§2.8 Bevolking in de toekomst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

§2.8 Bevolking in de toekomst

(deel 1)

Leerdoelen

• Je kunt met leeftijdsdiagrammen en het transitiemodel uitspraken doen over de toekomstige bevolkingsgroei in Duitsland en Nederland

De zwarte pijl gaat over ....

1. Binnenlandse migratie
2. Buitenlandse migratie

De rode pijl gaat over ....

1. Binnenlandse migratie
2. Buitenlandse migratie

Bij welke opsomming staan alleen afstotingsfactoren?

1. gezondheidszorg, veiligheid, werkgelegenheid
2. droogte, oorlog, slecht betaald werk
3. werkloosheid, oorlog, vervolgstudie
4. slecht betaald werk, veiligheid, onderdrukking

demografisch transitiemodel

Demografische transitie

Demografie = Studie die kijkt naar:

• aantal inwoners van een land;
• leeftijdsgroepen;
• afkomst.

Demografische transitie = de verandering in geboorte- en sterftecijfers door ontwikkeling van een land.

Het geboorte- en sterftecijfer sterk worden beïnvloedt door het welvaartsniveau van een land. Een stijgende welvaart leidt tot een dalend sterfte- en geboortecijfer. 

Het Demografische Transitiemodel

Fase 1

Fase 1: 

Hoge geboortecijfers.

Hoge sterftecijfers.

Natuurlijke bevolkingsgroei: stabiel of langzame toename.

Fase 2

Fase 2: 

Hoge geboortecijfers

Snel dalende sterftecijfers.

Natuurlijke bevolkingsgroei: hele snelle ..bevolkingstoename

Fase 3

Fase 3: 

Snel dalende geboortecijfers.

Langzaam dalende sterftecijfers..

Natuurlijke bevolkingsgroei: groei wordt langzaam minder.

Fase 4

Fase 4: 

Lage geboortecijfers.

Lage sterftecijfers.

Natuurlijke bevolkingsgroei: weinig of geen groei.

Fase 5

Fase 5: 

Dalende geboortecijfers.

Stijgende sterftecijfers.

Natuurlijke bevolkingsgroei: langzame ..bevolkingsafname..

Demografisch transitiemodel

Demografische transitie = De overgang van hoge geboortecijfers en hoge sterftecijfers naar lage geboortecijfers en lage sterftecijfers

https://www.youtube.com/watch?v=7y6wjMGlmr8&feature=em-uploademail&fbclid=IwAR11-bXWZpNVYj9ENWtu4orv_xikN5uFbc5eLJHH6mrF8yJhVZIl37VdYj0

Fase 1

• Hoog geboortecijfer
• Hoog sterftecijfer

  = bevolking blijft gelijk

Fase 3

• Daling geboortecijfer
• Laag sterftecijfer

  = bevolking groeit

Fase 2

• Hoog geboortecijfer

• Daling sterfecijfer

  = bevolking groeit

Fase 4

• Laag geboortecijfer
• Laag sterftecijfer

 = bevolking blijft gelijk (of krimpt)

Bevolkingsdiagrammen(2)

In de eerste fase van het demografische transitiemodel zijn zowel het geboorte- als het sterftecijfer erg hoog. Dit is ook te zien in deze bevolkingsdiagram, je ziet namelijk dat de voet van de pyramide, wat de mensen tussen 0 en de 15 jaar weer geeft, erg breedt is. Richting de top wordt hij al snel erg puntig. dit houdt in dat de bevolking vanaf 65 snel kleiner wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een pyramide-vorm.

1

In de 2e fase van het model maakt het land de eerste economische groei door.  Dit is ook duidelijk te zien aan de bevolkingsdiagram. Door de breede voet vertelt dat geboortecijfer nog steeds hoog is, maar er overlijden weinig mensen, het sterftecijfer is dalend. Dit is ook duidelijk te zien door dat de punt van de bevolkingsdiagram minder stijl wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een pyramide-vorm.

2

In de 3e fase van het model neemt de welvaart verder toe, daardoor wordt de groei van de bevolking afgeremd. Je ziet aan de voet van de bevolkingsdigram dat de geboortecijfer daalt, want hij wordt minder breedt. Het sterftecijfer neemt door de toenemende welvaart ook af, dit zie je doordat de top niet meer punt heeft, maar meer rond wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een granaat-vorm.

