Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Werkwoordspelling 

Doelen: 

1. Je kent de regels van de persoonsvorm: tt en vt
2. Je kent de regels van het voltooid deelwoord 
3. Je kent de regels van het infinitief
4. Je kent de spelling van een onvoltooid deelwoord 
5. Je kent de regels van de Engelse werkwoorden 
6. Je kent de regels van het werkwoord als bijvoeglijk naamwoord

werkwoordsvorm: persoonsvorm

De persoonsvorm is verbonden met het onderwerp en kan in zowel de tegenwoordige tijd als de verleden tijd staan. 

Je vindt de persoonsvorm door: 

• De tijdproef uit te voeren (verander de tijd)
• De getalproef uit te voeren (verander het getal van het onderwerp) 

Het werkwoord dat je moet aanpassen om de zinnen correct te maken, is de persoonsvorm. 

Typ de hele zin over en gebruik de tijdproef. De werkwoorden die veranderen zijn de pv's.

Zij zouden niet meegaan en toch zijn ze er.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het

meervoud 

ik-vorm

ik-vorm + t

ik -vorm + t

'infinitief' 

fiets      word 

fietst    wordt 

fietst    wordt

fietsen  worden

Noteer de persoonsvorm(en) van de zin: Huppelend en zingend kwam de jongen na de wedstrijd thuis.

Is het werkwoord sterk of zwak?

kloppen

bedenken

gissen

drentelen

slapen

verhuizen

vastmaken

vertellen

zwakke werkwoorden

sterke werkwoorden

Noteer de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd:
Emma (verzenden) een e-mail

1. verzend
2. verzendt
3. verzent
4. verzond

Persoonsvorm tegenwoordige tijd.
Misschien _____ (worden) ik gevraagd voor het eerste team.

Wat hebben prijzen, spugen en krijsen met elkaar gemeen?

1. Het zijn allemaal sterke werkwoorden
2. het zijn allemaal zwakke werkwoorden
3. Het zijn zowel sterke als zwakke werkwoorden

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm VT

Om te bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden, gebruik je 't ex- kofschip.

Zit de laatste letter van de stam van het werkwoord wel of niet in 't ex- kofschip?

wel  >   ik-vorm + te(n)

niet >   ik-vorm + de(n) 

Sterke werkwoorden:  klankverandering

Schrijf de persoonsvorm op in verleden tijd enkelvoud.
KRABBEN

1. krabbe
2. krabte
3. krabde
4. krabtde

Goed of fout?
In het rijtje: vallen -branden- missen-leven-binden, staan drie sterke werkwoorden.

1. goed
2. fout

Noteer de persoonsvorm in de verleden tijd
- verslinden -

1. verslondden
2. verslinden
3. verslindden
4. verslonden

Noteer de verleden tijd meervoud van verven

Werkwoordsvorm: voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is het werkwoord dat aangeeft dat iets is afgelopen. 

Je herkent het voltooid deelwoord aan: 

• Omdat je de PV al uit de zin hebt gehaald, weet je dat de andere vervoegde werkwoorden voltooid deelwoorden zijn
• Zin bevat een vorm van hebben, zijn of worden
• Er staat ge- be- of ver- voor 
• Het werkwoord geeft aan dat het is afgelopen 

Noteer een voltooid deelwoord met
be -

voltooid deelwoord
van raadplegen

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Voltooid deelwoord 

Twee soorten werkwoorden: 

1. Klankveranderende werkwoorden
2. Voltooid deelwoord op -t of -d

Om te bepalen of er een -t of -d achter het werkwoord staat, gebruik je 't Kofschip. Je kan ook kijken naar de verleden tijd van het werkwoord. 

voltooid deelwoord
proeven

1. geproefd
2. geproeft
3. geproeven

voltooid deelwoord
ik doe - ik heb ..........

Werkwoordsvorm: infinitief

Een infinitief is een werkwoordsvorm waarin het werkwoord zich niet heeft aangepast aan het getal of de tijd van de zin. Het hele werkwoord is het infinitief. 

Je herkent een infinitief aan: 

• het is GEEN PV
• het hele werkwoord 
• er staat 'te' of 'aan het' voor

Infinitief of voltooid deelwoord?

twijfelen

1. infinitief
2. voltooid deelwoord

Wel/Geen infinitief?
Aarzelde

1. ja
2. nee

Verandert niet als je de zin van tijd verandert

Er staat altijd een persoonsvorm in de zin.

Begint met ge-, be- of ver-.

Maken

Gemaakt

Hele werkwoord (infinitief)

Voltooid deelwoord

(vdw)

'betaalt'
is een

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Het onvoltooid deelwoord

Het hele werkwoord + d

huilend

lachend

gillend

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Sleep de onderstaande woorden naar het juiste rode vak

slapend

huilend

kijkend

troostend

gapend

gemaakt

beleefd

gestampt

gekocht

geleefd

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Engelse werkwoorden

Engelse werkwoorden vervoeg je zoveel mogelijk als Nederlandse werkwoorden! Je gebruikt dus dezelfde regels. 

Engelse werkwoorden hebben soms een afwijkende ik-vorm: 

• paintball, delete, race   - uitspraak 
• scoor, promoot               - o-klank 

Engelse werkwoorden
Vervoeg op de juiste manier in de persoonsvorm verleden tijd: Hij (racen)

1. racte
2. racette
3. racde
4. racete

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: timen

1. timde
2. timdde
3. timete
4. timede

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: lunchen

1. lunchte
2. lunchde
3. lunchtte
4. lunchdde

bijvoeglijk naamwoord

• Een werkwoord kan ook worden gebruikt als bijvoeglijk naamwoord.
• Deze werkwoorden schrijf je dan.....
• ZO EENVOUDIG MOGELIJK

zo eenvoudig mogelijk

Wat is de juiste spelling van het werkwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord?
(verroesten) Het ......... tuinhek

1. verroestten
2. verroeste
3. verroesten
4. verroestte

Noteer de goede vorm:
De docenten (beantwoorden) gisteren alle e-mails.

Noteer de goede vorm:
De (beantwoorden) mails waren door de leerlingen ontvangen.

Om een werkwoord goed te schrijven moet je eerst bepalen wat de ______________ is.

Er zijn vijf werkwoordsvormen: ________, ________, __________,  ___________, __________.

De regel van het ex-kofschip gebruik je bij ______________________ .

Het trucje om 'lopen' in te vullen werkt alleen bij de ________________.

Het _________________ schrijf je altijd zo kort mogelijk.

De _______________ is hetzelfde als het hele werkwoord.

Het _______________  schrijf je altijd hetzelfde: hele werkwoord + d. Je hoeft hier dus niet te letten op ____________

werkwoordsvorm

tijd en getal

pv tt

odw

pv, vdw, inf

odw, bnw

de verleden tijd en het voltooid deelwoord

bnw

infinitief

Ik heb de lesstof

1. niet begrepen
2. redelijk begrepen
3. goed begrepen

Succes!