet-zn, dus obwb)

Vb. obwb en bvb

De zeer ingewikkelde opdrachten van gisteren vonden de leerlingen van de tweede klas heel erg interessant.

-> Zet zinsdeelstreepjes en bepaal per zinsdeel welke kern er is. 

-> Bedenk is dit een zn of een niet-zn

-> noteer obwb = .... bij .... // bvb= ... bij ... 

Vb. obwb en bvb

De zeer ingewikkelde opdrachten van gisteren| vonden | de leerlingen van de tweede klas | heel erg interessant.

Vb. obwb en bvb

De zeer ingewikkelde opdrachten van gisteren| vonden | de leerlingen van de tweede klas | heel erg interessant.

zeer ingewikkelde is bvb bij opdrachten (=zn)

zeer is obwb bij ingewikkelde (= niet-zn)

van gisteren is bvb bij opdrachten (=zn)

van de tweede klas is bvb bij leerlingen (=zn)

heel erg is obwb bij interessant (=niet-zn)

heel is obwb bij erg (niet-zn) > let op: soms zit er dus een obwb in een bvb!