1.1 Problemen in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Reformatie en opstand

hoofdstuk 1 

Wat weet je nog over de Middeleeuwen?

1.1 Problemen in de kerk

paragraaf 1.1 

De katholieke kerk 

Paus

Ketterij

Inquisitie

Opdracht 1, pagina 18. 

Opdracht 1

a. Leg uit wat een zonde is en geef een voorbeeld.

Een zonde is een overtreding van een regel van de kerk, bijvoorbeeld wanneer je liegt, iemand bedriegt of een moord pleegt.

Opdracht 1

b. In de 16e eeuw kochten veel mensen een aflaat. Waarom deden ze dat? Leg uit waar ze bang voor waren.

Veel mensen in de 16e eeuw waren bang om na hun dood in de hel te komen. Door een aflaatbrief te kopen hoopten ze dat te voorkomen.

Opdracht 1

c. Verplaats je in een 16e-eeuwse paus. Wat zou hij vinden van het verkopen van aflaten? Leg je antwoord uit.

Een 16-eeuwse paus zou het verkopen van aflaten

Opdracht 1

d. Was Cranach een voorstander of een tegenstander van de paus? Leg je antwoord uit.

Cranach was waarschijnlijk een tegenstander van de paus. Hij noemde hem immers een antichrist, dat wil zeggen: iemand die tegen Christus is (en dus voor de duivel). Dat de leider van de kerk zelf niet gelooft, is vast niet als compliment bedoeld.

Opdracht 1

e. Wat vond Lucas Cranach van het verkopen van aflaten? Bedenk ook een argument dat hij kan hebben gehad.

Lucas Cranach vond het verkopen van aflaten niet goed, omdat

Kritiek op de kerk

Vanaf de 16e eeuw groeide de kritiek enorm. Dit had verschillende oorzaken:

1.  de komst van aflaatbrieven 
2.  het humanisme: een stroming waarbij de mens centraal   gesteld wordt in plaats van God
3.  De uitvinding van de boekdrukkunst

Maarten Luther

Een van die mensen die kritiek had, was de Duitse monnik Maarten Luther. Hij spijkerde zijn kritiek op een kerkdeur in Duitsland. 

Maarten Luther

Luther vond dat je uit moest gaan van wat er in de Bijbel stond, in plaats van geestelijken geloven. Dat betekende dat:

1. Mensen de Bijbel zelf moesten lezen en
   de Bijbel in de volkstaal vertaald moest worden 
2. De aflatenhandel afgeschaft moest worden 
3. De paus moest verdwijnen

De Reformatie

De paus was woedend en zette Luther uit de kerk, waardoor de kerk splitste in twee stromingen:

1. De rooms-katholieken: de mensen die trouw bleven aan de paus
2. De protestanten: mensen die Luther volgde

Deze splitsing noemen we de Reformatie.

1.1 Problemen in de kerk

paragraaf 1.1 

Wat bedoelen we met Reformatie?

Leg uit wat Luther het belangrijkste vond

Johannes Calvijn

Calvijn was een andere hervormer. Hij vond dat soberheid en vroomheid de kern van het geloof moesten worden.

Luther	Calvijn
Je moet de vorst gehoorzamen	Je mag in opstand komen tegen de vorst
Je komt in de hemel als je de Bijbel leest	Predestinatie

Gevolgen reformatie

1. Protestantse kerken ontstaan in Noordwest-Europa
   → Lutheranen, calvinisten en de Anglicaanse kerk
2. Vorsten breken met de katholieke kerk
3. Godsdienstoorlogen in Europa
   → In Nederland wilde de Spaanse koning Karel V ervoor zorgen dat Nederland niet protestant zou worden.

Kenmerken protestantisme

1. Sobere kerken zonder versiering.
2. Geen priesters en heiligen, maar een dominee.
3. Hard werken en zuinig leven. 
4. Kern van het geloof is wat er in de Bijbel staat.

Katholieke kerk

Protestantse kerk

Rooms-Katholiek

Protestants

Sober

Weinig/geen versieringen

Beelden van heiligen 

Priester

Dominee

Vergeving van zonden via priester

Directe band met God 

Geestelijken mogen trouwen

Geestelijken moeten celibaat leven

Paus

Bijbel in volkstaal

Bijbel in Latijn

Meerdere stromingen

Aan het werk

Maak de opgaven van 1.1

Contrareformatie

Hervormingen door katholieke kerk zelf. 

- leerboeken voor 'gewone' gelovigen

- priesters naar scholen

- strenge regels priesters

- aflaathandel afgeschaft

- hervorming kloosterleven