3

In deze fase kunnen vooral de rijke landen uit het centrum geplaatst worden. In de 4e fase is er een lage en vrij wel gelijke sterfte- en geboortecijfer. De bevolking neemt dan ook nauwelijks toe. De bevolkingsdiagram zal meer recht worden. In de toekomst zal het naar de 5e fase verschuiven, het geboortecijfer zal dalen en het sterftecijfer zal sterk gaan stijgen waardoor de bevolkingsgroei zal afnemen. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een urn-vorm

4/5

Piramide

Piramide

Granaat/

klok/ toren

Urn/ui

Aan het werk

• Lees "voorspellen van natuurlijke bevolkingsgroei" door! (blz. 92)
• Check eerst of je alles begrijpt!
• Maak §2.8 vraag 1 t/m 3

§2.8 Bevolking in de toekomst

(deel 2)

Welk onderdeel kun je niet aflezen in het demografisch transitiemodel?

1. Geboortecijfer
2. Sterftecijfer
3. Levensverwachting
4. Geboorteoverschot

Welke fase van het transitiemodel?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welke fase van het transitiemodel?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Bevolking in de toekomst

In NL en Dl zullen in de toekomst de bevolkingsopbouw verder veranderen. 

- vergrijzing

- ontgroening 

Deze verandering kan je goed terug zien in 

• bevolkingspiramiden
• leeftijdsdiagrammen 

Gevolgen

SOCIAAL

• grotere groep mensen met een migratieachtergrond kan sociale gevolgen hebben.

ECONOMISCH

• de groep werkenden wordt steeds kleiner, die betalen belastingen ed. Daardoor moeten we met ons allen langer doorwerken. 

RUIMTELIJK

•  minder mensen dan ook minder voorzieningen, vooral in de dorpen. 
  

Aan het werk

• Lees § 2.8 door! (blz. 92-93)
• Check eerst of je alles begrijpt!
• Maak §2.8 vraag 4 t/m 8

Geboortecijfer

Sterftecijfer

Emigratie

Vestigingsoverschot

Immigratie

Sociale bevolkingsgroei

Migratie

vertrekoverschot

Geboorteoverschot

strefteoverschot

Natuurlijke bevolkingsgroei

Dit is Duitsland

Dit is voor Nederland. 

Bevolkingsdiagrammen in transitie 

In de eerste fase van het demografische transitiemodel zijn zowel het geboorte- als het sterftecijfer erg hoog. Dit is ook te zien in deze bevolkingsdiagram, je ziet namelijk dat de voet van de pyramide, wat de mensen tussen 0 en de 15 jaar weer geeft, erg breedt is. Richting de top wordt hij al snel erg puntig. dit houdt in dat de bevolking vanaf 65 snel kleiner wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een pyramide-vorm.

1

In de 2e fase van het model maakt het land de eerste economische groei door.  Dit is ook duidelijk te zien aan de bevolkingsdiagram. Door de breede voet vertelt dat geboortecijfer nog steeds hoog is, maar er overlijden weinig mensen, het sterftecijfer is dalend. Dit is ook duidelijk te zien door dat de punt van de bevolkingsdiagram minder stijl wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een pyramide-vorm.

2

In de 3e fase van het model neemt de welvaart verder toe, daardoor wordt de groei van de bevolking afgeremd. Je ziet aan de voet van de bevolkingsdigram dat de geboortecijfer daalt, want hij wordt minder breedt. Het sterftecijfer neemt door de toenemende welvaart ook af, dit zie je doordat de top niet meer punt heeft, maar meer rond wordt. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een granaat-vorm.

3

In deze fase kunnen vooral de rijke landen uit het centrum geplaatst worden. In de 4e fase is er een lage en vrij wel gelijke sterfte- en geboortecijfer. De bevolking neemt dan ook nauwelijks toe. De bevolkingsdiagram zal meer recht worden. In de toekomst zal het naar de 5e fase verschuiven, het geboortecijfer zal dalen en het sterftecijfer zal sterk gaan stijgen waardoor de bevolkingsgroei zal afnemen. Deze vorm van de bevolkingsdiagram noemen ze ook wel een urn-vorm

4/5

Elke fase in het demografische transitiemodel heeft ook een eigen bevolkingsdiagram. 

!

0